In 1362 stichtte Elisabeth Van Overryt een gasthuis voor arme pelgrims, van de toenmalige kapel resten nog de sacristie en enkele muurfragmenten; circa 1500 kapel herbouwd in gotische stijl.

Historiek

In de 17de- en de 18de eeuw was het huidige domein van de kapel met klooster, schoolgebouwen en tuin ingericht als dorpsschans met vestingtoren, vest en ophaalbrug. Van 1805 tot 1816 werd het gasthuis verhuurd aan de zusters franciscanessen van Arendonk. Tussen 1830 en 1837 diende het gasthuis als militair slachthuis, in 1852 kwam het n privé-bezit en een jaar later werd het overgedragen aan de parochie op voorwaarde dat er een meisjesschool werd opgericht.

Bij de bouw in 1855 van het klooster zogenaamd Betlehem voor de zusters van het Heilig Graf werd de kapel aangepast en vergroot. Tijdens de eerste helft van de 20ste eeuw groeide de school verder uit. In de periode 1925-1930 werd de kapel gerestaureerd door S. Leurs.

Beschrijving

U-vormig complex met ommuurd voortuintje, kapel ten noorden, voormalige klooster- en schoolgebouwen (nummer 31, gesloopt in 2014) ten westen en ten zuiden en ten noordwesten voormalig politiebureau aansluitend bij de kapel (nummer 31A).

Gotische kapel

Kapel op rechthoekige plattegrond, vijf traveeën en koor van één rechte travee met driezijdige sluiting; vierkante 14de-eeuwse sacristie ten noorden. Baksteenbouw met aflijnende overhoekse baksteenfries en diverse bouwnaden, onder leien zadeldak (nok loodrecht op straat) met opengewerkte dakruiter; deels gecementeerde plint en sporadische fragmenten van zandsteen (afzaat, waterlijst).

Ritmerende en versneden steunberen, zuidgevel met spitsboogvensters, blinde spitsboogvensters in het koor en nagenoeg blinde noordgevel met rondboogdeurtje en rechthoekige vensters (in gedeelte aansluitend bij nummer 31). Ten noorden sacristie met tuitgevel op schouderstukken onder haaks leien zadeldakje, muurvlechtingen en holle, zandstenen daklijst. Koorafsluiting met heden "onleesbaar", geschilderd opschrift en Onze-Lieve-Vrouwebeeld onder leien luifel.

Interieur

Bepleisterd interieur met houten spitstongewelf en lambrisering; neogotisch altaar en spitsboogdeur naar de sacristie met kruisribgewelf op maskerkopconsoles.

Kloostervleugel

Voormalige kloostervleugel van 1855 (nummer 31, gesloopt in 2014), baksteenbouw van zeven traveeën en twee bouwlagen onder leien zadeldak (nok parallel aan de straat). Aan straatzijde lijstgevel met dubbelhuisopstand. Begane grond met beluikte segmentboogvensters, bovenverdieping met gekoppelde rondboogvensters onder een ontlastingsboog. Gelijkaardige achtergevel van tien traveeën. Verankerde zuidelijke zijpuntgevel met gekoppelde rondboogvensters.

Haakse zuidvleugel van drie traveeën en aanvankelijk één, heden twee bouwlagen onder zadeldak (nok loodrecht op de straat, mechanische pannen): sobere, verankerde baksteenbouw met uitzicht aansluitend bij de kloostervleugel; aan straatzijde puntgevel geritmeerd door lisenen, luifel tegen de zuidgevel.

In de tuin: rechthoekig bijgebouw onder pannen schilddak (nok loodrecht op straat) met plaasteren Onze-Lieve-Vrouwebeeld. Ten zuidwesten rechthoekige, geplaveide koer met aan noordzijde schoolvleugel van één bouwlaag onder schilddak (nok loodrecht op straat, Vlaamse pannen) en afgewolfd haaks dak boven de hogere middenpartij, uit het tweede en derde kwart van de 20ste eeuw (nummer 29).

Baksteenbouw met brede rechthoekige muuropeningen met roedeverdeling en vernieuwd schrijnwerk. Doorlopende dakvensters. Ertegenover galerij op zuilen onder pannen schilddak (nok loodrecht op de straat). Latere en lagere verbindingsvleugel.