erfgoedobject

Appartementsgebouw in art-decostijl

bouwkundig element
ID
5281
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5281

Juridische gevolgen

Beschrijving

Appartementsgebouw in art-decostijl op de hoek van Korte Gasthuisstraat en Groendalstraat, naar een ontwerp door de architecten Karel Van Riel en Maurice Janssens uit 1935. Opdrachtgever was Georges René Charles Julien Demaerel (°1902), een bediende van beroep met domicilie in Brasschaat. De werken werden uitgevoerd door de aannemer Herman Jan Antoon Greeve uit de Rodestraat. Het programma omvat een winkel en vijf appartementen van bescheiden opppervlakte.

Vanaf het begin van hun loopbaan omstreeks 1930 legden Karel Van Riel en Maurice Janssens zich in het bijzonder toe op de eigentijdse woningtypologie van het flatgebouw. Tijdens de duur van hun associatie die stand hield tot in de oorlogsjaren, lieten zij zich in Antwerpen opmerken met een reeks standingvolle appartementscomplexen in zakelijke art-decostijl, zoals het appartementsgebouw Drezner uit 1931 in de Nerviërsstraat en de "Central Park Residence" uit 1934 op de hoek van Maria-Theresialei en Quellinstraat, waarmee het appartementsgebouw Demaerel zijn dynamische vormgeving gemeen heeft. Vanaf de jaren 1950 maakte Van Riel vooral naam met grootschalige bouwprojecten in de ziekenhuis- en de bedrijfsarchitectuur.

Het appartementsgebouw omvat zes bouwlagen onder een plat dak, en is opgetrokken met een structuur uit gewapend beton. De dynamische volumewerking van deze architectuur, berust op de gestroomlijnde ronding van de hoekpartij, het zwevende effect van de overstekende bovenbouw en het levendig spel van in- en uitspringende vlakken. Drie traveeën breed, onderscheidt het gevelfront zich door verzorgd parement, dat rood baksteenmetselwerk in kruisverband combineert met witte natuursteen. Dit materiaalgebruik ondersteunt de symmetrie van de compositie, met een evenwichtige verhouding tussen het verticale ritme van de gevelvlakken, en de horizontaliteit en regelmaat van de vensterregisters. De klemtoon ligt op de hoger opgetrokken hoekpartij met drielichten, waarvan de door halfronde, gegroefde borstweringen geaccentueerde middenas is gevat in kwarthol geprofileerd lijstwerk dat doorloopt in de puilijst. De vensters van de flankerende traveeën zijn over de eerste tot vierde verdieping gevat in een verticaal oplopend, omlijst gevelveld, daar waar de topgeleding is opgevat als attiek met een horizontaal gemarkeerd vensterregister. Typisch voor de productie van Van Riel en Janssens is de discrete ornamentatie in art-decostijl, hier beperkt tot kepertjes in het lijstwerk, en een tandlijst onder de gebroken daklijst. De winkelpui is bekleed met roomkleurig marmer, op een hardstenen plint; hoekportaal met hardstenen halfzuilen en een groen betegelde vloer tussen brede vitrines, in de laatste travee geflankeerd door het privéportaal. Fraaie smeedijzeren privé-inkomdeur en keldertralie, volgens het merkplaatje vervaardigd door het atelier F. Leliaerts & Zoon, gevestigd op het Kiel; verder vernieuwd schrijnwerk. Tegen de gevelflank zijde Korte Gasthuisstraat rust op een sokkel een Madonna met kind uit witte natuursteen, die vermoedelijk uit de bouwperiode dateert, maar waarvan de beeldhouwer niet gekend is.

Boven de winkel op de begane grond, beslaan de appartementen telkens de volledige verdieping, ontsloten door de zijdelings ingeplante, gemeenschappelijke traphal met lift. Gegroepeerd rond de centrale hal, bestaan de flats uit een woonkamer in de hoekpartij, geflankeerd door de keuken zijde Korte Gasthuisstraat, en de slaapkamer annex badkamer zijde Groendalstraat.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 18#3999.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Appartementsgebouw in art-decostijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5281 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.