Historiek

Deze koopmanswoning droeg sinds eind 16de de naam "Bolonia la Grassa", naar de Italiaanse stad Bologna, en huisvestte Spaanse en Italiaanse edellieden. In het derde kwart van de 17de eeuw werd het pand bewoond door de schilder Abraham Van Diepenbeeck (’s-Hertogenbosch, 1596-Antwerpen, 1675), wiens nazaten het huis tot het midden van de 18de eeuw in bezit hadden. Van 1828 tot 1849 was “Bolonia la Grassa” eigendom van de weduwe Helena Van Celst-Kums Antwerpen, 1779-Antwerpen, 1864), die hier meisjesschool en weeshuis onderbracht, in 1832 overgebracht naar het hotel de Vinck aan de Sint-Jacobsmarkt. Een volgende eigenaar 'professeur' Louis Pothier liet in 1850 de begane grond en bovenverdieping aanpassen. De werken betroffen het verplaatsen van de rondboogpoort van de derde naar de eerste travee, en het aanvullen van de barokke hardstenen omlijsting met bewerkte zwikken en een neoclassicistisch entablement. Verder werden de kruiskozijnen verhoogd en verlaagd tot rechthoekige vensters voorzien van cordonvormende lekdrempels, op de bovenverdieping met consoles.

Vanaf 1924 was de firma Bracht & Cie eigenaar van het tot kantoren omgevormde pand, waarvan de gevel in 1926 ingrijpend werd gerestaureerd onder leiding van de architecten Alfred Portielje en Jan De Braey. De werken betroffen het herstel en de vernieuwing van het bak- en zandsteenparement met reconstructie van de plint, kruiskozijnen, het vensterschrijnwerk met glas-in-lood-bovenlichten en de venstertralies. Een barokpoortje met jaartal 1665, afkomstig van een gesloopt pand in de Twaalfmaandenstraat, verving de in 1850 aangepaste poortomlijsting. In hun restauratieontwerp dateerden de architecten de gevel door middel van jaarankers in 1475, een verwijzing naar de oudste vermelding van het pand in de schepenregisters, waarvan bij de uitvoering werd afgezien. "Bolonia la Grassa" werd in 2014-2017 samengevoegd met het aanpalende "Sint-Franciscus", gerenoveerd en heringedeeld tot een wooncomplex met onderling verbonden binnenplaatsen.

Architectuur

Ruim, traditioneel diephuis uit de tweede helft van de 16de eeuw, vier traveeën breed en twee bouwlagen hoog onder een zadeldak (leien, nok loodrecht op de straat). De verankerde trapgevel van veertien treden met overhoeks topstuk, is opgetrokken in bak- en zandsteenbouw, met speklagen en een geprofileerde sokkel. Registers van kruiskozijnen met wigvormige ontlastingslintelen, kwartholle negblokken en druiplijsten, getralied op de begane grond. De drieledige, door waterlijsten gemarkeerde geveltop wordt achtereenvolgens geopend door twee rondboogvensters met flankerende kruiskozijnen, een drielicht met centraal rondboogvenster en ten slotte in het hoogste register een luik met steigergat voor de hijsbalk. De rondboogvensters onderscheiden zich door een natuurstenen archivolt, een diamantkopsluitsteen en -imposten.

Rondboogdeur in barokke hardstenen omlijsting, in een cartouche gedateerd "1665". Geblokt beloop in een geriemde omlijsting met voluten, neuten, imposten, oren, rozetten en panelen in de boogzwikken, de cartouchesleutel beschermd door een gebogen waterlijst met spiraalvormige uiteinden. Hierboven een ingesnoerd spiegelbogig bovenlicht in een geriemde omlijsting met sluitsteen, geflankeerd door voluten en bekroond door vruchtenfestoenen en een gekorniste, kepervormige waterlijst op gestrekte uiteinden. Houten deur met spijkerbeslag.

Voorname herenhuizinge, in de 16de eeuw zogenaamd "Bolonia la Grassa" en in de 17de eeuw bewoond door de schilder A. Van Diepenbeeck; in 1928 een gesticht van Mevr. Kums-Van Celst, later overgebracht naar de Sint-Jacobsmarkt. Na 1928 grondig historiserend gerestaureerd, vernieuwd en voor kantoren aangepast. Barokpoortje, afkomstig uit een gesloopte woning aan de Twaalfmaandenstraat toegevoegd. Toestand voor de vernieuwing duidelijk op de bouwaanvraag van 1850.

Verankerde trapgevel (veertien treden + topstuk) in traditionele bak- en zandsteenstijl van vier traveeën en twee bouwlagen Op zandstenen sokkel met rechthoekige keldermond, onder zadeldak (leien). Kruiskozijnen met wigvormige ontlastingslintelen, kwartholle negblokken, uitstekende lateien, getralied op de begane grond. In de drieledige top met overhoeks topstuk twee boogvensters met flankerende kruiskozijnen, een drielicht met centraal boogvenster en ten slotte in het hoogste register een luik met steigergat voor hijsbalk.

Hardstenen, barokpoortje in geblokte, boogvormige omlijsting met cartouche "1665" en schelpmotief onder gebogen waterlijst met krullende uiteinden; verdiepte boogzwikken met druk lijstwerk; bovenlicht met flankerende voluten.