erfgoedobject

Woon- en handelspand in eclectische stijl

bouwkundig element
ID
5446
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5446

Juridische gevolgen

Beschrijving

Woon- en handelspand in eclectische stijl op de hoek van Leysstraat en Otto Veniusstraat, voor eigen rekening gebouwd door de architect Guillaume Van Oenen, naar een ontwerp uit 1903, in de gevel gedateerd 1904.

Guillaume Van Oenen debuteerde omstreeks 1887 als zelfstandig architect in Antwerpen, en kende gedurende een twintigtal jaar een bijzonder succesvolle loopbaan. In deze periode realiseerde hij een omvangrijk oeuvre burgerhuizen overwegend in conventionele neoclassicistische of eclectische stijl, vooral geconcentreerd in de wijk Zuid, waar ook zijn privéwoning en architectenkantoor gevestigd waren. Na de eeuwwisseling liet de architect zich opmerken met enkele meer monumentale complexen zoals de eenheidsbebouwing aan de Leopold De Waelplaats, beide hoekgebouwen van Leysstraat en Meir met de Otto Veniusstraat, en zijn wellicht bekendste werk, het verdwenen Théatre des Variétés op de hoek van Meir en Kolveniersstraat. Na 1907 lijkt hij een periode niet meer actief te zijn geweest, tot de bouw voor eigen rekening van de Résidence Van Dyck uit 1921 op de hoek van Antoon Van Dyckstraat en Rembrandtstraat. Het betrof voor zover bekend het laatste ontwerp van Van Oenen, die vermoedelijk kort nadien overleed.

Met een gevelbreedte van in totaal tien traveeën, omvat het afgeschuinde hoekgebouw vier bouwlagen onder een pseudo-mansarde (leien). De lijstgevel onderscheidt zich door een verzorgd parement uit witte natuursteen met geaffirmeerd voegwerk, oorspronkelijk op een geblokte pui die grotendeels was opengewerkt voor vitrines met pilasters en entablement, winkel- en privé-portalen. Horizontaal belijnd door balustraden en waterlijsten, beantwoordt de opstand aan een drieledig schema, opgebouwd uit de vandaag verbouwde pui, de bel-etage, en de door kolossale pilasters gemarkeerde bovenste twee verdiepingen. De compositie legt de klemtoon op de afgeschuinde hoektravee, die op de bel-etage wordt geaccentueerd door een driezijdige erker met voluutconsoles, Ionische pilasters en wortelmotieven; oorspronkelijk korfbogige portaalloggia met waterlijst en sluitsteen in de pui. Op de bovenste twee verdiepingen drielichten met composiete halfzuilen, een gebroken fronton en bewerkte pilasters, gevat in een rondboognis met waterlijst en voluutsleutel, tussen composiete pilasters. De bekroning wordt gevormd door een entablament met opschrift “ANNO 1904” in de rankwerkfries, een gebroken fronton, en een dakvenster met pilasters, klauwstukken, entablement, driehoekig fronton en obelisk. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit registers van rechthoekige en in de topgeleding rondbogige vensters met doorgetrokken balustraden. Balkons met uitgelengde consoles markeren de middenas van beide gevelflanken, die zijde Otto Veniusstraat wordt geaccentueerd door een twee traveeën breed hoekrisaliet. De bel-etage onderscheidt zich door een rolwerkcartouche op de linker hoekpilaster, een tweezijdig balkon zijde Leysstraat en een metopenfries. De linker hoekpilaster met paneelwerk van de bovenste twee verdiepingen heeft een gebogen fronton op consoles en een siervaas als bekroning, de vensters van het hoekrisaliet zijn gevat in een rechthoekig spaarveld. Een klassiek hoofdgestel met houten kroonlijst op klossen vormt de gevelbeëindiging; houten dakkapellen met gebogen fronton op consoles, geïntegreerd in een doorlopende attiek.

Volgens de bouwplannen was de begane grond oorspronkelijk opgedeeld in een kleine en een grote winkelruimte, zijde Otto Veniusstraat geflankeerd door de gemeenschappelijke inkom- en traphal met lift van de appartementen op de bovenverdiepingen. Bij beide winkels sloot een ‘salle à diner’ aan, met keuken in de achterbouw voor de kleinste en in de kelder voor de grootste. De plattegronden van de bovenverdiepingen ontbreken in het bouwdossier.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1903#1605.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woon- en handelspand in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5446 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.