Jan Breydel ()

Winkelhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl, gebouwd in opdracht de heer of mevrouw Em. Boeckx, naar een ontwerp door de architect Louis Gife uit 1898, in de gevel gedateerd 1899. Het pand is vernoemd naar de 14de-eeuwse Brugse beenhouwer en vrijheidsstrijder Jan Breydel.

Het winkelhuis “Jan Breydel” behoort tot het late privé-oeuvre van Louis Gife, die van 1881 tot 1920 de functie vervulde van provinciaal architect voor het arrondissement Antwerpen, als opvolger van zijn vader Eugène Gife. Tot begin jaren 1900 combineerde hij dit ambt met een bescheiden eigen praktijk. Tot zijn meest opmerkelijke privé-opdrachten in Antwerpen behoort het Gesticht voor Doofstomme Kinderen uit 1885/1895 in de Jonghelinckstraat.

Met een gevelbreedte van drie traveeën, omvat de rijwoning vier bouwlagen onder een zadeldak (nok parallel aan de straat, leien). De halsgevel onderscheidt zich door een parement uit witte natuursteen, met een rijke ornamentiek ontleend aan Hans Vredeman de Vries. Evenwichtig van opbouw, berust de compositie op een skeletstructuur van gestapelde horizontale registers, verwant met het gildehuis “De Balans” op de Grote Markt. De registers, die uit (pseudo-)kruiskozijnen tussen smalle penanten bestaan, werden oorspronkelijk op de eerste twee verdiepingen gemarkeerd door een gevelbreed balkon. Ionische halfzuilen ritmeren de eerste verdieping, met een groteskenfries boven de lateien en oorspronkelijk een driezijdig smeedijzeren balkon dat direct aansloot op de winkelpui. De klemtoon ligt op de plastisch uitgewerkte tweede verdieping, die wordt gemarkeerd door een balkon met voluutconsoles en balustrade, mannelijke en vrouwelijke hermen op de penanten, waarboven verdiepte rondbogen met waterlijst op imposten, en een geprofileerde waterlijst als beëindiging. De boogvelden zijn versierd met cartouches tussen putti of cornucopia, waarop respectievelijk het stadswapen van Antwerpen, de initialen EB van de bouwheer, en een wapen met drie rundskoppen. Blinde cartouches vullen de boogzwikken en mascarons vormen de hoekconsoles. Pilasters met wortelmotieven ritmeren de derde verdieping. De geveltop bestaat uit een kruiskozijn met balustrade en bewerkte pilasters, geflankeerd door voluten met balusters en rolwerkcartouches met opschrift “ANNO” “1899”, afgewerkt met de gekorniste waterlijst. Een klokvormige topgeleding met driehoekig fronton tussen obelisken vormt de bekroning. De rolwerkcartouche draagt de huisnaam “JAN BREYDEL”, wiens beeld volgens de bouwplannen als topstuk was gepland. Vandaag verbouwd, onderscheidde de oorspronkelijke winkelpui met zijportaal en privé-ingang zich door uitbundig siersmeedwerk.

Volgens de bouwplannen besloeg de winkel met achterkamer en veranda de begane grond, links geflankeerd door de inkom- en traphal waarachter de keuken annex wc. In het bouwdossier ontbreken de plattegronden van de bovenverdiepingen.

  • Stadsarchief Antwerpen, Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1898#1779; foto 40#1057.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Jan Breydel [online], https://id.erfgoed.net/teksten/203677 (geraadpleegd op ).


Jan Breydel ()

Huis zogenaamd "Jan Breydel" in neo-renaissancestijl van 1899 (zie gevelsteen in top). Naar ontwerp van Louis Gife. Iets lager gebouwde halsgevel van drie traveeën en vier bouwlagen onder leien zadeldak (nok parallel aan straat). Evenwichtige skeletstructuur met brede kruiskozijnen en smalle penanten met een geraffineerde Vrede-man-de-Vries-decoratie: Ionische halfzuilen, hermen, wortelmotieven, cartouches en rolwerk. Derde bouwlaag plastische uitgewerkt door middel van brede balustrade en boognissen met decoratieve bas-reliëfs met putti. top geopend door een kruiskozijn met flankerende gegroefde pilasters en voluten. Hierboven een boogveld en bekronend driehoekig fronton met pronknaaldjes.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers D2, 1899, Modern Archief 20.337, dossier 1779.

Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Jan Breydel [online], https://id.erfgoed.net/teksten/5448 (geraadpleegd op ).