Historiek en context

Modernistische dokterswoning gebouwd in opdracht van de arts Jozef Takx, naar een ontwerp door de architect Walter Van den Broeck uit 1937 (gevelsteen).

Walter Van den Broeck overleed op veertigjarige leeftijd in 1945, na amper twintig jaar als architect actief te zijn geweest. Zijn eerste ‘goedkope woning’ bouwde hij al in 1925, nog tijdens zijn studies aan de Antwerpse academie, gevolgd door een stage bij de architect Jozef Huygh. Als gematigd modernist maakte Van den Broeck tijdens de jaren 1930 deel uit van de Antwerpse avant-garde; in geschriften pleitte hij voor een socialistische opvatting van architectuur en stedenbouw. Voor meerdere projecten werkte hij samen met de architect Flor Laforce. In zijn architectuur streefde Van den Broeck naar een synthese tussen expressionisme en zakelijkheid: elementaire bakstenen volumes, vaak voorzien van expressief metselwerk en doorbroken met karakteristieke houten raampartijen. Van het vijftiental woningen dat hij tot stand bracht, beantwoordt het merendeel wat volume, functionele indeling, ruimtelijke continuïteit en eigentijds comfort betreft, aan het CIAM-ideaal van de Wohnung für das Existenzminimum. De ruimer opgezette dokterswoning Takx behoort tot zijn latere realisaties.

Architectuur

De rijwoning van vier bouwlagen hoog onder een plat dak, onderscheidt zich door een markant, plastisch geabstraheerd gevelfront, dat de achterliggende ruimte-indeling verhult. Het parement bestaat uit geelkleurige Belvédère-baksteen van romeins formaat, met horizontaal geaccentueerde Dudok-voegen – dieperliggende lintvoegen in combinatie met platvolle stootvoegen. Blauwe hardsteen is gebruikt voor de terugwijkende plint en de dekstenen, witte natuursteen voor de gevelsteen met de naam van de architect, witgelakt hout voor het vensterschrijnwerk. Volgens een asymmetrisch compositieschema, wordt het gevelvlak doorbroken door een over de drie verdiepingen oplopende raampartij, die uit negen gesuperposeerde bandramen van gelijke hoogte en lengte bestaat. Deze zetten aan tegen de rechter scheimuur, reiken tot het brede, blinde muurvlak aan de linkerzijde, en zijn onderling gescheiden door slechts drie strekse baksteenlagen, exact de dikte van de vloerplaten uit gewapend beton. Uniform van hoogte stemmen de verdiepingen overeen met drie bandramen, die elk zijn opgedeeld in negen rechthoekige vakken. Een verticale strook van vier patrijspoorten doorbreekt ter hoogte van begane grond en eerste verdieping het verder blinde linker muurvlak, in evenwicht gehouden door een horizontale strook van drie patrijspoorten rechts in de pui. Daarvan zijn er nog twee uitgerust met het oorspronkelijke schrijnwerk, inclusief kleurrijke glas-in-loodramen met een abstract geometrisch patroon. Twee gekoppelde, gedesaxeerde, rechthoekige inkomdeuren van privé-woning en dokterspraktijk, worden geflankeerd door de eveneens rechthoekige garagepoort met cilindrische schamppalen. Door de erker, terrassen en een uitkragende uitbouw, beantwoordt de ordonnantie van de achtergevel aan een plastische volumetrie. Gerelateerd aan de ruimtelijke indeling is deze opgebouwd uit de brede, verdiepinghoge, rastervormige raampartijen van de dokterspraktijk (wachtkamer, spreekkamer), woonkamer en traphal, een grote patrijspoort van de badkamer, de bandramen en terrasdeuren van de slaapkamers.

De plattegrond beantwoordt aan de typologie van de bel-etagewoning, met de dokterspraktijk op het gelijkvloers. Volgens de bouwplannen biedt de begane grond ruimte aan de garage, de gekoppelde vestibules van privé-woning en dokterspraktijk, twee achter elkaar gelegen wachtkamers, en de spreekkamer met een beglaasde erker aan de tuinzijde. Oost-west georiënteerd beantwoordt de ruimtelijke indeling van de bel-etage aan een open-planconcept van het doorzontype, met een optimale lichtinval. Gescheiden, open trappen, die loodrecht op elkaar zijn ingeplant, verbinden het woonniveau met begane grond en bovenverdiepingen. Een L-vormige woonruimte opgedeeld in de bibliotheek, zithoek en eethoek beslaat nagenoeg de volledige verdieping, aangevuld met de hal annex wc, en de op pilotis overstekende keuken annex terras aan de tuinzijde. De tweede verdieping bestaat uit een ruime suite gevormd door de slaapkamer annex opschikkamer en badkamer met patrijspoort, en verder uit de kinderkamer en een eerste meidenkamer. Op de minder diepe derde verdieping bevinden zich twee slaapkamers met gedeelde badkamer, een tweede meidenkamer en een L-vomig terras.