erfgoedobject

Sint-Guilielmuskerk met kerkhof

bouwkundig element
ID
55245
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/55245

Juridische gevolgen

Beschrijving

Parochiekerk toegewijd aan Sint-Guilielmus of aan de Heilige Willem. Bedehuis uit de wederopbouwperiode. Ten noorden van straat en achterin gelegen bedehuis. Gelegen in omhaagd kerkhof.

Historiek

Circa 1700 werd de oorspronkelijk romaans-gotische kerk gewijzigd. In een handboek van de dekenij Gistel, opgemaakt tussen 1731 en 1755 wordt de kerk beschreven als een bedehuis met twee altaren, respectievelijk toegewijd aan de Heilige Guilielmus en aan Onze-Lieve-Vrouw van de Carmel. Eén beuk (met jaartal "1630") viel in puin en zou wegens de geringe bevolking van het dorp niet meer hersteld worden.

In 1875-1880 werd de toren gerestaureerd naar ontwerp van provinciaal architect P. Buyck.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de kerk grotendeels verwoest, op de westtoren na. Na de oorlog werd de kerk heropgebouwd naar ontwerp van architect T. Raison (Brugge) (ontwerp van 1920).

Beschrijving

De plattegrond ontvouwt: een voorgeplaatste westtoren met oudere kern en een kerk van het basilicale type. Driebeukig schip van vier traveeën; een hoofdkoor en twee zijkoren van respectievelijk twee rechte traveeën en een driezijdige sluiting en één rechte travee en een vlakke sluiting; een noordelijke en een zuidelijke sacristie.

Gele baksteenbouw; rode baksteen in de westtoren; gebruik van arduin in sokkel. Leien bedaking.

Westtoren met vierkante onderbouw gestut door op elkaar gestelde hoeksteunberen met versnijdingen en achtzijdige bovenbouw onder leien spits. Tudorboogportaal in geprofileerde omlijsting onder druiplijst met gestrekte uiteinden; erboven spitsboogvenster onder analoge druiplijst. Gekoppelde spitsbogige galmgaten onder druiplijst. Zijgevels voorzien van drie gekoppelde spitsboogcasementen; 18de-eeuwse Christus (geschilderd hout) onder luifel tegen de zuidelijke zijgevel.

Westelijke gevels voorzien van twee spitsboogcasementen. Noordelijke, zuidelijke, en oostelijke gevels geritmeerd door steunberen en gekoppelde spitsbogige tweelichten op afzaten. Mariagrot tegen oostgevel.

Interieur

Witbepleisterd interieur met basilicale opstand. Spitsbogige scheibogen op veelzijdige zuilen met sokkel en knoppenkapiteel. Vlak overzolderd, kruisribgewelf in koor.

Mobilair

Neogotisch meubilair onder meer biechtstoel, altaren en preekstoel. 18de-eeuwse communiebank, thans gebruikt als altaarantependium. Neogotische glasramen in hoofdkoorsluiting de Heilige Stephanus, de Heilige Donatus en de Heilige Guilielmus voorstellend. Grafmonumenten in westtoren.

  • Algemeen Rijksarchief Brussel, Dienst der Verwoeste Gewesten, 12641.
  • ROOSE-MEIER B., H. VERSCHRAEGEN, Fotorepertorium Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Kanton Oostende II, p. 33-34.
  • ROOSE B., Repertorium van bronnen voor kunst- en cultuurgeschiedenis in het archief van de provincie West-Vlaanderen (3de afdeling) 1817-1879, Brussel, 2001, p. 389.

Bron: HUYS M., KERRINCKX H. & VANNESTE P. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Middelkerke, Deelgemeenten Leffinge, Lombardsijde, Mannekesvere, Schore, Sint-Pieterskapelle, Slijpe, Westende en Wilskerke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL10, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Huys, Martine; Kerrinckx, Hans; Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Het vierkante omwalde en met bomen omzoomde kerkhof van Wilskerke staat afgebeeld op de laat 18de-eeuwse Ferrariskaart. De kerk-met-kerkhof vormde een eenheid met de achterin gelegen pastorie. Het kerkhof wijzigt later niet meer wezenlijk.

Omhaagd kerkhof met een verscheidenheid aan graftekens die bestaan uit grafkruisen en grafzerken met stèles in blauwe hardsteen en graniet (vanaf 1960). Kruisen uit gietijzer, hout, beton en cimorné. Dit laatste is een materiaal dat veel voorkomt in de deelgemeenten van Middelkerke. Tegen de kerktoren een calvariekruis achter een gietijzeren omheining met hekje.

Het terreinbezoek vond plaats in 2016.

  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Guilielmuskerk met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/55245 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.