Voormalig krijgshospitaal van de zusters annuciaten, later tabaksfabriek D'Heygere Fres confer muurplaat, heden leegstaand.
Historiek
Toen Menen in 1678 onder Frans bewind kwam en werd omgebouwd tot een belangrijke vesting werd eveneens besloten tot de bouw van een militair hospitaal. Het hospitaal wordt gesticht in 1684 en omvatte eveneens een priorij bewoond door de zusters van de orde van Sint-Augustinus, afkomstig van het klooster van Rijsel. Tijdens de beschietingen van 1706 worden de gebouwen zwaar beschadigd.
Met de inname van de stad door Lodewijk XV in 1744, wordt in het hospitaal een lagere school en pensionaat ingericht. In 1769 wordt het koninklijk militair hospitaal afgeschaft en in 1797 worden de zusters uitgewezen, waarna de gebouwen een paar keer van eigenaar en bestemming veranderen. Tussen 1798 en 1805 wordt de gendarmerie er gehuisvest. Daarna worden de gebouwen verkocht aan de gebroeders Vandermeersch en wordt het complex ingericht als spinnerij. In 1832 wordt het pand eigendom van J.P. Plaideau Chavialle, waarna het een belangrijke zetel in de tabaksnijverheid wordt. Het amalgaam van gebouwen uit verschillende perioden wordt in 1836 tot één geheel samengevoegd. In 1890 worden de verschillende vleugels verbouwd tot een efficiënt nieuw fabrieksgebouw, en krijgt het complex haar huidige uitzicht.
In 1932 wordt de tabaksfabriek verkocht aan de familie D'Heygere. Er volgen nog verschillende verbouwingen onder meer doorbreken van muren voor het plaatsen van garages.
Beschrijving
Vier vleugels gegroepeerd rondom een geplaveide binnenkoer met toegang in de Ieperstraat.
Straatgevel, met vernieuwd parement uit het einde van de 19de eeuw - begin 20ste eeuw. Met imitatiebanden gecementeerde lijstgevel met behouden gevelordonnantie van veertien traveeën en twee bouwlagen, verfraaid door het gebruik van diamantkoppen. Arduinen plint.
Koetspoort gemarkeerd door imposant witgeschilderd portaal met pilasters op natuurstenen basement; hoofdgestel met kroonlijst op klossen. Houten vleugeldeur; twee slangen rond gevleugelde stok. Gelijke koetspoortomlijsting aan de binnenkoerzijde.
Vleugels rond de binnenkoer: Verankerde baksteenbouw van twee bouwlagen onder zadel- en mansardedaken (pannen en kunstleien) doorbroken door recent toegevoegde dakkapellen.
Het oudste deel bevindt zich op de zuidoostelijke hoek (twee + drie traveeën) en wordt gekenmerkt door het gebruik van natuursteen voor de gekorniste puilijst, de omlijsting van de getoogde vensters en de doorgetrokken onderdorpels van de bovenvensters, het uitgewerkte hoofdgestel met gelede architraaf, fries en gekorniste kroonlijst op klossen. Linker zijgevel met vlechtingen. Deels aangepaste begane grond.
De overige drie traveeën van de zuidvleugel zijn gelijkaardig maar soberder uitgewerkt.
Imposant portaal met Dorische zuilen met basement (zwart beschilderde natuursteen), ondersteunen het hoofdgestel met gelede architraaf, fries, tandlijst en gekorniste kroonlijst.
Gelijke overige vleugels, maar zonder gebruik van natuursteen. Ten oosten koetshuis op de begane grond geritmeerd door vier poorten geflankeerd door pilasters.
- Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, archief nr. W/00435 en W/00952.
- Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, fotoarchief.
- DESLOOVERE G., Voormalige Tabaksfabriek D'Heygere te Menen, De Gids, nummer 78, 2000, p. 9-11.