Wegkapel op de wijk Meirhoek aan de hoek van Termstraat 1 met een veldweg genaamd Helschootdreef. Vroeger gelegen aan een bocht van de steenweg Laarne-Wetteren of de Wetterstraat en op de straathoek ervan met Termstraat. Deze plek stond, naar de tegenover de kapel staande verdwenen hoeve, ook bekend als Kromme Schuur. Bij de rechttrekking van de straatbocht gevormd door Wegvoeringstraat en Meirhoekstraat in het begin van de jaren 1970 werden de percelen en het straatverloop aangepast. Daardoor staat de wegkapel sindsdien in het begin van de Termstraat, nu in de voortuin van een recente woning.

Historiek

Over het precieze tijdstip waarop de kapel hier werd gebouwd en over haar oorsprong, die ongetwijfeld oud is, biedt de voorhanden zijnde informatie geen uitsluitsel. De verering van Sint-Macarius te Laarne is zeer oud. Als patroonheilige van de parochie al vermeld in 1120. In 1456 is al melding van het bestaan van de broederschap of confrérie van Sint-Macarius te Laarne, maar de aanvankelijke oprichting kan nog ouder zijn. De broederschap werd in 1621 en in 1790 na een tijdelijke afschaffing heropgericht. De Sint-Macariuskerk van Laarne verwierf in 1611 een relikwie van de heilige. Ook de jaarlijkse Sint-Macariusommegang, een processie die op tweede Pinksterdag uitgaat, getuigt van een oude Sint-Macariusverering te Laarne. In kerkrekeningen van 1574-76 wordt de processie al vermeld. Het traject van de ommegang werd in 1614 verkort; daarbij is melding van een kapel die werd aangedaan op de Meirhoek. Epidemieën van pest in de 17de eeuw en van cholera in de eerste helft van de 19de eeuw hebben de verering van Macarius doen heropleven; de tijdelijk afgeschafte ommegang werd toen hernomen. De ommegang te Laarne is tot op heden blijven bestaan. De kapel van Sint-Macarius aan de Termstraat is een vaste stopplaats in deze processie. Op de jaarlijkse processie wordt de kapel naar volkse traditie door de eigenaars van vlaggen en van een bloementapijt voorzien.

Wegkapel op grond van een aantal bouwkenmerken te dateren in het midden van de 18de of tweede helft van de 18de eeuw. In een document van 1761 is melding van een nieuw gebouwde kapel waarin een beeld van Sint-Macarius staat dat tevoren aan een linde hing, doch deze gegevens kunnen niet met volledige zekerheid aan de kapel van de Termstraat worden gerelateerd. Door haar standplaats aan het begin van de Helschootdreef kan de kapel wel mogelijk in verband worden gebracht met een site met walgrachten waarvan de oudste bekende bronnen uit de tweede helft van de 18de eeuw stammen; de Helschootdreef vormde immers de toegangsdreef naar een voormalig "huis van plaisance" of lustgoed. Andere aanwijzingen voor een relatie tussen beide zijn voorlopig niet bekend. Volgens het kadasterarchief behoorde het perceel waarop de Sint-Macariuskapel staat met de Helschootdreef als exploitatieweg minstens sedert begin 19de eeuw tot het landbouwareaal aansluitend bij een vroegere hoeve aan de Wegvoeringstraat en niet bij de Helschoothoeve aan voornoemde site met walgrachten. Voorts zijn er nog de jaartallen 1598-1914 aangebracht in het deurlicht van de huidige kapel. Deze verwijzen naar de kunstig geciseleerde koperplaat met jaartal 1598 met voorstelling van de gekruisigde Christus die in 1914 verwijderd werd door de eigenaars uit voorzorg tegen inbeslagname door de Duitse bezetters. Het jaartal 1598 wordt in een bron als bouwjaar voor de kapel aangehaald doch de koperplaat kan aanvankelijk op een andere locatie een bestemming hebben gehad. Dit geldt ook voor het gepolychromeerde houten Sint-Macariusbeeld uit de 16de eeuw dat volgens mondelinge bron altijd tot de kapel zou hebben behoord. Volgens het kadasterarchief werd de kapel als nieuw gebouw in 1860 geregistreerd; aan te nemen is dat dit niet correct is en het om herstelwerken ging zoals die ook nog in de 20ste eeuw plaatsvonden.

Beschrijving

Huidige kapel met traditioneel voorkomen en bouwkenmerken die toelaten de constructie minstens tot de 18de eeuw te laten opklimmen. Kleine wegkapel op eenvoudige rechthoekige plattegrond met een sober voorkomen eigen aan de oudere wegkapellen. Verankerde baksteenbouw voorzien van een gewitte jongere cementering met schijnvoegen. Volgens foto van voor 1914, pas na dit tijdstip gecementeerd, vroeger aandak van de achtergevel verdwenen evenals de druiplijst met sluitsteen van de lage deur. Zadeldak met zwarte Vlaamse pannen, rechter dakschild met omlijstende rij rode pannen. Voorpuntgevel naar gewoonte bekroond met sober ijzeren topkruis. Voor de 18de eeuw karakteristieke steekboogdeur met geprofileerde zwartgekleurde omlijsting, afgelijnd door schijnvoegen. De kleine rondboognis in de geveltop, ook door een zwartgekleurde omlijsting geaccentueerd, bevat een klein gepolychromeerd beeldje van de Heilige Macarius. Decoratief traliewerk van het deurlicht met Christusbeeld aan kruis ingeschreven in een vierpas verwerkt boven een plaat met in reliëf het opschrift: "1598-1914/ A M B". De letters AMB refereren naar de Gentenaar Arthur Martens-Bertrand, van 1910 tot 1920 eigenaar van de kapel en die het deurlicht in deze periode verving. Zijgevels met getralied rechthoekig venster met sponning, ook in een zwartgekleurde omlijsting.

Een bijhorende linde vergezelt de kapel naar oude traditie bij cultusplaatsen en markeert tevens de hoek van de Helschootdreef aan de straat.

Interieur met gedrukte korfboogvormige overwelving, tegelvloer met veelkleurig patroon (19de-eeuws). Houten altaar naar vormgeving 18de-eeuws, wellicht voorheen met een decoratieve beschildering, nu egaal wit geschilderd evenals de bijhorende houten achtzijdige beeldconsole midden op het altaar.

Groot gepolychromeerd houten beeld met voorstelling van Sint-Macarius als bisschop bezit als exemplaar dat uit de 16de eeuw zou dateren een uitzonderlijk karakter en grote waarde voor de religieuze kunst (om veiligheidsredenen enkel op de jaarlijkse processie in de kapel geplaatst). Meerdere in de kapel toegevoegde kleine gepolychromeerde heiligenbeelden (19de en 20ste eeuw) de meeste onder stolp: Heilige Antonius met Kind, Onze-Lieve-Vrouw met Kind, Heilige Jozef en Jezuskind, Heilig Hart van Jezus; Heilige Theresia zonder stolp en twee porseleinen vaasjes met kunstbloemen onder stolp.