Georiënteerd bedehuis omringd door parking en grasperkjes, ten zuiden met bewaarde kruisen uit de tweede helft van de 19de eeuw (recente opruiming van het omhaagd kerkhof). Vier grafstenen, 16de, 17de en 19de eeuw, ingemetseld in de zijbeuk- en transeptmuren. Gietijzeren kruis uit het laatste kwart van de 19de eeuw tegen de koorsluiting.

Historiek

Vanuit de bewaarde scheibogen mogelijk uit de tweede helft van de 13de eeuw kan de hypothese van een basilicale kruiskerk met kruisingstoren geformuleerd worden. De kaart van het Brugse Vrije door Pieter Pourbus (1562, kopie in het Brugse stadhuis) toont echter een eenvoudige kruiskerk met polygonale kruisingstoren (mogelijk echter figuratief). Ten gevolge van de aanvallen van de (water)geuzen tussen 1584 (doorsteken van de duinen ten oosten van Oostende) en 1604 (de val van Oostende), moesten de zijbeuken, de kruisarmen en het koor worden gesloopt; de toren was deels ingestort. Door de aanleg van de Legaardsdijk in 1626 (en een V-vormige dijk rondom het dorp in 1662), werd het oude dorp beschermd tegen overstromingen en kon de kerk onder meer in 1630-1634 en 1639 in haar gereduceerde vorm als zaalkerkje hersteld worden door middel van het dichtmetselen van de spitsbogige scheibogen. Een tekening van ca. 1840 toont een eenvoudig zaalkerkje van vijf traveeën met dakruiter en achterliggende lage sacristie. Prentbriefkaarten uit het laatste kwart van de 19de eeuw of het eerste kwart van de 20ste eeuw tonen classicistisch getinte grote geharnaste ramen met erboven oculi.

Een plan van 1866 naar ontwerp van architect Pierre Buyck (Brugge) om een nieuwe neogotische kerk met toren ten westen te bouwen werd niet gerealiseerd ten gevolge van financiële problemen. Oprichting van een gotische westtoren naar ontwerp van architect Jules Soete (Roeselare) in 1895, waarvan de spits volgens de Koninklijke Commissie voor Monumenten geïnspireerd moest worden "op de klokkentorens van deze streek van Vlaanderen". Architect Thierry Nolf (Torhout) bouwde in 1907 de huidige zijbeuken, het transept en het koor, aanleunend bij de regionale baksteengotiek. Restauratie van de beuk vermoedelijk uit de tweede helft van de 13de eeuw in 1911, onder meeer met ontmanteling van de neogotisch (?) beschilderde vlakke overzoldering. Restauratie van de daken, de buitenmuren en de glasramen in 1994, naar ontwerp van architecten Pierre A. en Philippe Pauwels (Kortrijk).

Beschrijving

De plattegrond ontvouwt: een voorgeplaatste westtoren; een basilicaal schip van vier traveeën; recht afgesloten transept met armen van één travee; hoofdkoor van twee traveeën met vlakke sluiting; sacristie ten zuiden en stookplaats ten noorden.

Materialen. Donkere baksteenbouw. Voornamelijk licht gebogen leien zadeldaken en dito torenspits. Geveltoppen deels afgewerkt met aandaken en vlechtingen.

Achthoekige westtoren op rechthoekige basis, onder achthoekige spits. Vier geledingen; haaks op elkaar gestelde steunberen met versnijdingen.

Spitsbogig portaal in een geprofileerde omlijsting. Erboven, drie lancetvensters gevat in een spitsboognis op afzaat. In de derde geleding, spitsboognissen met lichtgleuven. In de klokkenverdieping, spitsbogige galmgaten op afzaat; aflijnende rechte baksteenfries.

Traveeën van de zijbeuken geritmeerd door middel van versneden steunberen en gekoppelde spitsboogvenstertjes; ronde bovenlichten; verlichting van het koor door middel van identieke bovenlichten. In de sluitingen van transeptarmen en koor, gekoppelde spitsbogige tweelichten en luik in de geveltop. Nutsgebouwen met getraliede kruis- en kloosterkozijnen van witte natuursteen.

Interieur

Vlak overzolderd portaal. Sober bepleisterd en witgeschilderd interieur geritmeerd door spitsbogige scheibogen mogelijk uit de tweede helft van de 13de eeuw van gele moefen op arduinen zuilen met knopkapiteel (doch grondige restauratie circa 1911, zie verslagen Koninklijke Commissie voor Monumenten). Overkluizing van middenbeuk, transept en koor door middel van houten spitstongewelf met trekbalken; schuin overzolderde zijbeuken. Vlak overzolderde kruising op zware geprofileerde kruispijlers van moefen. In het koor (1907), sokkel van imitatiemoefen geritmeerd door middel van spitsboognissen.

Mobilair

Altaren vermoedelijk uit het eerste kwart van de 20ste eeuw: neogotisch hoofdaltaar van natuursteen met afbeelding van de vier evangelisten en houten neogotische altaren in de zijkoren. Eikenhouten communiebank van 1720. In het koor glasramen uit het eerste kwart van de 20ste eeuw naar ontwerp van het huis Peene-Delodder (Brugge). Orgel van 1854 naar ontwerp van F. Ureel (Krombeke), uitbreiding in 1858.