Historiek

De inplanting van de kazerne op de Hazegraswijk gaat terug op het hier tijdens het Hollands bewind (1815-1830) opgerichte, grote militaire complex met onder meer hospitaal, kazernes, poedermagazijnen en arsenaal. Ook na de opheffing van de vesting Oostende in 1865 blijft de zogenaamde "Hazegraskazerne" haar functie behouden, weliswaar met vervagend militair belang.

Vanaf 1899 wordt in het kader van de herinrichtings- en uitbreidingswerken van de haven de Graaf de Smet de Naeyerlaan met de nodige bruggen aangelegd. Deze nieuwe noord-zuid-as van de Hazegraswijk snijdt ook het kazernedomein middendoor en impliceert de sloop van een deel van de gebouwen. Onder impuls van Leopold II wordt ten westen van de Graaf de Smet de Naeyerlaan een nieuwe kazerne gepland met integratie van de hier nog resterende kazernegebouwen als het hospitaal. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de representatieve, "moderne" kazernevleugel aan het toen ook nieuw aangelegde, huidige 3de en 23ste Linieregimentsplein. Architect L. Delacenserie (Brugge) - bouwmeester van de toen pas voltooide Oostendse Sint-Petrus- en Pauluskerk (1901-1905, zie Oostende) - maakt een ontwerp in 1908. Het voorziet hier een stafgebouw met monumentale ingang, geflankeerd door een gebogen galerij links naar de officiersmess en rechts naar de onderofficiersmess met in het verlengde de turnzaal. Van dit ontwerp worden enkel de officiersmess en de turnzaal gerealiseerd. De bovenverdieping van laatstgenoemde wordt tijdens de Tweede Wereldoorlog door brand vernield en daarna verbouwd. Tot aan de Tweede Wereldoorlog is de Hazegraskazerne het verblijf van het 3de Linieregiment. Na de ontbinding van dit regiment wordt ze omgedoopt tot de "Kazerne Generaal Mahieu" en in gebruik genomen door de in 1946 opgerichte Belgische Zeemacht. Ter hoogte van het niet uitgevoerde stafgebouw, wordt in 1956, zie opschrift eerste steen, de Mijnschool nog in de lijn van de internationale "moderne" stijl opgetrokken met benadrukte inkompartij voorzien van raamregisters en luifel; rechts ervan, de mess van de onderofficieren in aansluitende bouwtrant. Behoudens enkele vleugels uit de jaren 1920 aan de Lijndraaiersstraat, dateert het overige gebouwenbestand uit de jaren 1950 en later; zonder verdere noemenswaardigheden. In 1972 wordt de kazerne genoemd naar bootsman Charles Jonsen gestorven in 1944 tijdens een ontmijningsoperatie op de Schelde.

Beschrijving

Officiersmess

Op de zuidoostelijke hoek van het kazernecomplex, vrijstaande, neoclassicistisch getinte officiersmess naar ontwerp van architect L. Delacenserie (Brugge) in 1908, voltooid circa 1911; zolderverdieping in jaren 1960 door brand vernield en daarna hersteld; herstellings- en renovatiewerken in 1997-1998 betreffen onder meer reinigen en hervoegen van de gevels, schilderen van alle zalen binnenin, herinrichting van de keuken, nieuwe sanitaire voorzieningen, brandbeveiliging. Gebouw op rechthoekige plattegrond; twee bouwlagen, zeven en drie traveeën, respectievelijk voor lange en korte gevels onder gemansardeerd schilddak (leien) met dakkapellen onder afgewolfd zadeldak; hoge schoorstenen. Gele baksteenbouw, in achtergevel afgewisseld met donkere. Gebruik van arduin voor gevelgeledingen: enerzijds horizontaal als sokkel, banden, kroonlijst; anderzijds verticaal als de over de verdiepingen doorgetrokken, geblokte omlijstingen van de muuropeningen met sluitsteen en de soortgelijke hoekbanden van de hoek-, midden- én deurrisalieten uitlopend op dakkapellen met frontonbekroning en vleugelstukken van respectievelijk de lange en de korte gevels. Bovenste risalietvensters als deurvenster met ijzeren leuning. Oorspronkelijk houtwerk met kleine roeden nu vervangen door p.v.c.

Interieur met grosso modo behouden indeling. Kelder: keuken en andere nutsvoorzieningen. Eerste bouwlaag: centrale gang met erop uitgevende vertrekken, onder meer de refter aan pleinzijde, en uitlopend op de trappenhuizen naar de bovenverdieping. Laatstgenoemde bewaart aan pleinzijde het salon, nu zogenaamd "Zaal van de admiraals", en de aansluitende balzaal; het voormalige orkestlokaal is na de Tweede Wereldoorlog ingericht tot bar. Stucwerk typeert de aankleding met dominerende inslag van de neo-Lodewijk XVI-stijl. Gang: ritmerende pilasters; plafond afgelijnd met klossen. Refter: sokkellambrisering, pilasters met tussenliggende spiegels (behangpapier) en kapiteel aansluitend op de balken, plafond met eenvoudige lijst.

Zogenaamde "Zaal van de admiraals" naar de hier opgehangen fotoreproducties van schilderijen van zestien Vlaamse admiraals uit de 15de, 16de en 17de eeuw: visgraatparket, sokkellambrisering, marmeren schouwmantel met rozetversiering en bekronende spiegel, paneeldeur met uitgewerkt sluitwerk en omlijsting voorzien van oren en deurstuk. Imposante rechthoekige balzaal met vijf traveeën onder een soort van spiegelgewelf met versierd cassettenplafond op pilasters met tussenliggende spiegels; sokkellambrisering; visgraatparket; marmeren schouwmantel voorzien van rijk uitgewerkte boezem onder meer met ovale spiegel; bewaarde deuren in geriemde omlijsting en deurstuk voorzien van cirkelmotief; typerende grote lusters en wandverlichting.