erfgoedobject

Hoeve met molenaarswoning Bontinkmolen

bouwkundig element
ID
57012
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/57012

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalige hoeve met molenaarshuis van de verdwenen Bontinkmolen, beschermd als monument bij Ministerieel Besluit van 14.07.2004. Bijhorende oude windmolensite op grondgebied Lokeren (Vogelzangstraat) naast de noordoostelijke uithoek van Kalken en tevens grenzend aan Berlare (Overmere), minstens opklimmend tot de 17de eeuw. In 1665 was er immers volgens een archiefvermelding sprake van een hofstede met bijgaande molen op het eind van de Bontinkstraat waarvan de woning binnen de parochie Kalken was gelegen en de molen aan de overzijde van de straat op grondgebied Lokeren stond. Het betrof een houten staakmolen met hoge gemetste teerlingen op een molenberg; zijn benaming Bontinkmolen werd ontleend aan de locatie. Volgens een archiefbron van 1783 was de korenwindmolen vergezeld van een rosmolen.

In 1857 verwierf molenaar Jean Buydens door aankoop de Bontinkmolen. Volgens kadastergegevens verving hij in 1868 de ronde rosmolen naast de houten windmolen, door een groter bedrijfsgebouw met bloemmolen aangedreven door stoomkracht; de korenstoommolen werd met een kleine aanbouw tegen de achterzijde vergroot in 1877. Nog volgens het kadasterarchief liet dezelfde molenaar vooraan op het molenaarshof, tegenover de windmolen, een nieuw en groter huis bouwen in 1865; het vroegere huis werd daarbij wellicht omgevormd/aangepast tot landgebouw. De houten windmolen aan de hoek van de Vogelzangstraat te Lokeren werd volgens de laatste molenaar in 1935 afgebroken (afbraak in 1937 gekadastreerd). In de bijhorende maalderij werd van stoomkracht overgeschakeld op een motor aangedreven met "gaz pauvre", later vervangen door een motor op benzine en laatst op diesel. Op de site van de houten windmolen werd in 1955 een vierkante veldschuur opgericht. De maalderij bleef in bedrijf tot 1993 en werd nadien nog door de laatste molenaar enkele keren per jaar in werking gesteld.

Aan de straat palend vrijstaand molenaarshuis van het type boerenburgerhuis met één bouwlaag van 1865 (volgens kadaster). Langgerekt rechthoekig bouwvolume omvattende een dubbelhuis met symmetrische aanleg van vijf traveeën breed en een links aansluitende poorttravee onder doorlopend pannen zadeldak. Baksteenbouw met lijstgevel, afgelijnd door een getrapte bakstenen daklijst (heden met gootlijst van kunststof) en op een lichtgrijs geschilderde gecementeerde plint. Getoogde vensters op hardstenen lekdorpels voorzien van gewitte luiken met luikklemmen. Voordeur in een markerende grijs geschilderde omlijsting met druiplijst. Op de linker gevelhoek, naast de houten poort aan hengsels, geschilderde pijl met straatnaam (aangebracht in de jaren 1940-44 onder de Duitse bezetting). Behouden balkenlaag in doorrit naar het achtererf. Beide zijpuntgevels geopend met twee zoldervensters rondbogig of met houten latei.

Interieur met behouden indeling en balkenlaag (nog zichtbaar in het portaal, voorts onder valse zoldering). Traditionele Vlaamse haard van gesinterde bakstenen met haardbalk voorzien van geprofileerde haardlijst in de grote keuken. Recent vernieuwde vloeren.

Op het verharde achtererf van de hoeve staand dienstgebouw omvattende een dwarsschuur en stallen. Sporen van gedichte vroegere muuropeningen in de erfgevel getuigen ervan dat dit bedrijfsgebouw wellicht resten van het vroegere molenaarshuis incorporeert (zie gedichte korfboogdeur en venster). Baksteenbouw onder pannen zadeldak met dakoverstek op houten schoren en met groengeschilderde houten daklijst. Verankerde en gewitte erfgevel met poort, staldeuren onder houten latei.

  • VAN DE SOMPEL A., Molenaars op de molensite Bontingmolen, in Castellum XVII, 3, 2000, p. 35-41.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve met molenaarswoning Bontinkmolen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/57012 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.