Teksten van Meergezinswoning in art-decostijl

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5713

Meergezinswoning in art-decostijl ()

Historiek en context

Meergezinswoning met garagebedrijf in art-decostijl, naar een ontwerp door de architect François Dens uit 1922-1923. Opdrachtgevers waren Vermaut, Calluy & Daris, vertegenwoordigd door R. Vermaut die hier vervolgens de "Garage Saint-Antoine" uitbaatte. Het programma omvatte twee winkels met woonst, elf huurkwartieren, de garage in de achterbouw, en een haaks aansluitend pakhuis in de Kleine Kauwenberg. Het ontwerp kwam in twee versies tot stand, de eerste uit maart 1922 vergund in mei 1923, ondersheidde zich door een afwijkende gevelopstand voor de meergezinswoning, en een andere functie voor de langgerekte achterbouw, namelijk een pakhuis met halve tussenverdieping, bovenlichten paardenstal en hooizolder, met toegang via de Kleine Kauwenberg. In de uitgevoerde tweede versie uit juli 1923, kreeg de achterbouw de functie van autogarage met wasplaats en inrij aan de Paardenmarkt, overspannen door een portiekconstructie uit gewapend beton met sheds.

François Dens, die als architect actief was vanaf 1906 tot begin jaren 1950, ontplooide een succesvolle loopbaan in dienst van de burgerij en het bedrijfsleven. Al vanaf de vroege jaren 1920 legde hij zich toe op het grotere appartementsgebouw van hoge standing, dat in stijl evolueerde van beaux-arts, over art deco naar een zakelijk modernisme. Ontstaan midden jaren 1920, kenmerkt het kantoorgebouw Bogaert zich door een ingehouden, aan de art deco ontleende vormgeving.

Architectuur

Meergezinswoning

Met een gevelbreedte van vier traveeën omvat de meergezinswoning vijf bouwlagen onder een pseudo-mansarde (leien). De vandaag beschilderde, gecementeerde lijstgevel in imitatie-natuursteen, rust op een aangepaste pui. Deze bestond oorspronkelijk uit twee winkelpuien met zijportaal, de linker met geïntegreerd privé-portaal, aan weerszij van de inrijpoort naar de garage. Geleed door de puilijst, legt de compositie van de bovenbouw de klemtoon op de brede zijrisalieten, in de rechtertravee bekroond door een halfrond dakvenster met driezijdig smeedijzeren balkon. Deze zijn vanaf de tweede verdieping gevat tussen kolossale pilasters met getrapte console en kapiteel, en respectievelijk gemarkeerd door een oplopende tweezijdige erker en bow-window met een smeedijzeren balkonborstwering als bekroning. Driezijdige erkers onderscheiden de middentraveeën van de eerste verdieping. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit registers van rechthoekige vensters, twee- en drielichten, voorzien van smeedijzeren borstweringen op de eerste verdieping, en driezijdige smeedijzeren balkons in de middentraveeën van de derde verdieping. Een houten, in de middentraveeën geprononceerde kroonlijst vormt de gevelbeëindiging.

Volgens de bouwplannen namen de twee winkels met keuken de begane grond in, met een tweekamerwoonst achteraan op de eerste verdieping. Zij werden gescheiden door de doorrij naar een achterliggende garage, en elf traveeën lange hal met standplaatsen voor automobielen, een benzinepomp en wasplaats. De eerste verdieping omvatte twee en de tweede tot vierde verdieping drie huurkwartieren, telkens twee aan de straatzijde en één aan de achterzijde, ontsloten door de zijdelings ingeplante vestibule en de centrale traphal. Het betrof bescheiden driekamerwoningen waaronder de keuken, met een wc op het terras. De pseudo-mansarde herbergde elf mansardekamers, een was- en droogplaats.

Pakhuis

Het pakhuis in de Kleine Kauwenberg is een constructie van vier traveeën en vier bouwlagen onder een plat dak. De lijstgevel heeft een parement uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband, met speklagen, hoek- en sluitstenen uit witte natuursteen. Regelmatige opstand met smalle zij- en brede middentraveeën, opgebouwd uit registers van steekboogvensters met lekdrempel en gemetselde onderdorpel, en afgewerkt met een houten kroonlijst. Aangepaste pui, oorspronkelijk met inrijpoort tussen twee deuren.

De plattegrond, ontsloten door een goederenlift en een zijdelings ingeplant trappenhuis, bestond uit doorlopende opslagruimten per verdieping, met achteraan op de begane grond de kantoren van de garage.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1923#16851; foto GP#3977.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Meergezinswoning in art-decostijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/280891 (geraadpleegd op ).


Appartementsgebouw in art-decostijl ()

Flatgebouw van vier traveeën en vijf bouwlagen onder pseudo-mansardedak, uit de eerste helft van de 19de eeuw. Gecementeerde lijstgevel met art-deco-inslag waarvan de uiterste travee licht uitspringen ten opzichte van het gevelvlak, laatste travee wordt bovenaan rondbogig afgesloten. Bovenbouw met verticaal gekoppelde rechthoekige vensters. Gevelversiering door middel van ijzeren balkonleuningen, panelen en geometrische ornamenten.


Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Meergezinswoning in art-decostijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/5713 (geraadpleegd op ).