Teksten van Herenhuis in second-empirestijl

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5725

Herenhuis in second-empirestijl ()

Herenhuis in second-empirestijl, volgens de bouwaanvraag uit 1860 tot zijn huidige vorm verbouwd in opdracht van de koopman Louis Falcon. Uit het bouwdossier vallen ontwerper noch aannemer af te leiden. Het betrof de aanpassing van een bestaand pand, waaraan een nieuw gevelfront werd toegevoegd, zonder wijzigingen aan het interieur. Hier bevond zich tijdens de 17de en 18de eeuw het Iers College, dat wellicht de kern vormde van het hotel. Oorspronkelijk slechts zeven traveeën breed, liet de jeneverstoker Théophile Meeûs (Antwerpen, 1849-Antwerpen, 1895) in 1888 door de architect Antoine Feyt de twee rechter traveeën toevoegen. Daarvoor werd een bestaand pand, dat Louis Falcon in 1859 door de architect Henry Van Cuyck had laten optrekken, ingrijpend verbouwd met behoud van de koetspoort. Meeûs, gehuwd met Maria Schul (°Antwerpen, 1857) was vennoot in de industriële distilleerderij La Clef in Wijnegem, omstreeks 1870 opgericht door zijn oudere broer Louis Meeûs (Antwerpen, 1842-1892). Vanaf begin jaren 1900 huisvestte het pand het rusthuis Home Marie-Josée van de zusters Dames de Saint-André, vandaag maakt het deel uit van een schoolcomplex dat doorloopt tot de Lange Winkelstraat.

Met een gevelbreedte van negen traveeën, omvat de voorname rijwoning met dubbelhuisopstand drie bouwlagen onder een zadeldak. De bepleisterde en beschilderde lijstgevel met schijnvoegen op de begane grond, rust op een geprofileerde plint uit blauwe hardsteen. Horizontaal geleed door de zware puilijst, legt de compositie de klemtoon op de gedesaxeerde portaaltravee (vijfde travee). Deze wordt gemarkeerd door het rechthoekige portaal tussen ingediepte pilasters, en op de eerste verdieping door een entablement met acroteria en een balkon met doorgetrokken balustrade, beide op voluutconsoles. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit registers van rechthoekige vensters, op de bovenverdiepingen in geriemde omlijsting met oren en bewerkte sluitsteen. Doorgetrokken lekdrempels en balustraden accentueren de eerste verdieping, neuten, individuele lekdrempels en onderdorpels met rozetten de lagere tweede verdieping. Het markante hoofdgestel wordt gevormd door een typische palmettenfries en een houten kroonlijst met leeuwenkoppen, rozetten en tandlijst. Smeedijzeren venstertralies op de begane grond, metalen jaloeziekapjes op de bovenverdiepingen, en gietijzeren voetschrapers.

Ter hoogte van de puilijst tussen de zevende en de achtste travee: Onze-Lieve-Vrouw der Eenzaamheid in een glazen kast met bovenaan het opschrift "1691 NUESTRA SENORA DE LA SOLEDAD", onderaan "O.L. VROUW DER EENZAAMHEID B.V.O.". Het laat-17de-eeuwse beeld is afkomstig van het miniemenklooster op de Meir, en hoorde toe aan de in 1643 opgerichte broederschap van Nuestra Senora de la Soledad. Deze stelde in 1691 een processie in waarin een beeld van de ‘Bedrukte Moeder’ werd meegedragen. Het huidige beeld, welicht het processiebeeld uit 1691, werd in 1823 op de hoek van Meir en Kolveniersstraat geplaatst, vanwaar het in 1901 verhuisde naar de tuin van Home Marie-Josée, en in 1956 naar de gevel. Het gepolychromeerde beeld uit lindenhout, gerestaureerd in 2006, verbeeldt de geknielde Madonna naar Spaans voorbeeld in het habijt van kloosterzuster met een paternoster en nimbus.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1860#270, 1859#81 en 1888#285.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis in second-empirestijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/281073 (geraadpleegd op ).


Schoolgebouw ()

Schoolgebouw van negen traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak, gebouwd in 1860 ter plaatse van het voormalig Iers College (17de tot 18de eeuw). Beschilderde lijstgevel met een zeer mooie gevelbeëindiging: fries versierd met bloemmotieven onder een kroonlijst met berekopjes en rozetten op tandlijst. Begane grond met imitatiebanden onder een brede puilijst, benadrukte middentravee, rechthoekige poort tussen pilasters met verdiepte schacht, aansluitend balkon op voluten en deurvenster onder gestrekte waterlijst op consoles. Getraliede rechthoekige benedenvensters, bovenvensters in geriemde omlijstingen met oren en fraaie sleutel met balustrade of vleugelstukken en lekdrempels met versierd paneel. Rechthoekige poorten. Rechts eenvoudig bijgebouw van twee traveeën en twee bouwlagen. Ter hoogte van de puilijst tussen de zevende en de achtste travee: Onze-Lieve-Vrouw der Eenzaamheid in een glazen kast met bovenaan het opschrift "1691 Nuestra Senora de la Soledad", onderaan "Onze-Lieve-Vrouw der Eenzaamheid B.V.O.". Gepolychromeerde knielende Onze-Lieve-Vrouw met paternoster, gekleed als religieuze.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers D2, 1860, Modern Archief 20.111/1, dossier 270.

Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis in second-empirestijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/5725 (geraadpleegd op ).