Historiek en context

Symmetrisch ensemble van vier winkelhuizen in neoclassicistische stijl, waarvan de twee middenpanden (nummers 26-28) werden gebouwd in opdracht van C. Asselberghs, naar een ontwerp door de architect Hendrik Krekel uit 1886. Ed. Asselberghs, vermoedelijk diens zoon, voegde in 1904 het nummer 24 toe, waarvan ontwerper noch aannemer uit het bouwdossier vallen af te leiden. In 1909 liet hij ook het nummer 30 heropbouwen, naar een ontwerp door de architect Frans Matthijssens. Dit laatste pand verving het geboortehuis van de schrijver Hendrik Conscience. Hierop was in 1881 door het stadsbestuur een gedenksteen aangebracht, die in de nieuwe gevel werd geïntegreerd. Aanvankelijk beoogde het project de aanpassing van het bestaande pand met een extra verdieping en een nieuwe gevelfront, maar uiteindelijk werd geopteerd voor volledige nieuwbouw tussen gemene muren.

Hendrik Krekel was in Antwerpen als architect actief van de late jaren 1870 tot de Eerste Wereldoorlog. Bijzonder productief realiseerde hij een 150-tal bouwprojecten van één of meerdere nieuwbouwwoningen, verspreid over de binnenstad en de 19de-eeuwse gordel, met een grote concentratie in de wijk Zuid. Het conventionele neoclassicisme dat hij daarbij doorgaans beoefende, wisselde hij af met ontwerpen in neo-Vlaamserenaissance-stijl. In de nieuw aangelegde Nationalestraat realiseerde hij tussen 1880 en 1898 in totaal een vijftiental bouwprojecten, waaronder markante hoekhuizen als “Nationale Leeuw” en "In den Zoeten Inval".

Architectuur

Nummers 26-28

Geheel van twee gekoppelde rijwoningen, samen vijf traveeën breed en drie bouwlagen hoog, oorspronkelijk onder een zadeldak dat later werd vervangen door een leien pseudo-mansarde. De vandaag gecementeerde en beschilderde lijstgevel onderscheidde zich oorspronkelijk door een stucdecor, met schijnvoegen, sluitstenen, achtereenvolgens Ionische en Dorische pilasters met bewerkte schacht op de bovenverdiepingen, en een klassiek hoofdgestel met architraaf, consoles en casementen. De klassieke houten winkelpuien op een hardstenen plint, oorspronkelijk met midden- of zijportaal aan weerszij van een privé-inkom, bewerkte pilasters, en een entablement op consoles, is eveneens vereenvoudigd. Registers van rechthoekige bovenvensters, vandaag gevat in verdiepte spaarvelden, op kordonvormende lekdrempels. Houten kroonlijst op klossen en tandlijst.

Nummers 24 en 30

Quasi identieke rijwoningen van twee traveeën en vier bouwlagen onder een zadeldak, in nummer 30 van oorsprong gemansardeeerd. De bepleisterde en beschilderde lijstgevels rusten op een klassieke houten winkelpui, met pilasters, een entablement op consoles en een hardstenen plint. De pui van nummer 24 onderscheidt zich door een middenportaal en privé-inkom, deze van nummer 30 door een zijportaal. Nadrukkelijk horizontaal geleed door waterlijsten en kordonvormende lekdrempels, beantwoordt de bovenbouw aan een regelmatig ordonnantieschema. Registers van getoogde vensters in rechthoekige spaarvelden, op de tweede verdieping met imposten; smeedijzeren borstweringen met rozet in nummer 24, gietijzeren parapetten in nummer 30. Een klassiek hoofdgestel met houten kroonlijst op consoles vormt de gevelbeëindiging.

Gedenkteken Hendrik Conscience

Het gedenkteken voor Hendrik Conscience op nummer 30, bestaat uit een beschilderd portretmedaillon met lauriertak, en de initialen HC in een lauwerkrans, geflankeerd door guirlandes. Hierboven is een hardstenen gevelplaat aangebracht met als opschrift : "Den 3n december 1812/ werd/ Hendrik Conscience/ in dit huis/ geboren/ Door het gemeentebestuur geplaatst/ den 16n october 1881".

Hendrik Conscience werd op 3 december 1812 geboren in pand op dit perceel, als derde kind van Pierre Conscience, een uit Besançon afkomstige timmerman bij de Franse marine, en van Cornelie Balieu, een weversdochter uit Brecht. In 1822 verhuisde het gezin, waarvan de moeder in 1820 was overleden, naar een woning in de Ploegstraat. Het pand in de Pompstraat, dat in 1909 werd gesloopt voor de nieuwbouwwoning, was in de eerste helft van de 19de eeuw al eens grondig verbouwd of volledig heropgebouwd.

Symmetrisch uitgewerkte gevelwand van bepleisterde en beschilderde lijstgevels uit het vierde kwart van de 19de eeuw; de nummers 26 en 28 samen vijf traveeën en drie bouwlagen onder leien mansardedak met dakkapellen en oeil-de-boeuf in drukke houten omlijsting; de identieke gevels nummer 24 en 30 van twee traveeën en vier bouwlagen onder mansarde- en zadeldak. Horizontaal belijnde bovenbouw met rechthoekige of segmentbogige vensters in verdiepte nissen en beschermd met een ijzeren leuning (nummers 24 en 30). Het nummer 30 met medaillon en gedenkplaat ter ere van Conscience onthuld in 1881: "Den 6n december 1812/ werd/ Hendrik Conscience/ in dit huis/ geboren". Neoclassicistische houten winkelpuien, heden met woonfunctie.