Historiek

Traditioneel koopmanshuis opgericht omstreeks 1545 als suikerraffinaderij door Giovanni Balbani, vandaar bekend als " Jan Balbani's Suykerhuys". Het kwam tijdens de tweede helft van de 16de eeuw in het bezit van de familie Affaitadi, en was van 1621 tot 1736 eigendom van de familie de Villegas. Deze breidde het pand omstreeks 1628 uit met het huis genaamd "de Draeck" in de Mutsaardstraat. De volgende eigenaar, Jan Van Eersel, liet zijn monogram na in de waaier van de régencepoort, die in het tweede kwart van de 18de eeuw werd toegevoegd. Het “Suykerhuys” onderging een eerste restauratie naar een ontwerp door ingenieur-architect Peter Leroy uit 1987. Hierop volgde de omvorming tot wooncomplex naar een ontwerp door het architectenbureau Poponcini & Lootens uit 1998, met inbreng van een open traphal tussen de noord- en de westvleugel.

Architectuur

Het complex bestaat uit een hoofdvolume aan de straat, en drie vleugels rond de rechthoekige binnenplaats, waarvan de galerij in Brabantse gotiek de oostzijde beslaat. Het hoofdvolume vormt een samenstel van twee parallelle diephuizen, respectievelijk vier en drie traveeën breed en twee bouwlagen hoog onder zadeldaken (nok loodrecht op de straat, pannen). De bepleisterde en beschilderde, dubbele trapgevel, respectievelijk van dertien en acht treden met overhoeks topstuk, is opgetrokken in bak- en zandsteenbouw met afgeschuinde sokkel, speklagen en negblokken, verankerd door smeedijzeren muurankers waaronder met gekrulde spie en L-vormig. Registers van aangepaste rechthoekige vensters met kwarthol geprofileerde dagkanten (vroegere kruiskozijnen). De geveltoppen worden geopend door rechthoekige drielichten met lager middenluik en kwartholle dagkanten. Het linker pand onderscheidt zich door een drieledige top met twee gesuperposeerde drielichten waarboven een rechthoekig luik, het rechter pand heeft bolkozijnen als zijlichten en een blinde topgeleding. Spiegelboogdeur met een omlijsting uit blauwe hardsteen in régencestijl in de vierde travee. Geprofileerd kwarthol beloop met neuten, imposten en een voluutsleutel, onder brede gebogen waterlijst met gestrekte uiteinden. In het sierlijke smeedwerk van de waaier is het gespiegelde monogram JVE van Jan Van Eersel verwerkt.

Achtergevel van het hoofdvolume aan de noordzijde van de binnenplaats: verankerde, bepleisterde en beschilderde puntgevel, opgetrokken in bak- en zandsteenbouw met aangepaste rechthoekige vensters en een korfboogdeur in zandstenen omlijsting. Verder vleugels van respectievelijk vijf en drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldaken (pannen). Bepleisterde en beschilderde lijstgevels opgetrokken in bak- en zandsteenbouw met holronde daklijsten en muurankers met gekrulde spie; aangepaste rechthoekige venster- en deuropeningen met kwartholbeloop. In de oostvleugel laatgotische arcade van vier traveeën, met geprofileerde korfbogen op zuilen met zeshoekige sokkels en lijstwerkkapitelen, overwelfd door kruisgewelven op consoles.

Voornaam koopmanshuis opgericht circa 1545 als suikerraffinaderij door Giovanni Balbani, vandaar bekend als " Jan Balbani's Suyckerhuys"; later in het bezit van de families Affaitadi (tweede helft van de 16de eeuw) en de Villegas (1621 tot 1736), laatstgenoemde bouwde het huis zogenaamd "de Draeck" bij.

Rechthoekige binnenplaats omgeven door drie vleugels en een voorgebouw in Brabantse gotiek. Voorgevel bestaande uit een dubbele trapgevel, respectievelijk negen en vijftien treden + overhoekse topstukken, onder zadeldaken (Vlaamse pannen). Deels bepleisterd en beschilderd bak- en zandstenen parement met speklagen en voorzien van ankers onder meer met gekrulde spie en L-vormige. Tweeledige top met twee drielichtsvensters met kwartholbeloop en bovendorpel op consooltjes, rechts top met dieper geplaatst middenluik met latei op consooltjes geflankeerd door bolkozijnen. Verder rechthoekige vensters met kwartholle negblokken op de bovenverdieping (voormalige kruiskozijnen). Rechthoekige poort met kwartholle rechtstanden en schamppalen in nummer 6. Links: régence deuromlijsting van hardsteen met kwartholbeloop, neuten, imposten en een golvende sleutel onder brede gebogen waterlijst met gestrekte uiteinden (eerste helft van de 18de eeuw); vleugeldeur met mooi snijraam waarin monogram.

Achtergevel aan noordzijde van de binnenplaats: hoge verankerde puntgevel van bak- en zandsteen met aangepaste rechthoekige vensters en links een korfboogdeur in zandstenen omlijsting; glazen vleugeldeur met kleine roedeverdeling en een korfboogvormige waaier. Verder vleugels van respectievelijk vijf en drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldaken (Vlaamse pannen). Deels gedecapeerde bak- en zandstenen lijstgevels met holronde daklijsten en ankers met gekrulde spie; aangepaste rechthoekige venster- en deuropeningen met kwartholbeloop. In oostvleugel overblijfsel van een deels gedichte laatgotische arcade: vier geprofileerde korfbogen; zeilen met zeshoekige sokkels en dito lijstwerkkapitelen (16de eeuw?). In het midden verwilderd grasperk met op een sokkel (16de eeuw) een waterbekken gedragen door putti (18de eeuw).