erfgoedobject

Groot Middelhof

bouwkundig element
ID
57908
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/57908

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Groot Middelhof
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve Groot Middelhof
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Hoeve "Groot Middelhof". Monumentale omwalde historische hoeve, tot op het einde van de 18de eeuw gekend als "Middelhof". Huidige benaming dateert wellicht van de 19de eeuw, hoewel al in de 16de eeuw ook de hoeve "Klein Middelhof" bestaat.

De historiek van de hoeve gaat terug tot de 12de of 13de eeuw. Volgens de legende betreft het een Tempelierhoeve, die via een onderaardse gang verbonden zou zijn met het zogenaamde "Vijverhof" of "Waterhof" - later ook "Tempeliershof" genoemd (zie Westernieuwweg-Zuid nummer 14). Wellicht is de hoeve in oorsprong een middeleeuwse schaaphofstede die eigendom is van de Sint-Andriesabdij in Sint-Andries (Brugge). Deze abdij, gesticht in 1100 als priorij van Affligem en onafhankelijk geworden in 1188, heeft inkomsten uit het patronaatsrecht op de parochies Houtave en Nieuwmunster en uit tienden en renten op onroerende goederen onder meer. gelegen in Houtave, Nieuwmunster, Meetkerke en Zuienkerke. Hoeve pas vermeld vanaf 1551. Aangeduid met naam op kaart van 1714 als hoeve met vier losstaande bestanddelen rond groot erf en klein gebouwtje centraal op erf; zelfde configuratie op kaart van 1767. De Ferrariskaart (1770-1778) toont een volledig omwalde hoeve met vijf losstaande bestanddelen U-vormig opgesteld rond erf met moestuin aan de noordzijde. De huidige losstaande gebouwen worden aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845). Een gevelsteen links van de inkom van de boerenwoning vermeldt de herstelling van de hoeve in 1937: " + Gode ter eere den menschen ten dienste zoo werd 't Groot Middelhof in 't jaar onzes Heeren 1937 hersteld". De boerenwoning van de hoeve is recent volledig gerenoveerd.

De hoeve is ver binnenwaarts gelegen en te bereiken via een zeer lange toegangsweg (circa 600 meter) met zuidwestwaarts verloop vanaf de Brugse Steenweg. Hoeve met grote losstaande bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken. Grosso modo U-vormige opstelling omheen groot, deels verhard erf met centraal aangelegde omhaagde tuin. Restanten van omwalling aan oostzijde. Boerenwoning aan westzijde van het erf als oudste volume, vermoedelijk opklimmend tot 17de-18de eeuw. Deels witgekalkt met gepekte plint; twee opkamertraveeën onder zadeldak (nok evenwijdig met straat, Vlaamse pannen); aan zuidzijde bijkomende verhoogde opkamertravee onder mansardedak. Geïncorporeerde stal met cirkelvormige luchtgaten. Verankerde noordelijke zijpuntgevel toont bouwsporen onder meer gedichte muuropeningen en verhoging van het dak. Nieuw schrijnwerk. Laaddeur in topgevel waarboven ijzeren trekhaak, restant van laadsysteem. Gekasseide stoep. Ten westen ervan voormalig tweeledig wagenhuis. Aan zuidzijde grote stalvleugel (nok loodrecht op straat). Aan oostzijde evenwijdig met de boerenwoning grote 19de-eeuwse dwarsschuur zie slecht leesbare datering "18..." onder uilengat in zuidelijke zijpuntgevel; twee poorttraveeën doorgetrokken tot boven de gootlijst onder klimmende bedaking. Enkele kleinere bijgebouwen en recente loodsen.

  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen Mestdagh, nr. 513: Carte Figurative d'une ferme dite "Het Middelhof" et de terres, 1714.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen van de watering van Blankenberge, nr. 859: Kaart van een hofstede "het Middelhof" genaamd, 1767.
  • BOUSSEMAERE J., Jacob van Maerlant, in De Heemstede, jg. 4, nr. 1, 1999, p. 202.
  • CAFMEYER M., Zo was het leven in Houtave, in Biekorf, jg. 66, nr. 10, 1965, p. 299.
  • CUMPS K., De Tempeliers in Vlaanderen, Tielt, 1976, p. 388-390.
  • De Sint-Andriesabdij bij Brugge, 1100-1796. Tentoonstellingscatalogus, Zevenkerken, 2000, p. 13 e.v.
  • DU FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaams Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel 10, Gent, 1932, kolom 563-564.
  • HUYGHEBAERT N.; PAPEIANS DE MORCHOVEN C., De oude Sint-Andriesabdij, 1100-1796, Zevenkerken, 1999, p. 42 e.v.
  • PAPEIANS DE MORCHOVEN C., De abdij en het klooster, in 900 jaar Sint-Andriesparochie, 1100-2000, Brugge, 2000, p. 16.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SNAUWAERT L. 2002: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zuienkerke en deelgemeenten Houthave, Meetkerke en Nieuwmunster, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL13, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Klein Middelhof

  • Is deel van
    Brugse Steenweg (Houtave)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Groot Middelhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/57908 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.