Hoeve gelegen op de wijk Eethoek, aan het vroeger zogenaamde Nieuwstraatje, een grensstraat van Kalken met Lochristi (Beervelde), heden het laatste deel van de Brugstraat die als haakse afslag tot Eethoek leidt.

Historiek

Hoeve met losse bestanddelen en ten noorden aan de straat gelegen boerenhuis, in het portaal "MDCCLXXI" (1771) gedateerd. Wellicht was de oorspronkelijke woning met de rugzijde naar de straat gekeerd. Volgens bouwsporen en het kadasterarchief werd de woning in 1859 door eigenaar François Van Rysselberge aan de straatzijde tot het huidige rechthoekige huis aangepast en vergroot; de huidige naar de straat gerichte voorgevel kwam toen tot stand. In een deel van de vertrekken werden toen en/of nog later nieuwe vloeren en zolderingen aangebracht. Volgens het primitief kadasterplan (1835), indertijd een hoeve met losse bestanddelen. De voornaamste bedrijfsgebouwen, later zijdelings en haaks tegen de woning aanleunend, vormen een U-vormig geheel. Het laatste deel van de stallen is recent ingestort. De dwarsschuur, parallel aan de woning, is volgens metselwerk in de eerste helft van de 20ste eeuw deels hermetst of verlengd (westwaarts). Op het voorerf zijn kleinere afzonderlijke bijgebouwen gelegen: een voormalig bakhuis en een paardenstal.

Beschrijving

Boerenwoning

Boerenhuis in verankerde baksteenbouw met gebruikelijke rechthoekige plattegrond en zadeldak (pannen, nokrichting parallel aan de straat). Bouwkarakteristieken sterk bepaald door het oudere boerenhuis (1771) dat midden van de 19de eeuw werd vergroot. Zuidelijk gerichte gewitte erfgevel op gepikte plint met contrasterend blauwgeschilderde deur- en vensteromlijstingen. Beide rechthoekige bakstenen deuromlijstingen zijn met slanke pilasters op neuten verzwaard en afgelijnd door een druiplijst. Voordeur met achterliggend portaal met in het bovenlicht een decoratieve tracering met cirkel en halve cirkels; zijdeur met eenvoudig gedeeld en getralied bovenlicht. Getraliede vensters op hardstenen lekdrempel, luikduimen; vernieuwd houtwerk. Een geprofileerde daklijst lijnt de erfgevel af. Vroeger gewitte straatgevel met huidige voordeur gevat in een eenvoudige gesinterde bakstenen omlijsting met oren. Houtwerk van deur met bovenlicht uit midden 20ste eeuw; beglaasd en blauwgeschilderd houten gevelkapelletje aan de straatgevel boven deur met beeldje van Onze-Lieve-Vrouw met Kind (20ste eeuw). Getraliede vensters met luiken en hardstenen lekdorpel (houtwerk uit 20ste eeuw). Beide zijpuntgevels zijn geopend door twee rechthoekige zolderluiken op zandstenen onderdorpel, luik aan hengsels en rondbogig bovenlicht. Gedicht gat van hijsbalk boven groot laadluik met houten latei in de westelijke zijpuntgevel.

Interieur

In het portaal op een spiegelpaneel boven de omlijste deur naar de woonkamer is in Romeinse cijfers "MDCCLXXI" een jaartal (1771) in reliëf weergegeven dat als bouwjaar voor de woning in aanmerking komt. Terwijl het buitenaanzicht van het boerenhuis resulteert uit de 19de-eeuwse aanpassing bij de vergroting, bleef inwendig de vroegere woning met traditionele indeling grotendeels intact. Betekenisvolle elementen van de aankleding met een uitzonderlijk karakter zijn nog aanwezig in het grootste vertrek, namelijk de centrale woonkamer met vijfdeurengeheel in de zuidoosthoek. In totaal zeven 18de-eeuwse paneeldeuren verschillend van vorm en formaat, met gevarieerde paneeldecoratie zoals typische spiegel- en schouderboogvorm, en behouden hengsels; de deurposten zijn door bakstenen omlijstingen geaccentueerd, nu blauw geschilderd. Portaaldeur met bekronend ondiep gebogen beeldnisje tussen pilastertjes. Grote brede open haard met aan de frontzijde van de haardwangen een houten bekleding, haardbalk met verkropte geprofileerde haardlijst.

Ingebouwde hoge wandkast met drie deurtjes, de middelste kastruimte bezit een gewelf en een vloertje van vierkante rode tegels. Alle wanden in deze kamer deels met paarse en blauwe vierkante wandtegels bekleed, deels uit de tweede helft van de 18de eeuw, met verwerking van 19de-eeuwse wandtegels; de betegeling omvat naast verschillende reeksen tafereeltegels ook meerdere typerende tegeltableaus. Ook in het portaal en de achterkeuken zijn de wanden boven de plint deels met wandtegels bekleed. Rechthoekige tegels met een decor van donker schildpad (in bruin en wit) zijn aangewend als plint, als zijdelingse boord van een tegelwand, ter omlijsting van de tegeltableaus; daarnaast zijn ook vierkante tegels met zelfde schildpaddecor alternerend gemengd met tafereeltegels. Tableau tegen portaalwand: voorstelling van calvarie: gekruisigde Christus en een geknielde vrouw Maria (één van de), in accoladevormige omlijsting; tableau tegen wand aan erfgevelzijde: voorstelling van gekroonde Onze Lieve Vrouw met Kind en opschrift "OLIEVEVROUW"; op linkerhelft haardwand: tableau met voorstelling van koe in landschap, op rechterhelft haardwand: tableau een paard in landschap voorstellende; naar verluidt komen tegen de scheidingswand met de achterkeuken twee tableaus met voorstelling van een haan voor, verscholen achter kasten.

Taferelen op de overige wandtegels: dieren, zeewezens zoals zeemeerminnen en zeemonsters, scheepvaart, landschappen, dorpsgezichten, beroepen en bezigheden. Tussen de tegels halverwege de schouwboezem in de keuken-woonkamer komt een enkele wandtegel voor met voorstelling in een cirkel van een calvarie.

Woonkamer en slaapkamer met bepleisterde zoldering. Een samengestelde balkenlaag is wel nog zichtbaar in andere benedenkamers zoals opkamer, achterkeuken. In de opkamer boven de tongewelfde kelder is een vloer van rode vierkante tegels bewaard. In de vroegere beste kamer (oostelijke voorkamer) is een fraaie veelkleurige tegelvloer gelegd met patroon gevormd door vier tegels. Een tegelvloer met eenvoudiger zelfde patroon ligt in de woonkamer, het portaal en de achterkeuken. De gemetste onderbouw van rode en gesinterde bakstenen op brede gedrukte bogen onder de huidige spoelbak vormt wellicht de rest van en vroegere karnbank. De achterkamers omvatten een tweede kleinere gewelfde huiskelder.

Overige hoevegebouwen

Gekasseide erfoprit opzij van het woonhuis, aan de straatzijde afgesloten door een laag ijzeren hek (jaren 1920-1930?). Bedrijfsgebouwen in eenvoudige utilitaire baksteenbouw onder pannen zadeldaken. Rechthoekige deuren, vensters en zolderluiken voorzien van houten lateien; sommige deuren, luiken en poorten met blauw/ wit gestreepte beschildering. Aan de dwarsschuur met wagenpoort is volgens bouwsporen en jonger metselwerk herhaaldelijk gewijzigd. Van de lagere stallen is een deel van het metselwerk en van het zadeldak verdwenen; de aanleg van het geheel bleef herkenbaar bewaard. Klein afzonderlijk rechthoekig bijgebouw naast de gekasseide oprit uit de 19de eeuw, door een dwarsmuur verdeeld in een dubbele paardenstal met behouden gemetste voederbakken, houten ruif, samengestelde balkenlaag.

Bakstenen bakhuis van het samengestelde type, teruggaand op een ouder en groter bakhuis: een rest van gebogen metselwerk als aanzet van een vroegere ovenkap is in het deel met toegangsdeur bewaard. Afdekking met lessenaarsdaken. Ovendeur naast schouwhaard.