Kasteel voorheen zogenaamd Ter Weiden, vandaag Home Werner Tibbaut. Het vroeger zogenaamde kasteel(tje) Ter Weiden ligt vooraan in een vrij uitgestrekt park in landschappelijke stijl. Het domein bevindt zich aan het begin van de steenweg die van Kalkendorp naar Wetteren voert en situeert zich aan de rand van oude dorpskern, namelijk vlakbij de historisch gebouwde omgeving van de beschermde Sint-Denijskerk.

Historiek

In 1868 werd het onbebouwde en diepe perceel aan de Vaartstraat van notaris Adolphe Tibbaut (1824-1895) kadastraal geregistreerd als "jardin d'agrément" of lusttuin, in 1870 gevolgd door de bouw van het herenhuis. Het jaartal 1869, vermeld op een gevelsteen in de rechter zijgevel verwijst wellicht naar de aanvang van de bouw. Het koetshuis met paardenstallen dat gelijktijdig naast het kasteel was opgericht, werd in 1873 richting straatzijde verlengd (volgens kadasterarchief).

Notaris Adolphe Tibbaut nam van 1872 tot zijn overlijden in 1895 het burgemeestersambt waar te Kalken. Zijn zoon Jules Tibbaut (1861-1913) volgde hem te Kalken op als notaris en vestigde zich met zijn gezin op "Ter Weiden". Ook hij oefende tijdelijk de functie van burgemeester uit. Werner Tibbaut zette vanaf 1913 het notariaat van zijn vader en grootvader verder in het ouderlijk huis en trad ook politiek in hun voetspoor: van 1926 tot 1971 bleef hij onafgebroken burgemeester van Kalken. Sinds 1972 is op het landgoed van de familie Tibbaut een opvangtehuis gevestigd voor door het gerecht geplaatste kinderen, naar de schenker aan de Lions Club Waasland "Home Werner Tibbaut" geheten.

Beschrijving

Kasteeltje Ter Weiden

Alleenstaand herenhuis in neoclassicistische stijl met het karakter en de typologie van een statige grote villa in een uitgestrekte tuin met de allures van een park, in de volksmond doorgaans kasteeltje genoemd. Villa op rechthoekige plattegrond met voor die tijd gebruikelijke dubbelhuisaanleg. Het gebouw telt een kelderverdieping, een verhoogde begane grond, een bovenverdieping en een mansardeverdieping. Uitgewerkte en frontaal naar de straat gerichte, vijf traveeën brede voorgevel met symmetrische opstand beklemtoond door de toepassing van een licht uitspringend middenrisaliet van drie traveeën breed; geblokte verticale hoekbanden ondersteunen de gevelordonnantie. Bakstenen voorgevel verrijkt met hardsteen onder meer voor geriemde omlijstingen van de rechthoekige muuropeningen, al dan niet met sluitsteen en kroonlijst, voor plint en cordonlijst. Opvallend verlevendigd door de witgepleisterde geblokte hoekbanden met imitatiekettingen en dito panelen op de borstwering van benedenvensters en het risaliet. Aflijnend witgepleisterd hoofdgestel met gelede architraaflijst, fries met panelen en omlopende kroonlijst op modillons. Een grote centrale dakkapel bekroont de centrale toegangstravee. Het brede gewitte front van de dakkapel bezit een opvallende decoratie: een sluitsteen met guirlande onder het gebogen fronton en voorts panelen en spiegels. Leien mansardedak verlicht met kleine houten dakkapelletjes. Hardstenen gevelsteen met opschrift: "Tibbaut - De Vuyst/ Notaris/ 1869" in de plint van de rechter zijgevel, links van de zijdeur.

Zijgevels met blinde muuropeningen die de ritmiek van de traveeën volgen. Zuidelijk gerichte achtergevel met uitzicht op de tuin, op de verhoogde begane grond met een brede rechthoekige veranda die vermoedelijk gelijktijdig met enige interieuraanpassingen in de eerste helft van de 20ste eeuw werd toegevoegd (volgens kadasterarchief voor 1932). Bij de renovatiewerken is de bekroning ervan vereenvoudigd, het houtwerk naar oud model vervangen. De penanten behielden hun decoratie met pilaster. Ter breedte van de meerdelige centrale deur is een hardstenen toegangstrap.

Interieur

Ruime rechthoekige centrale inkom met haaks aansluitende trapgang met prestigieus en monumentaal karakter. Zwarte marmeren tegelvloer met witte omlopende boord met decoratief ornament in cirkelvorm uit diverse marmersoorten. Rijkelijk gedecoreerd plafond met stuclijstwerk en -ornamentiek. Fraai afgewerkte trap met typische geprofileerde trappaal en elegante spijlenleuning tot de zolderverdieping. Meerdere vertrekken met stucplafonds met een centraal ornament in neoclassicistische stijl. Schouwmantels met gevarieerde vormgeving in neoclassicistische stijl en verschillende marmersoorten zijn bewaard. Voor het dienstpersoneel was het huis uitgerust met een zijdeur en afzonderlijke gang naar de keuken, met in een hoek een diensttrap naast de kelderdeur. Enkel het voorste deel van de mansardeverdieping werd in afzonderlijke kamers opgedeeld. De kelderverdieping bezat voorheen een buitenkeldertrap in de linker zijgevel die gelijktijdig met de houten aanbouw bij het notariaat werd gesloopt in 2002.

Park en aanhorigheden

Park, aan de straat afgesloten door een haag met midden een tweedelig decoratief ijzeren toegangshek aan twee slanke, geprofileerde ijzeren hekpijlers; rechts opzij een gewit ijzeren voetgangershekje, ook aan ijzeren hekpijlers. Een gekasseide oprit en tuinpad leiden beiden naar het voormalige dienstgebouw rechts opzij en vooraan in het kasteelpark gelegen.

Het voormalige dienstgebouw (1870-73) dat een koetshuis en stallingen omvatte is gerenoveerd en inwendig aangepast tot studio's. Bewaard langgerekt volume van één bouwlaag opgetrokken uit baksteen met knipvoegen, onder vernieuwd pannen zadeldak. Behouden bogen en openingen van brede poorten, staldeuren. Typerend alternerend gebruik van gesinterde bakstenen in de banden die de gevelhoeken markeren en in de bogen en posten van de muuropeningen. Zolderverdieping aanzettend bij de cordonlijst van gesinterde bakstenen; twee zoldervensters met puntgevel.

Park in landschappelijke stijl, representatief voor de 19de-eeuwse kasteelparken. Karakteristiek zijn de nog aanwezige waterpartijen: deels omlopende grachten en een lang uitgerekte serpentinevijver achter een open grasveld en het omlopend pad, de zijdelings en achter de vijver beboste randen met duidelijk opgehoogd reliëf achter de vijver. Het bomenbestand dat mee de parkaanleg bepaalt omvat een aantal merkwaardige veelal solitaire bomen die wegens hun soort, ouderdom en zeldzaamheid, ook dendrologisch waardevol zijn.

Het oostelijke gedeelte van het domein gaat duidelijk (ook volgens het kadasterarchief) op de traditioneel in een kasteelpark bijhorende boomgaard terug en bewaart aanplantingen van die hoogstamboomgaard. De resten van typische tuinconstructies zijn beperkt en niet meer intact: de westelijke begrenzing van de tuin wordt deels gevormd door een gelede bakstenen muur met pannen afdekking, mogelijk de begrenzing van de vroegere moestuin. Een betonnen brugje over een gracht bewaart sporen van imitatieboomstammen in cementrustiek.