Landelijk kerkje, mooi ingeplant in de Sint-Janspolder met omringend beplant, deels omhaagd en omgracht, als landschap beschermd kerkhof. Een ijzeren hek tussen vierkante gemetste pijlers en een pad loopt in de as van het portaal naar de kerk.

Historiek

Een eerste, vermoedelijk in de 13de eeuw opgetrokken kerkje, verdween nagenoeg bij de overstromingen van het einde van de 14de en begin van de 15de eeuw. De kaart van P. Pourbus (1561-1571) van het Brugse Vrije toont een klein kruiskerkje met kruisingstoren dat door nieuwe overstromingen en de godsdiensttroebelen van het einde van de 16de eeuw grotendeels vernield werd. Het huidige kerkgebouw dateert van 1682, mogelijk met behoud van de muren van het vroegere koor. Een eerste mis werd er opgedragen op 15 juni 1683, op het feest van de H. Drievuldigheid. Het meeste, nog bestaande meubilair dateert ook uit het einde van de 17de en begin van de 18de eeuw en is van de hand van H. Hagheman uit Brugge. Het klokkentorentje zou van 1710 dateren. Het rococostucwerk in het interieur is gedateerd 1774.

Grondige restauratiewerken hadden plaats onder leiding van architect M. De Vleeschhouwer na de bescherming als monument in 1975 en werden beëindigd in 1984 (zie gedenkplaat).

Beschrijving

Het kleine eenbeukige zaalkerkje telt vier traveeën met driezijdig koor en sacristie op vierkante plattegrond met toegevoegd toilet aansluitend in het zuidoosten. Tegen de eerste zuidelijke travee is het zogenaamde zegenhuisje aangebouwd voor de bedevaarders.

Het bakstenen gebouw is volledig gewit op een gepikte plint en wordt afgedekt door een leien zadeldak met overstekend dakschild op houten modillons. Een houten, met leien bezet vierkant klokkentorentje met galmgaten en tentdak prijkt boven de westgevel. Deze voorpuntgevel wordt gemarkeerd door een sierlijk portaal met korfboogvormige toegangspoort gevat in een zandstenen omlijsting met hoek- en sluitstenen onder een geprofileerde waterlijst, geflankeerd door smalle rechthoekige getraliede venstertjes. Erboven, rondboognis met beeld van Sint-Jan de Doper op zandstenen sokkel geflankeerd door twee lantaarns en onder beschilderde banderol met opschrift: "H. Johannes Baptista Bid voor ons"; afdekkend zinken dakje. Ingemetselde oude grafzerken onder de venstertjes.

Zijgevels geritmeerd door versneden steunberen waartussen steekboogvensters, in eerste travee aan de zuidzijde gedeeltelijk gedicht door het ervoor gebouwde zegenhuisje onder lessenaarsdak, aan de noordzijde volledig gedicht. Onder de ramen, vernieuwde staties van de ommegang van Sint-Jan-Baptist in barokke omlijstingen met beschilderde terracottareliëfs en geschilderde opschriften en calvariekruis onder geschilderde banderol met opschrift: "Geloofd zij Jezus Christus Amen". Voorts talrijke ingemetselde oude grafzerken afkomstig uit de kerk.

Interieur

Helder, volledig bepleisterd en witgeschilderd interieur van de eenbeukige kerk met gedrukt tongewelf in rococostijl, op een cartouche 1774 gedateerd. Fraai uitgewerkt gewelf gescheiden door brede gordelbogen versierd met verguld rococostucwerk neerkomend op een omlopende geprofileerde fries en voluutvormige of rocailleconsoles en ondersteund door ijzeren trekstangen. Gewelven tussen de gordelbogen eveneens versierd met vergulde booglijsten en rocailles. In het koorgewelf vormt een verguld Lam Gods het sluitstuk.

Mobilair

Schilderijen: Christus als Salvator Mundi, met wapenschild van pastoor Van de Foreeste en zijn kwartierstaat, doek, circa 1700 samen met de Vier Evangelisten aangebracht op doksaal; Onze-Lieve-Vrouw met Kind Jezus, op hoogaltaar, hout, circa 1699.

Beeldhouwwerk: gepolychromeerde heiligenbeelden op sokkel, onder meer van Heilig Hart van Jezus, Heilige Joseph, Maria met Kind Jezus en Heilige Theresia.

Meubilair: hoogaltaar: portiekaltaar met in de bekroning, reliëf met het doopsel van Christus, gemarmerd en verguld hout, door schrijnwerker Hendrik Hagheman (Brugge), van 1699, met later tabernakel uit eind 18de eeuw; koorbanken uit eind 18de en begin 19de eeuw; communiebank met balusters en allegorische beeldjes, door H. Hagheman, van 1704; preekstoel met voet in de vorm van een geknielde vrouwenfiguur, een allegorie van het geloof, op de kuip gesculpteerde panelen met de prediking van Johannes de doper en het doopsel van Christus, op het rugpaneel de onthoofding van Johannes de doper, eik, door H. Hagheman, 1699; biechtstoelen: één met gesculpteerde pilasters met vruchtentrossen en bloemen, door H. Hagheman, van 1699 en één met medaillon met Sint-Pieter door P. Van Herreweghe, van 1742; kruisweg, geschilderd op doek.