Sint Antonius ()

Traditioneel herenhuis genaamd "Sint Antonius" op de hoek van Sint-Jacobsmarkt en Parochiaanstraat, dat minstens opklimt tot het eerste kwart van de 17de eeuw. Léon van de Werve de Vorsselaer (1851-1920) verkocht het hotel dat minstens vier generaties in het bezit van zijn familie was, in 1892 aan de Zusters Franciscanessen van de Heilige Familie. Deze uit Eupen afkomstige kloosterorde actief in de ziekenzorg en sinds 1874 gevestigd in Antwerpen, liet de gebouwen dat jaar door de architecten Ernest Stordiau en Medard Van Coillie verbouwen tot klooster. Daarbij werd onder meer de koetspoort omgevormd tot kapel. De gebouwen op de binnenplaats waaronder het koetshuis werden tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest door een V-bominslag, en maakten vervolgens plaats voor het nog bestaande, neotraditionele kloostergebouw, ontworpen door de architect Louis A.H. Williame in 1945-1947. Van het oude herenhuis is enkel de voorgevel bewaard, na de sloop en heropbouw van de achterliggende volumes tot rusthuis naar een ontwerp door de architect Jan Van Boxel uit 1978, uitgevoerd in 1981-1982. RVT De Swane was hier gevestigd tot 2015.

Oorspronkelijk bestond het herenhuis uit twee langgerekte parallelle vleugels van zeven traveeën onder steile zadeldaken, gemarkeerd door verankerde, gekoppelde trapgevels van acht à negen treden zijde Parochiaanstraat. De voorgevel werd in het midden van de 18de eeuw aangepast met een gevelbepleistering, kroonlijst en dakkapellen in régencestijl, en omstreeks 1800 met een laatclassicistische koetspoort. Achteraan op de binnenplaats bevond zich een laatclassicistisch koetshuis, met een mogelijk oudere Toscaanse galerij op de begane grond, de middenas van de bovenbouw geaccentueerd door een entablementvenster en dakkapel met driehoekig fronton.

Hoekpand met een gevelbreedte van zeven traveeën en twee bouwlagen onder een leien zadeldak. Oorspronkelijk verankerde, bepleisterde en beschilderde lijstgevel, op een afgeschuinde plint met segmentvormige keldermonden. Registers van rechthoekige vensters in verkleinende ordonnantie, met kwartholle dagkanten en hardstenen lekdrempels, oorspronkelijk getralied op de begane grond. Rechthoekige vroegere koetspoort in de laatste travee, gevat in een laatclassicistische geriemde omlijsting geflankeerd door pilasters met neuten en ingediepte schacht en bekroond door een gestrekte waterlijst op stafwerkconsoles met guttae, het geheel uitgevoerd in blauwe hardsteen. Deze werd in 1892 aangepast tot een drielichtsvenster, gepaard met het verlagen van het aanpalende venster tot deur. Een breed geprofileerde daklijst en houten kroonlijst vormt de gevelbeëindiging, waarboven drie houten, spiegelboogvormige dakkapellen met sleutel en gebogen waterlijst op gestrekte uiteinden.

Tegen de voorgevel tussen vierde en vijfde travee een gepolychromeerd houten Onze-Lieve-Vrouwebeeld afkomstig uit de verdwenen Zwanengang. Het beeld dat van vóór 1794 werd hier in 1961 geplaatst, kreeg in 1981-1982 een eigentijdse vitrine, en onderging in 2002 een restauratie. Gekroond Onze-Lieve-Vrouwebeeld met kind op linkerarm en scepter in rechterhand.


Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint Antonius [online], https://id.erfgoed.net/teksten/281174 (geraadpleegd op ).


Sint Antonius ()

Huis zogenaamd "Sint Antonius", opklimmend tot het eerste kwart van de 17de eeuw, tot 1892 bewoond door de familie Van de Werve de Vorsselaer dan verkocht aan de zusters franciscanessen die verbouwingswerken lieten uitvoeren. De binnenplaats met de stallingen werd tijdens de tweede wereldoorlog vernield door een V-bom. Hoekpand met vooraan zeven traveeën en twee bouwlagen onder leien zadeldak met drie dakkapellen onder gebogen waterlijsten. Verankerde, bepleisterde en beschilderde lijstgevel met een geprofileerde daklijst. Voorheen enkelhuisopstand. Rechthoekige vensters, op de begane grond voorzien van tralies. Laatste travee met drielichtsvenster gevat in de vroegere laat-classicistische poortomlijsting: gestrekte waterlijst op lange gegroefde consoles en pilasters met verdiepte schacht. Zijgevel in de Parochiaanstraat bestaande uit twee verankerde trapgevels met rechthoekige vensters en een radvenster, met fraaie roedeverdeling.

Tegen de voorgevel tussen vierde en vijfde travee glazen kast met gepolychromeerd Onze-Lieve-Vrouwebeeld (19de eeuw?) afkomstig uit de Zwanengang. Gekroond Onze-Lieve-Vrouwebeeld met kind op linkerarm en scepter in rechterhand, het beeld werd in 1961 hier geplaatst (zie gevelplaat).


Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint Antonius [online], https://id.erfgoed.net/teksten/6145 (geraadpleegd op ).