Teksten van De Lelieblomme en de Lavendelblomme

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6154

De Lelieblomme en de Lavendelblomme ()

Traditioneel diephuis op de hoek van Sint-Jacobsmarkt en Lange Nieuwstraat, in oorsprong een samenstel van twee panden genaamd "de Lelieblomme" en "de Lavendelblomme", die dateren uit de tweede helft van de 16de eeuw. Tegen de trapgevel op de kop van het gebouw is een barokke beeldengroep uit 1756 aangebracht. Een project van de weduwe Gils uit 1877, om het gebouw met twee verdiepingen te verhogen en in neoclassicistische stijl aan te passen, kreeg geen bouwvergunning vanwege de nieuwe rooilijn, van kracht bij Koninklijk Besluit van 26 augustus 1873. De houten winkelpui werd in opdracht van de heer J. Van Audenaerde aangebracht naar een ontwerp door de architect Louis Hamaide uit 1892.

Hoekhuis

Hoekhuis met trapgevel van twee bij vier traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak (Vlaamse pannen, nok parallel aan de Sint-Jacobsmarkt). Constructie in bak- en zandsteenbouw met speklagen, wigvormige ontlasting, waterlijsten hoekblokken en steigergaten, voorzien van smeedijzeren muurankers. Trapgevel van negen treden met oorspronkelijk een overhoeks topstuk, waarvan de door waterlijsten gelede top goed bewaard is. In de eerste geleding: drielicht met kwarthol geprofileerde posten en negblokken, het lagere middenluik met een latei op kraagstenen; zelfde rechthoekig venster erboven. Verder aangepaste, verlaagde rechthoekige bovenvensters met hardstenen latei en lekdrempel, voorzien van een ijzeren borstwering, ook in de zijgevel. Winkelpui met zijportaal en twee vitrines in klassieke houten omlijsting met pilasters en entablement, op een hardstenen plint.

Beeldengroep

In eerste travee van de trapgevel: beeldengroep uit 1756, opgericht door het Aartsbroederschap der Heilige Drievuldigheid tot Verlossing der Christene Slaven. Dit aartsbroederschap dat in 1643 werd gesticht in de nabije Sint-Jacobskerkaanleunde, en aanleunde bij de Orde der Trinitariërs, ijverde voor de bevrijding van christenen in muzelmaanse gevangenschap. Het origineel van de beeldengroep uit geschilderd terracotta, toegeschreven aan de beeldhouwer Joannes Josephus Cosyns, verdween vermoedelijk tijdens het Franse bewind, en werd in 1821 opnieuw gemaakt door de beeldhouwer Hendrik Viddeleer. Onder de beeldengroep bevond zich minstens tot in 1892 een openbare pomp. Het geheel onderging in 2010 een restauratie.

De iconografie verbeeldt de geloofspunten van het aartsbroederschap: de Heilige Drievuldigheid en het Visioen van de Heilige Johannes van Matha, oprichter van de Orde der Trinitariërs in 1198. De bovenste beeldengroep bestaat uit God de Vader met wereldbol en engelenkopje, Christus met het kruis, en de Heilige Geest verzinnebeeld door de duif tegen een vergulde stralenkrans met wolkendek. De onderste beeldengroep bestaat uit een staande engel tussen zittende, geketende slaven. Deze rusten op een drieledig, gebroken fronton met voluten, eierlijst en pijnappels uit blauwe hardsteen, voorzien van medaillons met het kenteken van de Orde der Trinitariërs, een rood en blauw kruis op een wit veld. De beeldengroepen worden beschermd door een gegolfde zinken luifel met vergulde lambrekijn, en is voorzien van een smeedijzeren lichtarm met lantaarn.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1877#633 en 1892#276.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Braeken J. 2018: De Lelieblomme en de Lavendelblomme [online], https://id.erfgoed.net/teksten/281163 (geraadpleegd op ).


De Lelieblomme en de Lavendelblomme ()

Samenstel van twee huizen zogenaamd "de Lelieblomme" en "de Lavendelblomme", daterend uit de tweede helft van de 16de eeuw, momenteel een hoekhuis in traditionele stijl van twee + vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (Vlaamse pannen, nok parallel aan Sint-Jacobsmarkt). Verankerde lijst- en zijtrapgevel (negen treden) op een latere arduinen sokkel; gebruik van zandsteen voor speklagen, hoekblokken, gedichte steigergaten en waterlijsten (top); sporen van een wigvormig ontlastingssysteem. In de tweeledige top, een drielichtsvenster met dieper geplaatst middenvenster, kwartholbeloop en uitspringende bovendorpel op consooltjes, hogerop rechthoekig venster onder dito bovendorpel. Verder vernieuwde vensters en een houten pui op de begane grond. In eerste travee onder een afdak een beeldengroep bestaande uit de voorstelling van de Heilige Drievuldigheid boven een engel die geketende slaven vasthoudt. Deze afbeelding staat in verband met het aartsbroederschap der Heilige Drievuldigheid dat in 1643 opgericht werd in de Sint-Jacobskerk en dat tot doel had de christelijke slaven te bevrijden. Op het voetstuk staat het wapen van deze zogenaamd Trinitarissen: een rood en blauw kruis op een zilveren veld.


Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. & Manderyck M. 1979: De Lelieblomme en de Lavendelblomme [online], https://id.erfgoed.net/teksten/6154 (geraadpleegd op ).