Teksten van Winkelhuis met apotheek

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6173

Winkelhuis met apotheek ()

Winkelhuis in Louis-Philippestijl op de hoek van Sint-Katelijnevest en Lange Nieuwstraat uit 1863, met op de begane grond een apotheek met authentiek vroeg-20ste-eeuws interieur. Het aansluitende, neoclassicistische pand met gevel in de Lange Nieuwstraat is al sinds begin 20ste eeuw bij het hoekpand gevoegd.

Historiek

Het hoekpand is gebouwd met een bouwtoelating uit 1863 voor R. Stassinet. In 1879 was er een kleermaker Coryn-Driessens voor "herencostumes" gevestigd in dit pand op de hoek van de Sint-Katelijnevest en de Lange Nieuwstraat en vroeg hij een toelating voor het plaatsen van een reclamebord.

Zeker sinds 1904 is hier een apotheek gevestigd. Fr. Hermans geeft in dat jaar de opdracht aan Arthur Vander Heyden voor het plaatsen van een vitrine en een inmiddels verdwenen loggia op de eerste verdieping. Het geheel is uitgevoerd in art-nouveaustijl met schrijnwerk met zweepslagmotieven ingevuld met geslepen glas. Op de gevel is een plaat aangebracht in 'marmorite' met reclame. Het glas van de loggia is gedeeltelijk uitgevoerd in groen kathedraalglas. Het gelijkvloers bestaat op dat moment uit twee naast elkaar gelegen winkels, één met een toegang in de Sint-Katelijnevest, één met een toegang op de hoek van deze straat met de Lange Nieuwstraat. In het hoekpand is de apotheek gevestigd.

In 1914 worden de twee winkels tot één geheel verbouwd, maar er zijn toch nog twee toegangsdeuren. Het schrijnwerk wordt volledig vervangen met een strakke art-nouveauvormgeving in de roedeverdelingen.

In 1922 vraagt Karel Theus de toelating om de toegangsdeur in de Sint-Katelijnevest toe te metselen en om een binnendeur te maken tussen de huizen van de Sint-Katelijnevest 41 en Lange Nieuwstraat 1.

In 1930 tekent architect Robert Soebert (die slechts een tiental jaar als architect actief was) een aanvraag tot uitvoering van binnenveranderingen. Het pand in de Lange Nieuwstraat 1 wordt niet bij de winkeloppervlakte gevoegd, maar het pand vormt sinds 1922 een geheel met het hoekpand. Vermoedelijk dateert het huidige apothekersinterieur van die datum.

In 1986 werd een aanvraag ingediend om een garage te maken in de voormalige winkelpui van de Lange Nieuwstraat 1.

Voorgevel

Hoekhuis van drie + één + één travee en vier bouwlagen onder leien bedaking met aansluitend in de Lange Nieuwstraat een pand van drie traveeën en vier bouwlagen onder pannen zadeldak. Bepleisterde en beschilderde lijstgevels: het hoekpand heeft een verfijnde aankleding in Louis-Philippestijl, het aansluitende pand een conventionele neoclassicistische indeling en decoratie.

Het hoekpand wordt getypeerd door een afgeronde hoektravee. In de bovengevel een eenvoudige ordonnantie met rondboogvensters op de tweede en derde bouwlaag en schouderboogvensters op de lagere vierde bouwlaag; blinde vensters met pseudo-ramenindeling in de tweede travee. Een houten geprofileerde kroonlijst op klossen en tandlijst boordt de gevel van het hoekpand af. Op de begane grond een aangepaste winkelpui.

De aansluitende neoclassicistische woning aan de Lange Nieuwstraat kent een zeer eenvoudige, conventionele indeling van de bovengevel. Op de begane grond een houten winkelpui met zware puilijst waaronder een deur in de linkertravee en een tot garage verbouwde etalage in de twee rechtertraveeën zijn gevat.

Winkelinterieur

In 2016-2017 zijn werken aan de gang om de twee ruimtes samen te voegen tot één geheel. In functie daarvan is het apothekersinterieur ontmanteld, waardoor een registratie en beschrijving van het meubilair in situ tijdens de inventarisatie niet mogelijk was. Deze beschrijving is gebaseerd op documentatie van het apothekersinterieur die de vzw Arsène verzamelde in 2012.

Het apothekersinterieur en -meubilair dateert wellicht van 1922. De kleine winkeloppervlakte heeft ramen aan twee van de vier zijden van de rechthoekige ruimte. Aan de etalages bevinden zich houten binnenramen met helder glas die toegang geven tot de uitstalruimte. De overige twee wanden zijn volledig in beslag genomen door op maat gemaakte kasten tot aan de zoldering in ongeschilderd hout. Het onderste register bestaat uit gesloten kasten met draaideuren en een lade erboven. Het middelste register bestaat uit gesloten kasten met draaideuren ingevuld met gekleurde glazen ruitjes in roze, groene en paarse tinten. Het hoogste register bestaat uit open ondiepe legplanken waarop apothekerspotten staan. De kastenwand wordt geritmeerd door verticale kasten met deurtjes en geslepen glas (helder of spiegelend). De nagelvaste toonbank is opgesteld in een L-Vorm en bevat vooraan ondiepe kasten met deurtjes in helder glas. Het plafond is volledig uitgevoerd in hout, met vierkante cassettes. De vloer is bedekt met linoleum.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1863#639, 1879#1059, 1905#71, 1904#2452, 1922#12815, 1922#13010, 1930#37881.
  • Archief Arsène vzw, notities en fotomateriaal uit 2012.

Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine; Ennekens, Katherine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. & Manderyck M. & Ennekens K. 2017: Winkelhuis met apotheek [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195275 (geraadpleegd op ).


Hoekhuis ()

Hoekhuis van drie + één + één travee en vier bouwlagen. Nu gecementeerde, oorspronkelijk bepleisterde en beschilderde lijstgevel in Louis-Philippestijl, waarvoor bouwtoelating van 1863. Afgeronde hoektravee. Eenvoudige ordonnantie met rondboogvensters op de tweede en derde bouwlaag. Schouderboogvensters op de lagere vierde bouwlaag. Blinde vensters met pseudo-ramenindeling. Houten geprofileerde kroonlijst op klossen en tandlijst.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers D2, 1863, Modern Archief 20.114/4, doss. 639.

Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. & Manderyck M. 1979: Winkelhuis met apotheek [online], https://id.erfgoed.net/teksten/6173 (geraadpleegd op ).