Historiek en context

Complex pakhuizen in modernistische stijl, tot deze vorm verbouwd in opdracht van de Hesse Natie, naar een ontwerp door de architect Jos. Baeyens en het Technisch Studiebureel Constructor uit 1938. Het betrof de heropbouw van de Graineterie Zeelandia, die in 1938 door de Hesse natie was aangekocht. Op dit perceel bevonden zich in oorsprong twee traditionele pakhuizen die minstens opklommen tot de 17de eeuw en een neoclassicistisch pakhuis uit de vroege 19de eeuw. Deze werden in 1849 door de suikerraffineur Jean Baptiste Huysmans in neoclassicistische stijl aangepast of heropgebouwd, en in 1849, 1861 en 1863 in fasen verhoogd met een vierde bouwlaag. Uit geen van de bouwdossiers valt de ontwerper of aannemer af te leiden. De graanhandel Société Coöpérative Zeelandia liet het complex in de loop van de jaren 1920 meermaals verbouwen. Gesloopt omstreeks 1996 voor de bouw van een wooncomplex.

De Hesse Natie werd opgericht in 1859, en opereerde vanaf 1872 met de firmanaam Hendrickx, De Herdt & Cie als vennootschap onder gemeenschappelijke naam. In 1908 werd de Hesse Natie omgevormd tot een samenwerkende maatschappij. De naam Hesse Natie verwijst naar de aloude natie van de kerbinders, die verbonden was aan het in 1563-1565 gebouwde Hessenhuis. In 2001 fuseerde de Hesse Natie met de Noord Natie tot de Hesse Noord Natie, die sinds 2010 opereert onder de naam PSA Antwerp. Aanvankelijk gevestigd aan de Dries, pachtte de Hesse Natie vervolgens een groter eigendom aan de Stijfselrui, waarop in 1890-1891 een pakhuis en een paardenstal met 52 boxen werden opgetrokken. Na aankoop van het eigendom in 1928, bouwde Jef Huygh in 1930 een garage voor vrachtwagens en tractors op het binnenterrein. Tijdens de nacht van 26 op 27 juli 1932 brandde nagenoeg het volledige complex tot op de grond af, met uitzondering van de paardenstal. Datzelfde jaar tekenden Huygh en het Technisch Studiebureel Constructor de wederopbouwplannen voor het natiegebouw met de magazijnen Scheldedal en Maasdal, een nieuwbouwcomplex met een gewapend-betonstructuur dat in 1933 werd voltooid. In 1938 verwierf de Hesse Natie ook de aanpalende gebouwen van de Graineterie Zeelandia, die datzelfde jaar door Jos. Baeyens en Constructor werden verbouwd tot de vandaag verdwenen magazijnen Durmedal, Nethedal en Leiedal.

Jos. Baeyens maakte kort vóór de Eerste Wereldoorlog zijn debuut als architect. Tijdens het late interbellum liet hij zich opmerken met appartementsgebouwen in zakelijke art-decostijl, waaronder de in 1935 ontworpen "Meir Building" op de hoek van de Meirbrug en de Wiegstraat, en de "R.V.S. Building" uit 1938 op de hoek van de Franklin Rooseveltplaats en de Italiëlei. Baeyens bleef actief tot eind jaren 1950.

Architectuur

Complex van vier bouwlagen, in 1938 heringericht tot drie pakhuizen met een zelfdragend betonskelet en bakstenen scheimuren. In de behouden gevelopstand van dertien traveeën zijn de drie componenten van het complex uit 1849 nog duidelijk herkenbaar. Registers van rechthoekige vensters met lekdrempels, doorgetrokken op de eerste verdieping. De begane grond van het middenpand, met het restant van het poortrisaliet werd in 1938 volledig opengebroken voor een brede inrijpoort. Hierbij sluit de overdekte binnenplaats onder een beglaasd metalen spant aan, functioneel uitgerust met een betonnen laad- en losinstallatie en loopbruggen. Centraal opgestelde, elektrisch aangedreven kraan met beweegbare giek.