Historiek en context

Traditioneel herenhuis genaamd “Vogel Phenix” of “Brandcoffer”, dat in kern opklimt tot de vroege 16^de eeuw, doch later meermaals werd verbouwd. Architect Edmond Leclef voegde in 1897 in opdracht van mevrouw Meyers-Bosschaerts een tweede verdieping toe aan de achterbouw. In 1921 liet de zakenman Ernest Draps de voorbouw verbouwen tot kantoren naar een ontwerp door de architecten Jan Vanhoenacker en John Van Beurden. Van deze ingreep dateert de inkomdeur in de vierde travee. Vanhoenacker verhoogde in 1928-1929 voor eigen rekening de voorbouw met een tweede verdieping, met behoud van de dakconstructie. Bij deze ingreep werd ook de noordelijke galerijvleugel verhoogd en de bestaande glaskoepel van de binnenplaats in art-decostijl vernieuwd. De architect was in dit pand gevestigd van 1921 tot 1944, minstens vanaf 1928 als eigenaar. Ook het architectenbureau van de vennoten Vanhoenacker, John Van Beurden en Jos Smolderen opereerde vanaf de vroege jaren 1920 tot de ontbinding in 1930 van hier uit.

Jan Vanhoenacker was vanaf 1920 tot begin jaren 1930 geassocieerd met John Van Beurden en Jos Smolderen. Samen of in wisselende combinaties brachten de drie architecten een reeks opmerkelijke bouwprojecten tot stand in Antwerpen, met als uitschieters de Boerentoren aan de Schoenmarkt en het Century Hotel aan de De Keyserlei. Actief sinds 1900, lag het zwaartepunt van Vanhoenackers productie vóór de Eerste Wereldoorlog echter in zijn geboortestad Kortrijk, waar hij onder meer tekende voor de Stadsschouwburg in neo-Vlaamserenaissance-stijl. De Beurs voor Diamanthandel in de Pelikaanstraat, een monumentaal complex in beaux-artsstijl dat hij samen met Van Beurden ontwierp, geldt als zijn eerste belangrijke realisatie in Antwerpen. Het stijlvolle hotel Jussiant in art-decostijl aan de Arthur Goemaerelei, vormt het hoogtepunt van de residentiële architectuurproductie door Vanhoenacker, Van Beurden en Smolderen. Het "Century Tourist" bank- en hotelcomplex aan de Pelikaanstraat, toont de evolutie richting modernisme, die Vanhoenacker omstreeks 1930 zou inzetten.

Architectuur

Het complexe herenhuis met dubbelhuisopstand, omvat vier vleugels die een overdekte binnenplaats omsluiten. Met een gevelbreedte van zes traveeën omvat de voorbouw drie bouwlagen in verkleinende ordonnantie, onder een zadeldak. De lijstgevel bestaat uit een gedecapeerde begane grond uit zandsteen met een geprofileerde sokkel, en een bepleisterde bovenbouw, het geheel verankerd door smeedijzeren muurankers waaronder met gekrulde spie. De eerste verdieping is opgetrokken in bak- en zandsteenbouw met speklagen, sporen van steigergaten en kwarthol geprofileerde negblokken. Deze laatste werden vrijgelaten bij het herbepleisteren van de gevel in 2009. Toegevoegd in 1928, is de tweede verdieping opgetrokken uit baksteenmetselwerk. Registers van aangepaste, rechthoekige vensters met kwartholle dagkanten en hardstenen lekdrempels. Het betreft vroegere kruiskozijnen, op de begane grond voorzien van smeedijzeren traliehekken, op de eerste verdieping met verlaagde dorpels. In de derde travee, laatclassicistische rechthoekige koetspoort gevat in een geprofileerde omlijsting met neuten en gestrekte waterlijst, uit de vroege 19de eeuw. Deze wordt geflankeerd door het in 1921 tot schouderboogdeur omgevormd kozijn, met een latei op korbelen, en een smeedijzeren waaier in het bovenlicht, waarvan het centrale medaillon uit drie vervlochten initialen "J" bestaat. Hierin kan een verwijzing worden gezien naar Jan Vanhoenacker zelf, of naar de drie vennoten van het hier gevestigde architectenbureau Vanhoenacker, Van Beurden en Smolderen, die de voornamen Jan, John en Jos droegen. Een houten kroonlijst vormt de gevelbeëindiging.

Omstreeks 1979 werd in het interieur een marmeren Lodewijk XV-schoorsteenmantel geregistreerd, met verguld lijstwerk waarin een grisaille met amorfiguurtjes. Verder een overdekte binnenplaats omringd door bepleisterde en beschilderde wanden van respectievelijk drie en vier traveeën en twee bouwlagen gemarkeerd door kordons, met aangepaste rechthoekige muuropeningen. Aan noordzijde een ingemetselde, hardstenen rondboogarcade te dateren omstreeks 1600, samengesteld uit rondbogen met geprofileerde archivolt op Toscaanse zuilen. De getrapte glazen koepel in art-decostijl die in 1928-1929 door Jan Vanhoenacker werd aangebracht, is verwant met deze van de verdwenen lokettenzaal in de Boerentoren.

Herenhuis in kern opklimmend tot 1581, doch later grondig verbouwd. Voorgevel van zes traveeën en drie bouwlagen onder complexe bedaking (plat dak - links zadeldak, roofing) uit het vierde kwart van de 18de eeuw. Gecementeerde en beschilderde lijstgevel met dubbelhuisopstand en verkleinende ordonnantie op een hoge arduinen plint; ankers onder meer met gekrulde spie. Rechthoekige vensters, op lekdrempels van arduin, getralied op de begane grond. Centrale rechthoekige poort in een eenvoudige bandomlijsting onder een brede gestrekte waterlijst. Rechts hiervan lage schouderboogdeur in een geprofileerde omlijsting met middenkalf op consoles waarboven een groot bovenlicht voorzien van smeedwerk met Empire-motieven en in het midden medaillon met initialen "J.C.".

Interieur met bewaarde marmeren Lodewijk XV-schoorsteenmantel met verguld lijstwerk waarin grisaille met amorfiguurtjes. Verder overdekte binnenplaats met glazen koepel, bepleisterde en beschilderde wanden van respectievelijk drie en vier traveeën en twee bouwlagen gemarkeerd door kordons. Rechthoekige muuropeningen en aan noordzijde ingemetselde rondboogarcade (17de eeuw ?).