Teksten van Hotel Het Zuidkasteel

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6321

Hotel Het Zuidkasteel ()

Dit imposante eclectische hoekcomplex werd in 1882 ontworpen door architect François Smet in opdracht van aannemer Frederic Masson. Aannemer Masson, wonende in de Brusselstraat nr. 6, was zeer actief in de opbouw van het Zuid en investeerde met dit gebouw in een hotel op een toplocatie van de verkaveling, vlakbij de plaats die voorzien werd voor het Zuidstation. Op het moment van de bouwaanvraag zijn de meeste percelen in de buurt nog onbebouwd. Ook van het station is nog geen sprake; dat zal uiteindelijk pas in 1896-1898 gebouwd worden. De bouwaanvraag handelt over de bouw van drie woningen op het smalle hoekperceel met de Emiel Banning- en de Gijzelaarsstraat. Het feit dat het zeer gedetailleerde gevelplan in de bouwaanvraag de naam "HET ZUUD KASTEEL" en het opvallende wapenschild in de geveltop weergeeft, laat ons concluderen dat het van bij het begin als hotel werd gebouwd. Daarmee is het één van de oudste, één van de meest imposante en tevens één van de best bewaarde horecazaken die op de Bolivarplaats door investeerders werden ingeplant.

Het complex, vier bouwlagen tellend en gevat onder een mansardebedaking, neemt het spitse hoekperceel in van de Bolivarplaats, de Emiel Banning- en de Gijzelaarsstraat. Het zwaar versierde, torenvormige hoekgebouw (Bolivarplaats 2) bestaat uit één brede travee aan elk van de drie zijden, bekroond met een hoog leien schilddak met ijzeren balustrade, bewerkte dakvensters en oeils-de-boeuf. De hoofdgevel, gericht op de Bolivarplaats, is bekroond met een cartouche waarin het wapenschild van Antwerpen in reliëf. Op de ontwerptekening zien we dat deze cartouche omgeven is door twee gebroken frontons met topornamenten, rustend op pilasters. De lijstgevels van dit hoekgebouw zijn bepleisterd en witgeschilderd, en worden gekenmerkt door opvallend zware bossage, panelen en brede kordons. Het gelijkvloerse is uitgewerkt als sokkel met gebuikte bossage; zes rondbogige dubbele deurvensters, omlijst met scherp profiel en met fraai origineel schrijnwerk. Centraal tussen de bogen zitten gesculpteerde kanonmonden in versierde medaillons. Op de verdiepingen zitten rechthoekige, per twee gekoppelde deurvensters met balkon, gevat tussen verticaal doorlopende geblokte pilasters. Aansluitend, in Emiel Banning- en Gijzelaarsstraat, eenvoudiger uitgewerkt lijstgevels van twee traveeën: aan elke zijde een rondbogige vensteropening op het gelijkvloerse, aansluitend bij de deurvensters van de hoektraveeën, op de verdiepingen enkelvoudige vensters met geriemde omlijsting, sleutel en paneel.

De drie traveeën tellende flankerende panden, Emiel Banningstraat 58 en Gijzelaarsstraat 69, sluiten wat betreft de afwerking van de verdiepingen naadloos aan bij de zijtraveeën van het hoekgebouw. Op de gelijkvloerse verdieping kregen deze winkelpanden een fraaie houten winkelpui, allebei verdwenen. De drie panden worden samen beëindigd door een doorlopende, verstekte houten kroonlijst op klossen, tandlijst en consoles.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1882 # 36.

Auteurs:  Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hotel Het Zuidkasteel [online], https://id.erfgoed.net/teksten/135054 (geraadpleegd op ).


Het Zuidkasteel ()

Voormalig hotel "Het Zuidkasteel" op de hoek Gijzelaarsstraat-Bolivarplaats-Emiel Banningstraat, opgevat als een soort 'forteresse' in een bombastische stijl van circa 1900.

Hoekbastion van één travee aan elke zijde, bekroond met koepel en attiek waarin bewerkte dakvensters, oeils-de-boeuf en reuzencartouche met wapenschild van Antwerpen; twee zijvleugels van twee traveeën en vier bouwlagen afgedekt met zadeldak (roofing).

Bepleisterde, witgeschilderde lijstgevels bewerkt met zware bossages, panelen en brede kordons. Zes rondboogpoorten en dito venster van de begane grond omlijst met scherp profiel en getooid met origineel schrijnwerk; in de boogzwikken: gesculpteerde kanonmonden in versierde medaillons. Bovenbouw met rechthoekige vensters, behandeld als verdiepte tweelichten met balkon op de hoek, enkelvoudige vensters met geriemde omlijsting, sleutel en paneel in de zijvleugels. Beëindiging met verstekte houten kroonlijst op klossen, tandlijst en consoles.

De nummers 58 van de Banningstraat en 69 van de Gijzelaarsstraat vormen een geheel met het Zuidkasteel; het nummer 69 met mooie houten pui.


Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hotel Het Zuidkasteel [online], https://id.erfgoed.net/teksten/6321 (geraadpleegd op ).