Teksten van Sint-Lievenscollege

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6338

Sint-Lievenscollege (herinventarisatie) ()

Het straatbeeld van de Kasteelpleinstraat wordt gedomineerd door de monumentale gebouwen van het Sint-Lievenscollege. De school werd rond 1929 ontworpen in een late art-decostijl door de bouwmeesters Jef Huygh, Jan Smits en Flor Van Reeth. Voor de gevelafwerking waren beeldhouwers Jan Poels en Rik Sauter bepalend. De kapel is een ontwerp van Flor Van Reeth, Eugeen Yoors en Rie Haan. In 1995 werd het complex beschermd als monument.

Historiek

Het Sint-Lievenscollege werd in 1931 opgericht als één van de eerste volledig Nederlandstalige katholieke scholen in Vlaanderen. Industrieel Lieven Gevaert nam het initiatief, kocht het bouwterrein aan en stelde kapitaal ter beschikking. Gevaert kocht de koekjesfabriek Gevers in de Kasteelpleinstraat aan, gebouwen die deels geïntegreerd zouden worden in het schoolgebouw. Jozef Huygh werd met zijn medewerkers Jan Smits en Flor Van Reeth, aangesteld als architect voor het project. Directeur Jozef Van Herck zorgde mee voor de artistieke visie op het bouw- en decoratieprogramma.

Beschrijving

Het Sint-Lievenscollege heeft een opvallende, zeer aparte gevel in de Kasteelpleinstraat. Achter deze voorbouw bevindt zich een onregelmatig opgebouwd complex, dat grotendeels de structuur van de oudere fabriek volgt. Enkel het centrale gedeelte van de fabriek werd volledig afgebroken voor de speelplaats. Het hoofdgebouw in de Kasteelpleinstraat valt op door de strakke verticale ritmering van de bakstenen lijstgevel met witte natuurstenen accenten. Opvallend is dat er gekozen wordt om op de begane grond en eerste verdieping van het hoofdgebouw winkels te voorzien, in beide uiterste zijden geflankeerd door een uitbouw met een toegang tot het schoolgebouw. Deze toegangen geven uit op een gevelbrede gang aan de achterzijde van het gebouw, aansluitend bij de gang van de klassenvleugel. Op de bovenverdiepingen van het hoofdgebouw zijn studio's en slaapkamers voorzien. Rechts van het hoofdgebouw, een haakse vleugel met leraarskamer en grote studiezaal en slaapzalen op de verdiepingen, ten zuiden de speelplaats begrenzend. Daarbij haaks aansluitend, een grote feestzaal die ten zuiden van het schoolgebouw achter de andere woonhuizen is uitgebouwd. Op de derde verdieping van dit gebouw bevindt zich de schoolkapel. Ten noorden van de speelplaats, haaks aansluitend bij de achtergevel van het hoofdgebouw, een klassenvleugel met refter op begane grond; achterliggend gebouw met keukens en refter van de leraars. De vierde zijde van de onregelmatige vierzijdige speelplaats wordt gesloten door een smal gebouw met toiletten op de begane grond en muziekkamers op de etages.

Het hoofgebouw aan de Kasteelpleinstraat bestaat uit vijf en een halve bouwlaag onder platte bedaking. Het gebouw telt veertien identiek opgebouwde smalle traveeën tussen twee toegangsrisalieten gekenmerkt door halfronde, doorlopende glazen erkers. De strakke verticale ritmering door deze erkers wordt versterkt door de natuurstenen lisenen die tussen elke travee zijn aangebracht, eindigend op een beeldbouwwerk van Vlaamse heiligen en bisschoppen. De begane grond van dit gebouw fungeert als sokkel en bestaat uit winkelvensters en –deuren, afgelijnd door een overkragende puilijst waarboven zich een tussenverdieping met slaapkamers van de winkels bevindt. De vensteropeningen in de lijstgevel zijn rechthoekig en zeer regelmatig geplaatst tussen de lisenen. De bovenverdieping kreeg een horizontaal accent door de aaneengesloten reeks bovenvensters met doorlopende waterlijst. In de linkse toegangstravee, op de begane grond een rechthoekige deuropening met hekwerk en een zijlicht links. Het toegangsgedeelte rechts is twee traveeën breed, met een rondboogpoortdoorgang; tegen de glazen erker is een beeld van Sint-Lieven aangebracht; beëindiging met een schilddak. De straatgevel van de studiezaalvleugel die rechts bij dit hoofdgebouw aansluit, is in aansluitende stijl uitgebouwd. Tussen de twee traveeën eveneens een liseen met bekronend beeld; horizontaal vensterregister op de bovenverdieping. De achtergevel van het hoofdgebouw kreeg een eenvoudig bakstenen parement met tussen elke travee een muurdam en grote, rechthoekige vensteropeningen. Deze vormgeving wordt ook voor de andere vleugels die rond de speelplaats staan, volgehouden.

Op de geveltekeningen werden de beelden niet concreet uitgetekend. Het beeld van patroonheilige Sint-Lieven dat boven de ingangspoort prijkt, is een creatie van beeldhouwer Rik Sauter, uitgevoerd door Albert en Jules Poels. Het beeld meet 2,08 meter bij 0,55 meter en is als enige van de reeks beelden gesigneerd door de kunstenaar. De dertien andere heiligenbeelden werden ontworpen door Jan Poels en uitgevoerd door zijn zonen Albert en Jules Poels. De beelden meten 2,71 meter bij 0,46 meter en beelden volgende heiligen uit: Bavo, Goedele, Johannes Berchmans, Walburgis, Norbertus, Dymphna van Geel, Karel de Goede, Ludgardis van Tongeren, Rumoldus van Mechelen, Gertrudis, Johannes Ruusbroeck, Godelieve van Gistel, Gummarus en Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen.

Interieur

Aan het interieur van de school werd zeer veel zorg besteed. Het was de bedoeling om een gesammtkunstwerk te creëren, waarbij alle details van het interieur bij elkaar pasten. Vloeren, deuren, trappen werden allemaal gedetailleerd uitgetekend. De twee ruimtes waaraan het meest aandacht werd besteed zijn de kapel en de feestzaal. Opvallend in de Christus-Koningkapel zijn het modernistische stucwerk van vloeren en plafond, bestaande uit geometrische patronen in reliëf. De kleurrijke grote glasramen van Eugeen Yoors bepalen de ruimte. De Sint-Lievensfeestzaal, gelegen op de etage onder de kapel, bestaat uit een rechthoekige zaal met een podium, eveneens voorzien van decoratief stucwerk en met een gestileerde kleurrijke rand omheen de scène.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 18/36091.
  • SCHEERLINCK K. 2006: 75 jaar Sint-Lievenscollege. Het kunstboek. Historiek van een schoolpatrimonium.
  • VAN DEN BROECK L. (red.) 2006: 75 jaar Sint-Lievenscollege. Het geschiedenisboek. Verhaal van een Vlaamse school in Antwerpen.

Auteurs:  Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Hooft E. 2012: Sint-Lievenscollege [online], https://id.erfgoed.net/teksten/140137 (geraadpleegd op ).


Sint-Lievenscollege ()

Merkwaardig schoolgebouw opgetrokken in een late art-decostijl door de bouwmeesters Huygh, Smits en Van Reeth in 1932 en versierd met monumentale beelden van de hand van beeldhouwer A. Poels.

Voornamelijk bakstenen lijstgevel met witte natuursteen. Verticale gevelopbouw door twee als halfronde erkers uitgebouwde trappenhuizen, alsmede door de lisenen tussen de vensters, waarboven gestileerde beelden van enkele Vlaamse bisschoppen en heiligen, en ten slotte door de torenachtige bekroning van de ingangstravee, afgesloten door een schilddak. Verder is de gevel horizontaal afgesloten door een aaneengesloten reeks van rechthoekige vensters, bekroond door een eveneens doorlopende waterlijst. Rechts boven de boogvormige ingangspoort met witte natuurstenen geprofileerde omlijsting, het beeld van Sint-Lieven onder een baldakijn door Rik Sauter.


Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. & Manderyck M. 1979: Sint-Lievenscollege [online], https://id.erfgoed.net/teksten/6338 (geraadpleegd op ).