Teksten van Meergezinswoning Hellemans

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6396

Woning Hellemans (herinventarisatie 2016) ()

Modernistische driegezinswoning naar ontwerp van Paul Smekens uit 1934, opgetrokken in opdracht van Alf.-L. Hellemans, fondé pouvoir.

De woning is een voorbeeld van het gematigd, zakelijk baksteenmodernisme dat Smekens ontwikkelde in de loop van de jaren 1930. In die periode was de architect vooral actief in de Tentoonstellingswijk, waar hij tussen 1932 en 1935 niet minder dan veertien bouwprojecten tot stand bracht, enkele voor eigen rekening. Op twee eengezinswoningen na, betrof het uitsluitend opbrengsteigendommen, van bescheiden meergezinswoningen tot grotere appartementsgebouwen, zoals het flatgebouw gelegen aan de Camille Huysmanslaan 70-72, waar Smekens van 1936 tot 1980 resideerde.

Dit rijhuis telt drie bouwlagen en twee ongelijke traveeën onder plat dak. De lijstgevel heeft een parement in gele, bezande baksteen (Belvédère) in halfsteens verband, platvol gevoegd op een hoge plint in blauwe hardsteen. De bouwplannen tonen een evenwichtige, functionele gevelopbouw met toegang in de smalle rechter travee en rechthoekige vensterpartijen met uitzondering van de patrijspoort op de tweede verdieping boven de inkom, die echter uitgevoerd werd als rechthoekig éénlicht.

In de brede linker travee zijn de leefruimten op elke verdieping voorzien van bandramen die op de eerste verdieping uitgewerkt zijn als een gevelbrede erker. Deze uitsprong is aan rechterzijde opengewerkt als een balkon. Dit element verbindt de verder gescheiden vormgeving van de traveeën.

Het sobere gevelfront is verlevendigd door een hardstenen puilijst, doorlopend onder het venster op het gelijkvloers. Ook de dakrand is uitgevoerd in dit materiaal. Verdere horizontale belijning komt tot stand door de benadrukte erkerbodem en diens overkragende luifel, beide gerealiseerd in beton. De nagenoeg onversierde gevel wordt geritmeerd door verluchtingsgaten onder de dakrand, een motief dat terugkeert in andere ontwerpen van Smekens voor de Tentoonstellingswijk.

Alle buitenschrijnwerk is voorzien in eik, waarbij de bandramen ontworpen zijn als drielichten, maar vierdelig zijn uitgevoerd. Verder is de inkom getooid met een geschilderde voordeur; het balkon is afgewerkt met buisleuningen. Het buitenschrijnwerk is na 1981 vervangen, waarbij de voordeur opnieuw voorzien is van een verticaal licht. Metalen smeedwerk van balkonleuningen, brievenbus en huisnummer is nog aanwezig. Kroonlijst, vensterdorpels, treden en plint van de voorgevel zijn uitgevoerd in blauwe hardsteen. De achtergevel is voorzien in klampsteen, met een cementplint en gele tegels voor de vensterdorpels.

Ieder niveau herbergt één appartement, ontworpen volgens een standaard plattegrond. Het oorspronkelijke bouwplan toont een volledige onderkeldering met individuele kolen- en opslagkelders en een garage, toegankelijk vanaf een flauwe helling in de inkom van het gelijkvloers. De wooneenheden zijn toegankelijk vanuit een traphal in de rechter travee. De wenteltrap naar de verdiepingen zit achter de toegang en is evenwijdig met de straat ingeplant. Op de begane grond leidt een vestibule, gescheiden van de keldertoegang door een wandje, naar een centrale, opvallend ruime hal. Deze hal ontsluit de woonkamer aan straatzijde, een keuken en slaapkamer aan tuinzijde, en op het middenplan wordt toegang verleend aan een functioneel blok met wc, vestiaire en kast én tot een badkamer. Deze laatste is verbonden met de slaapkamer die samen met de aanpalende keuken uitgeeft op een achterkoer. Keuken en toilet geven ook nog uit op een klein koertje, terugspringend in de achtergevel. De bovenliggende appartementen hebben een gelijkaardige indeling met een extra kamer boven de vestibule. De centrale hal is, karakteristiek voor de ontwerpen van Smekens, op elke verdieping voorzien van een schouwmantel met tegelbekleding en eiken kader; er zitten hoekschouwen in de woonkamers.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossier, 18#1594.
  • RATINCKX F. 1937: Adresboek van Antwerpen, Antwerpen.

Auteurs:  Van den Borne, Steven
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Van den Borne S. 2016: Meergezinswoning Hellemans [online], https://id.erfgoed.net/teksten/194093 (geraadpleegd op ).


Woning Hellemans ()

Zogenaamd "woning Hellemans", rijhuis van drie bouwlagen onder plat dak in nieuwe zakelijkheid van 1934 naar ontwerp van Paul Smekens. Lijstgevel van ruwe baksteen op hoge arduinen plint gemarkeerd door lijsten; gevelbrede erker met typisch balkon op de tweede bouwlaag. Rechthoekige houten ramen.

  • DINET P. 1979: Paul Smekens opleiding en architektuur tot 1940, onuitgegeven thesis Architectuur, Hoger Instituut St.-Lukas, Gent, 54 + lijst der werken.

Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. 1989: Meergezinswoning Hellemans [online], https://id.erfgoed.net/teksten/6396 (geraadpleegd op ).