Historiek en context

Burgerhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van de kunstschilder Arseen Kennes, naar een ontwerp door architect Frans Seroen uit 1913. Arseen Kennes (Herzele, 1890-Gent, 1940) volgde vanaf 1908 kunstonderricht aan de Academie van Antwerpen. Hij was een leerling van Léon Brunin, Franz Courtens en Henry Luyten, en raakte bekend als schilder van figuren, stillevens en vooral bloemstukken. Toen de jonge kunstenaar opdracht gaf voor de bouw van de woning, vermoedelijk naar aanleiding van zijn huwelijk met Helena Krumssholtz, was hij slechts 23 jaar oud. Het gezin Kennes-Krumssholtz met twee dochters woonde slechts korte tijd in de woning, die vanwege de oorlogsomstandigheden vermoedelijk pas in 1918 werd voltooid. Van het bouwproject maakte ook een ruim schildersatelier deel uit, gelegen achteraan in de tuin, en met de woning verbonden door een galerij. Het had een oppervlakte van zowat 60 m2 en een hoogte van meer dan tien meter, maar is intussen gesloopt.

Na de Eerste Wereldoorlog engageerde Arseen Kennes zich actief in de Vlaams-nationalistische Frontpartij, voor welke hij vanaf 1921 zetelde in de Antwerpse provincieraad en vanaf 1933 in de bestendige deputatie, om vervolgens toe te treden tot het rechts-radicale VNV. Tot zijn verwezenlijkingen behoorde de museale inrichting van het Sterckshof in Deurne. Kennes had begin jaren 1920 een bouwgrond verworven op de hoek van de Kastanjelaan en de Della Faillelaan, in de Nieuw-Parkwijk "Den Brandt". Al niet meer gevestigd in de woning aan de Arthur Goemaerelei, betrok het gezin op dat moment het voormalige hotel Donnet aan de Jan Van Rijswijcklaan. Voor zijn nieuwe woning engageerde Kennes in eerste instantie de architecten Jan Vanhoenacker, John Van Beurden en Jos Smolderen, die in 1923 een statige villa ontwierpen in art-decostijl. Na van dit eerste project te hebben afgezien, gaf hij in 1925 opdracht aan de architecten Jos Ritzen en Stan Leurs de huidige modernistische villa te ontwerpen, die in 1927 werd voltooid.

Frans Seroen vestigde zich in 1900 in Antwerpen, waar hij tot de Eerste Wereldoorlog als zelfstandig architect actief was, naast zijn werk als ambtenaar bij het Ministerie van Openbare Werken. In 1920 werkte hij kort voor de dienst 'Verwoeste Gewesten' en de bouwmaatschappij De Mandel in Roeselare, maar werd nog datzelfde jaar aangesteld als hoofdarchitect van de pas opgerichte Nationale Maatschappij voor Goedkope Woningen en Woonvertrekken in Brussel. Zijn belangrijkste werk uit de periode vóór de Eerste Wereldoorlog is de Veeartsenijschool van Kuregem (Veeartsenstraat 41-47, Anderlecht), een complex van 19 gebouwen in eclectische stijl opgetrokken in 1903-1909. In Antwerpen realiseerde Seroen in dezelfde periode enkele opmerkelijke ensembles aan de Zuiderdokken, waaronder de gebouwen van L’Essor Anversois en van het Voorzienigheidsfonds der Vereenigde Natiebazen.

Architectuur

Het vrij imposante volume van deze langgerekte rijwoning in halfopen bebouwing, met een straatbreedte van drie traveeën, telt een souterrain en twee bouwlagen onder een mansardedak (leien). Zij vormt een soort pendant met het hotel Delhaye op het belendende perceel, een ontwerp door architect De Vooght uit 1922. Seroen past voor het hotel Kennes-Krumssholtz een veeleer overladen mengstijl toe, met zowel neotraditionele en neobarokke elementen als vormkenmerken ontleend aan de art nouveau.

Voor- en zijgevel zijn opgetrokken in baksteenbouw, naar traditioneel voorbeeld verwerkt met natuursteen voor de speklagen, hoekblokken en omlijstingen, en met arduin voor de plint. De lijstgevel met een afgeronde hoekpenant heeft een houten kroonlijst en dakkapellen als afwerking. In overeenstemming met de indeling van het interieur, ligt in de voorgevel de klemtoon van de compositie asymmetrisch op de brede zijtravee. Gemarkeerd door een driezijdige erker, drielichten en een balkon, bestaat de bekroning uit een barokke klokgevel met een oculus in het pseudo-fronton, flankerende voluutconsoles en postamenten. De onregelmatige ordonnantie van de zijgevel, die tegen de korte dwarsvleugel op een hoekerker eindigt, wordt vooral bepaald door het tweeledige inkomportaal, de arcade van de binnengalerij, en een houten erker op de bovenverdieping. Opvallend zwaar zijn de omlijstingen van de korf- en spiegelboogopeningen, met een hanenkam als sluitsteen en een rijk decor van rankwerk of guirlandes. Het houten schrijnwerk van de deur en vensters is behouden, evenals het smeedijzer van het traliewerk en het voortuinhek.

Het programma van de woning beantwoordt aan de noden van een welstellende burgerij met inwonend personeel, waarbij dienstlokalen als de keuken met keukenlift en het washuis zich in het souterrain bevinden. Volgens de bouwplannen wordt de L-vormige plattegrond over de volledige breedte opgedeeld door de ruime traphal. Deze wordt op de begane grond enerzijds geflankeerd door de woonkamer en een kleine spreekkamer of vestiaire, en anderzijds door een zaal met galerij. Hierbij sluit de office en de eetkamer met erker en terras aan, vanwaar een galerij naar het schildersatelier leidt. De slaap- en privé-vertrekken nemen vermoedelijk de bovenverdieping in, de meidenkamers en de zolder het dakniveau.