erfgoedobject

Burgerhuis in art-nouveaustijl

bouwkundig element
ID
6710
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6710

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Art-nouveauburgerhuis
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Burgerhuis in art-nouveaustijl
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek De Marbaixstraat
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Burgerhuis in art-nouveaustijl voor eigen rekening gebouwd door Jacques De Weerdt, naar een ontwerp uit 1909. De Weerdt realiseerde alleen al in de De Marbaixstraat vermoedelijk zestien individuele bouwprojecten, waarvan drie voor eigen rekening, goed voor in totaal vierentwintig panden. In hetzelfde bouwblok leverde hij ook meerdere ontwerpen voor percelen aan de Lange Lobroekstraat.

Het burgerhuis is representatief voor het oeuvre van Jacques De Weerdt uit de periode vanaf omstreeks 1905 tot aan de Eerste Wereldoorlog. In nauwelijks tien jaar tijd realiseerde de architect alleen al op het toenmalige grondgebied van de stad Antwerpen meer dan honderd panden, overwegend in art-nouveau- of neorococostijl, vaak van eenzelfde standaardtype. Deze architectuur is herkenbaar aan de voorkeur voor natuursteen als parement, de vloeiende lijnvoering, de plastische volumetrie en het sierlijke smeedijzer in zweepslagstijl. Begonnen als tekenaar in dienst van de Belgische Spoorwegen vóór de eeuwwisseling, liep zijn carrière tijdens de minder productieve jaren 1920 ten einde.

Met een gevelbreedte van drie traveeën omvat de rijwoning drie bouwlagen onder een zadeldak (pannen). De lijstgevel heeft een parement uit roomkleurige Silezische brikken in kruisverband, met gebruik van witte natuursteen voor speklagen, waterlijsten, delen van de erker, steigergaten en de bekroning van het dakvenster, op een bewerkte plint uit blauwe hardsteen. Axiaal van opzet, legt de compositie de klemtoon op de eerste verdieping, die wordt gemarkeerd door een brede driezijdige erker met voluutconsoles, overhoekse posten en een drieledig afdak met bewerkte aandaken (verweerd). Van de sgraffitopanelen met rozet in de borstwering van de erker is slechts het linker bewaard. Aansluitend wordt de middenas via de lisenen van de erker doorgetrokken in het dakvenster, bekroond door een guirlandefronton tussen bewerkte postamenten.  Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema met registers van rondboogvensters onder een spitse waterlijst met breed beloop, kwarthol op de bovenste verdieping. Het art-nouveau-karakter berust op de profilering, lijnvoering en vormgeving van het lijstwerk boven de keldermonden, deur- en vensteropeningen, de gebogen lekdrempels met spuwer, en het gerestaureerde sgraffitopaneel met zwaluwen en bouwjaar 1909 onder het dakvenster. Een gebroken houten kroonlijst op gekoppelde hoekconsoles vormt de gevelbeëindiging. Bewaarde houten inkomdeur en guillotineramen met typische roeden op de begane grond; smeedijzeren keldertralies en gietijzeren voetschraper.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis dat uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Volgens de bouwplannen beslaat de enfilade van salon, eetkamer en veranda de begane grond, in de achterbouw geflankeerd door de keuken annex pomphuis en wc. De bovenverdiepingen omvatten telkens twee kamers, met een extra achterkamer boven de keuken, het dakniveau twee mansardes en een zolder.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwvergunningen 1909#1745.
  • VANHOVE B. 1978: De Art Nouveau-architectuur in het Antwerpse: een doorsnede, onuitgegeven verhandeling Rijksuniversiteit Gent, 92.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in art-nouveaustijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6710 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.