Teksten van Magazijn La Nationale

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6725

Magazijn La Ntionale ()

Historiek en context

Pakhuis met art-nouveau-inslag, in opdracht van Jos Luyten gebouwd door de Naamlooze Bouw- Crediet- en Spaarmaatschappij "Voorspoed", naar een ontwerp door huisarchitect John Voet uit 1910. Tot hetzelfde bouwproject behoorde het aanpalende burgerhuis De Waghemakerestraat 38, vermoedelijk de privé-woning van de bouwheer. Het pakhuis vormt vandaag één geheel met de aanpalende paardenstal en het natiegebouw van de Katoen Natie, dat een ingrijpende renovatie onderging tot de nieuwe hoofdzetel van de logistieke dienstverlener Katoen Natie naar een ontwerp door de architecten Paul Robbrecht en Hilde Daem. De werken aan het zogenaamde “HeadquARTers” dat ook een privé-museum omvat, werden in twee fasen uitgevoerd tussen 1992 en 2000, en bekroond met de Belgian Architectural Award in 2001. De cluster van drie gerenoveerde pakhuizen aangevuld met een nieuwbouw in de Van Aerdtstraat voor onder meer de inkomzone en verticale circulatie, zijn gegroepeerd rond een patio. Voor een geïntegreerd kunstproject onder de vorm van lichtkoepels uit albast en glas in lood werd beroep gedaan op De Spaanse kunstenares Cristina Iglesias.

"Voorspoed" werd vermoedelijk in 1910 opgericht als bouwpromotor, hypotheekverstrekker en spaarkas. Afgevaardigd-beheerder was de Antwerpse ondernemer Joseph Nellens (Antwerpen, 1880-Brugge, 1934), liberaal senator vanaf 1923. Met zijn Société Immobilière Knocke Balnéaire, tekende deze laatste vanaf 1925 voor de verkaveling van het Albertstrand in Knokke en in 1930 voor de bouw van het Casino aldaar. Vóór de Eerste Wereldoorlog bouwde de maatschappij woningen en villa’s in diverse nieuwbouwwijken te Antwerpen zowel als in Sint-Mariaburg, in opdracht van particuliere klanten of voor verkoop ‘sleutel-op-de-deur’. Voor de periode 1910-1914 zijn een veertigtal bouwdossiers gerepertorieerd, vermoedelijk grotendeels toe te schrijven aan John Voet, die als architect aan de maatschappij verbonden was. In zijn ontwerpen bediende deze zich zowel van de klassieke beaux-artsstijl als van de cottagestijl met art-nouveau-inslag. Na de heropstart in 1921, was de maatschappij in Antwerpen nog actief tot 1925, om zich vervolgens vermoedelijk op Knokke te concentreren. Uit deze laatste periode zijn enkele grotere bouwprojecten gekend, zoals de groep cottagevilla's in de Acacialaan door de architecten Leopold De Coninck en Maurice Potié, het “Rubens Paleis” in de Carnotstraat, en twee reeksen van 133 en 112 rijwoningen in de Stadionstraat en de De Bosschaertstraat op het Kiel, door de architect François Dens.

Architectuur

Het gebouw met een gevelbreedte van drie traveeën omvat vier bouwlagen onder een zadeldak (nok loodrecht op de straat). De tuitgevel is opgetrokken uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband, geaccentueerd door gele en grijze baksteen voor speklagen en ontlastingsbogen. Van blauwe hardsteen is spaarzaam gebruik gemaakt voor de bewerkte plint, lekdrempels en hoekbloggen. Horizontaal geleed door de puilijst, wordt de bovenbouw in kolossale orde geritmeerd door lisenen met topstuk waarbinnen spaarvelden, in de middenas rondbogig en in de zijtraveeën met een getrapte beëindiging. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema opgebouwd uit registers van rechthoekige bovenvensters met individuele lekdrempels, ijzeren lateien en ontlastingsbogen. Op de begane grond worden het oorspronkelijk getraliede venster, de inkomdeur en de inrijpoort overspannen door een doorlopende, ijzeren I-balk met rozetten. Een rondboogvenster doorbreekt de door vier topstukken bekroonde geveltop. Vernieuwd schrijnwerk; behouden smeedijzeren keldertralie en gietijzeren voetschraper.

Bij de renovatie bleef de eenbeukige gewapend-betonstructuur van zes traveeën opgebouwd uit portiekspanten behouden.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1910#345, 86#8721955-8721956 en 86#920232.
  • JACOBS S. 1998: Werk in architectuur, Paul Robbrecht & Hilde Daem, Gent, 104-113.
  • SCHNEIDER S. 1995: Paul Robbrecht en Hilde Daem, Kantoorgebouw in Antwerpen, Bouwen met beton 1995, 50-53.
  • STOCK W.J. 2003: Paul Robbrecht en Hilde Daem, Kantoorgebouw in Antwerpen, Bouwen met beton 2002/-03, 34-39.
  • VAN DEN DRIESSCHE M. (red.) 2017: Robbrecht en Daem, An architectural anthology, Brussel, 272-273, 280-289.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Magazijn La Nationale [online], https://id.erfgoed.net/teksten/313239 (geraadpleegd op ).


Magazijn La Nationale ()

Pakhuis uit het vierde kwart van de 19de eeuw zogenaamd "La Nationale" van drie traveeën en vier bouwlagen onder zadeldak (nok loodrecht op de straat). Bakstenen tuitgevel op arduinen sokkel met keldermonden.

Begane grond met rechthoekig betralied venster, deur en poort onder zware gietijzeren puilijst. Bovenbouw geleed door middel van lisenen met topstukken, de rechthoekige vensters onder gietijzeren latei en strek.


Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Magazijn La Nationale [online], https://id.erfgoed.net/teksten/6725 (geraadpleegd op ).