Teksten van Eclectisch hoekensemble

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6742

Eclectisch hoekensemble ()

Op het hoekperceel op de Door Verstraeteplaats, gevormd door de Schorpioenstraat en de Lange Altaarstraat, liet de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen in 1892 een eclectisch ensemble ontwerpen door Jules Hofman.

Deze bouwmaatschappij werd in 1886 opgericht met als doel de nieuwe wijk Zurenborg te ontwikkelen als woonwijk voor de betere middenklasse. In eigen beheer bouwde de maatschappij tal van ensembles om op die manier de wijk aantrekkelijk te maken voor privé-investeerders, maar ook om een modelarchitectuur te presenteren bestaande uit fraai vormgegeven gevels in alle neostijlen die toen gangbaar waren. Daarvoor werkten ze samen met verschillende bouwmeesters, waarvan Jules Hofman er één was. Typisch is de keuze voor investeringen op beeldbepalende plaatsen in de wijk, zoals op hoekpercelen of op pleintjes en rotondes.

Het brede hoekgebouw op de Door Verstraeteplaats 6 heeft een lijstgevel in neo-Vlaamserenaissance-stijl, gekenmerkt door de typische rode baksteen met de natuurstenen speklagen, negkettingen en omlijstingen van de muuropeningen. Het huis telt twee bouwlagen en zes traveeën in de voorgevel, met twee hele smalle zijgevels van één travee, samen onder een hoog leien schilddak gevat. De voorgevel is symmetrisch opgebouwd, met een centraal risaliet van drie traveeën, bekroond door een hoog dakvenster met neorenaissance geveltop. Houten kroonlijst op klossen, waaronder een fries met veelkleurig siermetselwerk. Hoge pinakels accentueren de hoeken van het gebouw; spitse dakvensters en geblokte pilasters herhalen het verticale karakter van de gevel. Rechthoekige muuropeningen, op de begane grond met boogvelden met heel fijn stucwerk, boven in levendige omlijstingen. Twee deuren, waarvan één in de voorgevel, en één in de rechter zijgevel.

De monumentale gevel aan het plein wordt symmetrisch geflankeerd door telkens twee woningen in eclectische stijl. De woningen tellen twee twee traveeën en twee of twee en een halve bouwlagen onder zadeldaken.

Schorpioenstraat 2 valt op door de bovengevel, waar twee gekoppelde rondboogvensters in het overkoepelende boogveld een reliëf dragen met de afbeelding van een schorpioen, verwijzend naar de straatnaam, en verbonden zijn door de fijn uitgewerkte smeedijzeren leuning van een gevelbreed balkon. Op de begane grond, imitatievoegen en segmentbogige deur en venster.

Schorpioenstraat 4 heeft een minder opvallende gevel, die echter in de bovenvensters refereert naar de afwerking van de zijtravee van het centrale hoekpand. Begane grond met imitatievoegen en eenvoudige segmentboogdeur en –venster. Eerste verdieping met twee rechthoekige vensters, waarvan de speciaal uitgewerkte bekroning verder doorloopt als borstwering van de rondbogige bovenvensters.

De woningen in de Lange Altaarstraat 1 en 3 hadden grosso modo dezelfde opbouw en afwerking als de twee huizen in de Schorpioenstraat, maar verloren in belangrijke mate hun detaillering. De waarde van deze woningen bestaat erin dat ze het symmetrisch opgebouwde ensemble door hun verhoudingen en gevelindeling sterk ondersteunen.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1892 # 288.

Auteurs:  Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eclectisch hoekensemble [online], https://id.erfgoed.net/teksten/176742 (geraadpleegd op ).


Woon- en winkelhuis ()

Woon- en winkelhuis van vijf traveeën in de voorgevel, een afgeschuinde travee aan elke zijgevel en twee bouwlagen onder schilddak (leien) met dakkapellen; eclectische, neo-François I geïnspireerde stijl naar ontwerp van J. Hofman, van 1892, opgezet als groepsbebouwing met de twee aansluitende huizen respectievelijk aan Lange Altaar- en Kreeftstraat.

Lijstgevel van bak- en natuursteen op sokkel van arduin. Middenrisaliet van drie traveeën; op de begane grond met winkeldeur en twee vitrines rechts; uitkragende bovengevel met schijnvoegen en ruitvormig paneelwerk steunend op korfboogfries gestut door consoles; bekronende centrale dakkapel met puntgevel. Rechthoekige muuropeningen op de begane grond onder blind gesculpteerd boogveld, op de bovenverdieping deels omlijst en bekroond met paneel. Privé-ingang aan Lange Altaarstraat.


Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eclectisch hoekensemble [online], https://id.erfgoed.net/teksten/6742 (geraadpleegd op ).