Teksten van Magazijn Paolo

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6748

Magazijn Paolo ()

Historiek en context

Huidenpakhuis in neotraditionele stijl gebouwd in opdracht van de lederhandelaar A. Ficq et fils, naar een ontwerp door de architect Edmond Leclef uit 1880. Augustin Henri Ficq (°Rotterdam, 1848) vestigde zich in 1873 vanuit Rotterdam in Antwerpen. Hij was gehuwd met Catharina Joanna Bos (°Rotterdam, 1849), die twee dochters en een zoon ter wereld bracht geboren tussen 1872 en 1874. Zoon Adrien Constant Louis Ficq (°Antwerpen, 1874) huwde in 1911 te Brussel met Ida Carlier (°Brussel, 1889).

Het magazijn Paolo, eerder genaamd magazijn Catharina, maakt deel uit van een ensemble van vier huidenpakhuizen, die de noordelijke helft innemen van het bouwblok gevormd door Duboisstraat, De Pretstraat, Fuggerstraat en Van Aerdtstraat. Zij werden in 1880 door Leclef ontworpen voor drie verschillende opdrachtgevers. De gekoppelde magazijnen Alfred en Schmidt voor Jacques Ernest Osterrieth en het magazijn Paolo kwamen gelijktijdig tot stand, het magazijn Ernest voor bouwheer Lammineur volgde als laatste. Magazijn Paolo werd in 1929 na een brand inwendig heropgebouwd onder leiding van de architect Hendrik Adolf Wittocx, in opdracht van de Etablissements Osterrieth (Paul en Marcel Osterrieth). De werken uitgevoerd door de aannemer Frans Thijs uit Borgerhout, betroffen de heropbouw van pakhuis met een structuur uit gewapend beton, met behoud van de gerestaureerde trapgevel, de gemene muren en achtergevel. Magazijn Paolo werd gerenoveerd als wooncomplex met drie appartementen naar een ontwerp door het architectenbureau Biecorff cv (Hugo Kinnaer, Johan Bruynseraede, Koen Ooms) uit 1998, uitgevoerd na het verkrijgen van de bouwvergunning eind 1999. De werken hielden het herstel in van de voorgevel en de heropbouw van de achtergevel met glaspuien en terrassen.

Edmond Leclef zette de succesvolle praktijk voort van zijn in 1878 overleden vader Heliodore Leclef. Met statige herenhuizen voor de hogere burgerij, drukten vader en zoon Leclef tijdens de jaren 1870 hun stempel op de Leien. Vermoedelijk actief tot zijn overlijden in 1902, evolueerde de architectuur van Edmond Leclef van een door de Lodewijk XVI-stijl geïmpregneerd neoclassicisme, in de jaren 1880 naar een kleurrijk eclecticisme met invloeden van de neo-Vlaamserenaissance-stijl. Leclef realiseerde in zijn loopbaan meerdere pakhuizen en natiegebouwen, met als vroegste het huidenpakhuis Fuhrmann uit 1871-1872 op de hoek van Italiëlei en van Boendalestraat.

Architectuur

Pakhuis van drie traveeën en vier bouwlagen onder een zadeldak (nok loodrecht op de straat, pannen). De trapgevel van zes treden met overhoekse topstukken heeft een parement uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband, verankerd door smeedijzeren sierankers. Blauwe hardsteen is gebruikt voor de plint met schuine afzaat, speklagen, lekdrempels, topstukken, kraag- en dekstenen. Axiaal-symmetrisch van opzet, is de opstand opgebouwd uit regelmatige registers van steekboogopeningen met ontlastingsbogen en individuele lekdrempels. Lagere laadluiken markeren de middenas, die oorspronkelijk in de top werd bekroond door een blindnis met hijsbalk. De openingen van de begane grond, oorspronkelijk twee poorten en een middenvenster, kregen later een ijzeren latei. Boven de poort in de linker travee is een gevelsteen uit witte natuursteen aangebracht met het opschrift: “MAGASINS PAOLO”. Op de hoeken gemarkeerd door overhoekse topstukken met kraagsteen een bolornament, wordt de geveltop bekroond door schouderstukken en een waaiervormig topstuk. Vernieuwd schrijnwerk.

Volgens de heropbouwplannen uit 1929 bestaat het complex uit een hoofdvolume men een driebeukige structuur van vijf traveeën onder een metalen dakspant, ontsloten door een trappenhuis en goederenlift in de rechter beuk. Het bestaande, eenbeukige volume van één bouwlaag en twee traveeën in het verlengde, kreeg in 1929 een nieuw sheddak.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1880#1059, 1929#34014 en 86#980651; vreemdelingendossier 481#31100.
  • DE FOSSÉ M. 2018: Understanding the architecture and technology of historical urban warehouses in Antwerp, Brussels and Ghent, onuitgegeven verhandeling Vrije Universiteit Brussel, 335-345.
  • FIERENS J. 1977: Antwerpse stapelhuizen: een balans van 1850 tot 1910 , onuitgegeven verhandeling Nationaal Hoger Instituut voor Bouwkunst en Stedebouw, Antwerpen, 89.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Magazijn Paolo [online], https://id.erfgoed.net/teksten/203810 (geraadpleegd op ).


Magazijn Paolo ()

Magazijn Paolo van drie traveeën en vier bouwlagen onder zadeldak (pannen, nok loodrecht op de straat). Alleen de gevel en de houten dakconstructie zijn nog van 1903; de rest brandde volledig af tijdens het interbellum en werd herbouwd in beton. Vernieuwend gerestaureerde halsgevel van bak- en natuursteen verlevendigd met speklagen, sierankers, topstukken, geblindeerde boogvormige bovenvensters, de middelste travee met laadluiken en hijsbalk; begane grond met rechthoekige muuropeningen onder gietijzeren latei. Aanpalend magazijn met afgeknotte trapgevel in soortgelijke stijl.

  • FIERENS J., Antwerpse stapelhuizen: een balans van 1850 tot 1910 , Eindwerk NHIBS, Antwerpen, 1977, p. 89.

Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Magazijn Paolo [online], https://id.erfgoed.net/teksten/6748 (geraadpleegd op ).