Historiek en context

Geheel gevormd door het voormalige hotel-restaurant "Au Rond Royal", een winkelpand en twee burgerhuizen in gematigde art-nouveaustijl. Het complex op de hoek van de Eglantierlaan en de Varenstraat werd in 1911 ontworpen door de architect Edmond Lauwens, en hetzelfde jaar opgetrokken. Opdrachtgevers waren Eduard Van Biesen en Edmond Coppens, als afgevaardigd beheerders van de Bouwmaatschappij "Berchem's Toekomst". Aannemer Van Biesen, die later in 1911 in de nabijgelegen Kruishofstraat zijn kantoren en ateliers vestigde, was vóór de Eerste Wereldoorlog als bouwpromotor bijzonder actief in deze wijk. Behalve meerdere burgerhuizen van een veeleer bescheiden type, bouwde hij ook nog een café op de hoek van de Kruishofstraat en de Berkenlaan. Strategisch ingeplant op de hoekpercelen vormden deze horecagelegenheden met hun opvallende architectuur een beeldbepalend onderdeel van de Nieuw-Parkwijk "Den Brandt". Voor het ontwerp van zijn bouwprojecten deed Van Biesen zowel beroep op Lauwens als op architect Guillaume Peeters. Lauwens, die in andere woningen uit deze periode ook wel een meer uitgesproken art-nouveaustijl toepaste, stond daarmee pas aan het begin van zijn loopbaan.

Architectuur

Het afgeschuinde hoekpand van hotel-restaurant "Au Rond Royal", vandaag café "Den Brandt", heeft een gevelbreedte van in totaal acht traveeën, en telt vier bouwlagen onder een plat dak. In de bouwplannen, die vermoedelijk in gewijzigde vorm werden uitgevoerd, is de bovenste verdieping opgevat als een pseudo-mansarde. De winkel- en burgerhuizen die het hotel-restaurant twee aan twee flankeren, vormen standaard rijwoningen van twee ongelijke traveeën, drie bouwlagen en een pseudo-mansarde (leien). Het geheel is opgetrokken uit baksteenmetselwerk in kruisverband, rood voor het hotel-restaurant en het aanpalende winkelpand, geel voor de twee burgerhuizen. Van natuursteen werd gebruik gemaakt voor constructieve onderdelen als hoekblokken, speklagen, posten, balkons en dorpels, en van arduin voor de plint. Het art-nouveaukarakter komt vooral tot uiting in de gevarieerde boogvorm van de vensters, de detaillering van het schrijnwerk, de natuurstenen onderdelen, het smeedwerk van de balkonleuningen en de de sgraffitoversiering. Deze is toe te schrijven aan de Brusselse sgraffitokunstenaar Paul Cauchie.

De gevelopstand van hotel-restaurant "Au Rond Royal" beantwoordt aan een volkomen symmetrische compositie, opgebouwd rond het “Anno 1911” gedateerde en volledig in natuursteen uitgevoerde hoekrisaliet. Dit laatste wordt verder gemarkeerd door drielichten, hoekpilasters, medaillons met guirlandes, en een boogfronton tussen bewerkte postamenten. Pilasters en korfboglisenen ritmeren de zijtraveeën, die worden afgelijnd door een opvallende kroonlijst. De penanten van de bovenste twee verdiepingen zijn versierd met vandaag wit overschilderde sgaffitopanelen in art-nouveaustijl. Gersthalmen en roervorken staan symbool voor het bierbrouwen, een voorstelling verbonden aan de horecafunctie die het gebouw van bij oorsprong had. De volledige pui werd overpleisterd, en ook de in 1913 aangebrachte markies in ijzer en glas is verdwenen. De twee burgerhuizen (Eglantierlaan 70 en Varenlaan 3) volgen een identiek ontwerp in spiegelbeeld, met een asymmetrische opstand die in overeenstemming met de interieurindeling de klemtoon op de brede zijtravee legt. Deze wordt gemarkeerd door grote boogramen, een balkon en een tweelicht. Opvallende details zijn de deurlatei op kraagstenen, de onderdorpels met ingekerfde versiering, en de helaas overschilderde of vervaagde sgraffitopaneeltjes met rankwerkmotief. Van beide panden is enkel dat in de Eglantierlaan intact bewaard, inclusief het typische vensterschrijnwerk. Van het gerenoveerde winkelpand (Eglantierlaan 68), zijn vooral de bewerkte posten van de pui en het bekronende drielicht vermeldenswaard. De achtergevel (Varenlaan 1), oorspronkelijk veeleer sober van opzet, is onherkenbaar verbouwd.

Volgens de bouwplannen neemt de gelagzaal van hotel-restaurant "Au Rond Royal" de gelijkvloerse verdieping van het hoekpand in, met een privé-inkom en een trappenhuis naar het vijftal hotelkamers of huurkwartieren per verdieping. Het winkelpand bestaat per niveau uit een voor- en een achterkamer aan de Eglantierlaan, één kamer en een centraal trappenhuis aan de Varenlaan. Mogelijk ging het eveneens om huurkwartieren. De plattegrond van de burgerhuizen beantwoordt aan de klassieke typologie, met een suite van salon en eetkamer geflankeerd door de inkomhal, het trappenhuis en de keuken op de begane grond. De bovenverdiepingen bestaan uit een voor- en een achterkamer.

"Café Den Brandt", hoekpand (Varenlaan) van vier bouwlagen Afgeschuinde hoektravee met natuurstenen parement; aflijnende hoger opgaande pilasters met cartouches en datering "Anno 1911".