erfgoedobject

Lagere jongensschool van de Sint-Amandusparochie

bouwkundig element
ID
6759
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6759

Juridische gevolgen

Beschrijving

Parochiale lagere jongensschool met onderwijzerswoning in neo-Vlaamserenaissance-stijl, naar een ontwerp uit 1912, voltooid in 1913. Uit de bouwplannen vallen de ontwerper noch aannemer af te leiden. De lagere jongensschool van de Sint-Amandusparochie ging op 16 september 1878 van start in de lokalen van het jongenspatronaat in de Gasstraat. De nieuwe school in de Everaertsstraat, opgericht op initiatief van het Comiteit der Parochiale Scholen van Antwerpen, werd 30 juni 1913 plechtig ingewijd door monseigneur Franciscus Cleynhens, pastoor-deken van Antwerpen en pauselijk huisprelaat.

Het complex bestaat uit de onderwijzerswoning met tuinmuur aan de straat, waarop loodrecht een langgerekte klassenvleugel aansluit, geflankeerd door de rechthoekige speelplaats.

De onderwijzerswoning met een gevelbreedte van vier traveeën, omvat twee bouwlagen onder een zadeldak (nok parallel aan de straat, pannen). De lijstgevel heeft een parement uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband met knipvoegen, geaccentueerd door witte Silezische brikken voor de speklagen. Blauwe hardsteen is gebruikt voor de plint, witte natuursteen voor de boogaanzetstukken, lateien, dorpels, diamantkoppen, topstukken, sluit- en kraagstenen. Symmetrisch van opzet, legt de compositie de klemtoon op het twee traveeën brede, hoger opgetrokken middenrisaliet, dat uitmondt in een tuitgevel met topstukken. Geritmeerd door lisenen, beantwoordt de opstand verder aan een regelmatig ordonnantieschema. Rechthoekige vensters met een geprofileerde tussendorpel en latei op kraagstenen, onder boogvelden met keperverband en diamantkoppen in de ontlastingsbogen. Drielichten openen de bovenverdieping en top van het risaliet; getoogde schoolpoort met bewerkte sluitsteen in de linker travee, en rechthoekige inkomdeur met zijlicht in de rechter travee. De gevelstenen op de borstwering van de zijvensters dragen de inscripties: “ANNO” en “1913”. Een gebroken, klassiek hoofdgestel met een houten kroonlijst op consoles vormt de gevelbeëindiging. Vernieuwd schrijnwerk en behouden gietijzeren voetschrapers. De aansluitende tuinmuur onderscheidt zich door een getrapt beloop met bewerkte topstukken op de postamenten, en een spaarveld met boogfries op kraagstenen in de rechter flank.

Volgens de bouwplannen omvat de begane grond de schoolpoort met loge, het salon, de vierkante inkom- en traphal annex wc en de keuken. De bovenverdieping herbergt vier slaapkamers.

De klassenvleugel aan de oostzijde van de rechthoekige speelplaats, met een gevelbreedte van veertien traveeën, omvat drie bouwlagen onder een plat dak. De lijstgevel heeft een parement uit geel baksteenmetselwerk geaccentueerd door witte Silezische brikken, op een hardstenen plint. Geritmeerd door lisenen die de hoeken, de middenas en de trappenhuizen markeren, beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema. Registers van rechthoekige deuren en vensters met een ijzeren latei en een hardstenen lekdrempel. In midden van de gevel prijkt een natuurstenen beeld van de patroonheilige Sint-Amandus. Oorspronkelijk bevond het sanitair zich aan de westzijde van de speelplaats, onder een doorlopende ijzeren luifel.

De plattegrond omvat vier klassen per bouwlaag, ontsloten door twee traphallen.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1912#2193.
  • PHILIPPEN L.J.M. & PRIMS F. 1929: Onze School. Gedenkboek 1879-1929, Antwerpen, 66-67.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Lagere jongensschool van de Sint-Amandusparochie [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6759 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.