Teksten van Eenheidsbebouwing in neoclassicistische stijl

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6895

Eenheidsbebouwing in neoclassicistische stijl ()

Geheel van drie rijwoningen in neoclassicistische stijl op de hoek van Isabellalei en Wambachstraat; samen opgetrokken met een volkomen symmetrisch pendant op de hoek van Isabellalei en Werkstraat (verbouwd). Het ontwerp werd in 1880 opgemaakt door de architect Victor Durlet, in opdracht van de Société Anonyme Anversoise pour la Construction et l’Amélioration de Maisons d’Ouvriers.

Historiek en context

De Société Anonyme Anversoise pour la Construction et l’Amélioration de Maisons d’Ouvriers, opgericht bij Koninklijk Besluit van 11 december 1867, was een privé-initiatief ter bevordering van de arbeidershuisvesting, met een liberaal geïnspireerd, speculatief-filantropisch objectief. In België zagen tijdens het derde kwart van de 19de eeuw acht van dergelijke maatschappijen het licht, op de Antwerpse na alle in Brussel of Wallonië. Als eerste bouwprojecten liet de maatschappij in 1868 en 1872 twee reeksen van respectievelijk 37 en 40 arbeiderswoningen optrekken naar ontwerp van Victor Durlet, die op de hoekpanden na de volledige bebouwing uitmaken van de Werkstraat en de Wambachstraat (vroeger Ambachtstraat genaamd). Na beide symmetrische hoekcomplexen door Durlet, bouwde de architect Emile Wauters in 1886 een geheel van acht arbeiderswoningen ingeplant op de kop van het bouwblok Isabellalei (nummers 120-130), Wambachstraat (nummer 2) en Werkstraat (nummer 1), door de architect Emile Wauters. De gekoppelde burgerhuizen door architect Ernest Pelgrims uit 1893 en 1895, op de hoek van Grétrystraat met Werkstraat en Wambachstraat, waren in deze wijk het vijfde en zesde, het geheel van vijf burgerhuizen door Henri Thielens op de kop van het bouwblok Grétrystraat, Werkstraat en Wambachstraat het zevende bouwproject van de maatschappij, die ook elders in Antwerpen vastgoedactiviteiten ontplooide.

Victor Durlet was als architect actief was vanaf eind jaren 1850 tot zijn overlijden in 1900, de laatste jaren in associatie met zijn zoon Victor. Als architect van de Société Anonyme Anversoise pour la Construction et l’Amélioration de Maisons d’Ouvriers, leverde hij het ontwerp van de eerste bouwprojecten van de maatschappij. Daartoe behoort het wooncomplex in de Kronenburgstraat uit 1877-1879, dat later door Ernest Pelgrims werd uitgebreid. De burger- en herenhuizen die Durlet tijdens de jaren 1870 tot 1890 tot stand bracht op de Leien en rond het Stadspark, in de wijken Zuid en Zurenborg, worden gekenmerkt door een conventionele toepassing van de neoclassicistische stijl, verrijkt met neorenaissance-elementen in de meer prestigieuze ontwerpen. Tot zijn belangrijkste openbare opdrachten in Antwerpen behoort het Bureel van Weldadigheid uit 1887-1888 in de Blindestraat.

Architectuur

De eenheidsbebouwing met een gevelbreedte van in totaal twaalf traveeën omvat drie bouwlagen onder zadeldak, boven nummer 134 verhoogd tot mansardedak. Bepleisterde, beschilderde lijstgevels op beschilderde plint, sterk horizontaal belijnd door schijnvoegen (uitwaaierend boven de vensters en deuren van de begane grond), de puilijst, doorlopende lekdrempels, kordons en de houten kroonlijst op klossen en tandlijst. Rechthoekige bovenvensters met kleine sleutel, op de eerste verdieping in volledig omlopende platte bandomlijsting met kleine oortjes. Tot middenrisaliet gekoppelde deurtraveeën aan de Isabellalei, geaccentueerd door een entablement met consoles op de eerste verdieping, en consoles onder de kroonlijst. Winkelpui met rechthoekige inkom en steektrap in de afgeschuinde hoek, rechthoekige uitstalramen in de aansluitende gevels. Wambachstraat nummer 1 met verbouwde begane grond.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1880#267 (Isabellalei, Werkstraat), 1868#647 en 1872#817 (Werkstraat en Wambachstraat), 1886#909 (Isabellalei, Wambachstraat, Werkstraat).

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Braeken J. 2015: Eenheidsbebouwing in neoclassicistische stijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/182548 (geraadpleegd op ).


Eenheidsbebouwing van woon- en winkelhuizen ()

Eenheidsbebouwing met woon- en winkelfunctie in sobere neoclassicistische stijl, van circa 1875; twaalf traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak (pannen, bitumen, nok parallel met straat), boven nummer 134 verhoogd tot mansardedak.

Bepleisterde, beschilderde lijstgevels op beschilderde plint, sterk horizontaal belijnd door schijnvoegen (uitwaaierend boven de vensters en deuren van de begane grond), de puilijst, doorlopende lekdrempels, kordons en de houten kroonlijst op klossen en tandlijst. Rechthoekige bovenvensters met kleine sleutel, op de bel-etage in volledig omlopende platte bandomlijsting met kleine oortjes; geaccentueerde deurtravee aan Isabellalei. Winkelpui met rechthoekige inkom en steektrap in de afgeschuinde hoek, rechthoekige uitstalramen in de aansluitende gevels; privé-ingang zijde Isabellalei.

Wambachstraat nummer 1 met verbouwde begane grond. Aansluitende gevelwand tot hoek Lamorinièrestraat in zelfde stijl.


Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. 1989: Eenheidsbebouwing in neoclassicistische stijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/6895 (geraadpleegd op ).