erfgoedobject

Burgerhuis in neo-Lodewijk XV-stijl

bouwkundig element
ID
6937
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6937

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in neo-Lodewijk XV-stijl gebouwd in opdracht van de Boomse wijnhandelaar Albert Spillemaekers, waarvoor een bouwaanvraag van 1912. Het gebouw is een vroeg ontwerp van de jonge architect Jan Sel (cf. inscriptie), die pas een jaar later aan het Antwerpse Hoger Instituut voor Schone Kunsten zou afstuderen. Zijn vader de architect Jan Frans Sel, was zoals de opdrachtgever afkomstig uit Boom. Vader en zoon werkten vóór de Eerste Wereldoorlog geregeld samen, en de woning is representatief voor het decoratieve eclecticisme dat beiden in deze periode beoefenen. Spillemaekers liet in 1930 de erker van de eerste verdieping vervangen en een garagepoort inbrengen in het souterrain, ditmaal naar ontwerp van architect Ernest Nagels. Door een volgende eigenaar, Suzanne Ponet-Galler, afgevaardigd bestuurder van het Antwerpse metaalbedrijf Galler, werd de bel-etage zonder structurele ingrepen eigentijds heringericht naar een ontwerp van de architecten Léon Stynen en Paul De Meyer uit 1952-1953.

Deze rijwoning waarvan de gevelordonnantie de interieurindeling weerspiegelt, omvat een souterrain en drie bouwlagen onder een zadeldak. De lijstgevel met een parement van natuursteen op een arduinen plint, wordt horizontaal geleed in een benedenbouw, een bovenbouw onder entablement en een bekronende attiekbalustrade. Verticaal legt de asymmetrische compositie de klemtoon op de brede hoofdtravee, uitgewerkt als een monumentaal risaliet. De bel-etage wordt hier vanaf de plint gemarkeerd door een afgeronde erker met zuiltjes en een interpretatie van een Serliaans drielicht, die oorspronkelijk een smeedijzeren balkon en een kleinere houten erker droeg. Bij de vervanging van deze laatste in 1930, werd de bel-etage-erker quasi gekopieerd met hergebruik van de balkonleuning één niveau hoger. De bovenverdiepingen van het risaliet zijn gevat binnen een oplopende booglijst, met een pseudo-fronton en vazen als topstuk. Het korfboogportaal in de smalle deurtravee heeft een oculus als bovenlicht. Het decor bestaat hoofdzakelijk uit vrij drukke neo-régence en neorococo-ornamenten, zoals rocaillesleutels, geprofileerde vensteromlijstingen in toog- en spiegelboogvorm met onderdorpels, consoles met tronies en een opmerkelijke maskerkop met een stralende zon in het fronton. Het gevernist houten schrijnwerk van de deur en vensters, en het sierlijke ijzersmeedwerk naar 18de-eeuws patroon van bovenlichten en balkon bleven bewaard; het gelijkaardige voortuinhek werd helaas op de postamenten na verwijderd.

Volgens de bouwplannen volgt de plattegrond de klassieke typologie van de burgerwoning, waarbij tegen de voorbouw een smalle lage achterbouw van twee entresolniveaus aansluit met de keuken en office, en de badkamer. Behalve de kelders herbergt het souterrain enkel een spreekkamer aan de straatkant. De bel-etage is opgevat als een doorlopende suite van salon, eetkamer, veranda met bovenlicht en terras, geflankeerd door de smalle vestibule en het trappenhuis. De bovenverdiepingen worden ingenomen door slaapkamers. Het stucdecor van het interieur is gelijkaardig aan de gevel.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1912#1932, 1913#3369 en 1930#35906.
  • Architectuurarchief Vlaanderen, archief Léon Stynen, dossier Ponet-Galler 3.1.55.
  • S.N. 1913: Maison, Avenue J. Van Rijswijck, 77, Anvers, Album de la Maison Moderne, 5, 35.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in neo-Lodewijk XV-stijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6937 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.