Historiek en context

Appartementsgebouw in art-decostijl op de hoek van Jan Van Rijswijcklaan en Desguinlei, gebouwd naar een ontwerp door de architecten Jan Jacobs en Paul Smekens uit 1926, voltooid in 1927. Opdrachtgever was de ingenieur William Dominique Murdoch (Antwerpen, 1873-Barnstaple, 1941), in 1901 te Antwerpen gehuwd met Alice Jansen (Antwerpen, 1881-Antwerpen, 1964), een gezin met twee kinderen. Hij was de oudste zoon van de Schotse ingenieur Robert William Murdoch (Gorebridge, 1838-Antwerpen, 1919) en Marie Thérèse Jacobs (Antwerpen, 1848-1928). Deze emigreerde in 1868 vanuit Bilbao naar Antwerpen, waar hij in 1867 samen met de schot Robert Guthrie (Glasgow, 1834-Berchem, 1907) het scheepsbouwbedrijf Guthrie, Murdoch & C° had opgericht. Jan Jacobs was een neef van William Dominique Murdoch.

Het imposante complex is het eerste grote flatgebouw in zijn soort dat aan de Jan Van Rijswijcklaan werd opgetrokken. Jan Jacobs, ook de ontwerper van de aanpalende woning Steurbaut, voerde vanaf het begin van de eeuw talrijke opdrachten uit voor zijn oom Robert William en neef William Dominique Murdoch,  zowel privé-woningen als bedrijfsgebouwen van Guthrie, Murdoch & C°. "La France" was vermoedelijk bedoeld als investeringsproject, met ruime appartementen van hoge standing. Het bouwdossier is helaas op een enkel document na verdwenen. De kortstondige samenwerking tussen Jacobs en Smekens, vermoedelijk van 1920 tot 1926, leverde voor zover bekend slechts een beperkt aantal realisaties op. Met het klassiek academische kasteel Wolvenbos in Kapellen, behoort het appartementsgebouw "La France" veruit tot de belangrijkste. De architectuur is representatief voor de zakelijke art deco die Jacobs in de latere jaren 1920 ontwikkelde, vooraleer hij de stap zette naar het modernisme. Een vergelijkbare vormgeving kenmerkt het kantoorgebouw van de Compagnie Nationale d'Eclairage uit 1929 in de Louiza-Marialei.

Architectuur

Afgeschuind hoekgebouw van zeven bouwlagen waaronder een terugwijkende dakverdieping, met een parement van natuursteen. Het sobere, nauwelijks gedecoreerde gevelfront ontwikkelt zich volgens een vrij symmetrisch schema over veertien traveeën, met een regelmatige vensterordonnantie. De bovenbouw onderscheidt zich door een strakke verticale geleding, afgelijnd met een kordon en een gegroefde kroonlijst. De hoekpartij wordt als centraal element geaccentueerd door een oplopende driezijdige erker, waarvan de terugwijkende vijfzijdige topgeleding boven de daklijst is doorgetrokken. Tweezijdige erkers met een getrapt topstuk markeren de midden- en zij-as van de gevelflanken, en verder zijn de hoge rechthoekige vensters gevat in nissen met een getrapt profiel en borstweringen. Typische mijterbogen en een gesmeed ijzeren borstwering zorgen voor bijkomende klemtoon op de hoekbekroning, terwijl drielichten de begane grond en de dakverdieping ritmeren. Het smeedijzerwerk van het inkomportaal, de garagepoort en het voortuinhek bleven bewaard, het vensterschrijnwerk werd grotendeels vernieuwd.

De indeling omvat twee appartementen van een ongeveer gelijke grootte per verdieping, die worden ontsloten door een centraal trappenhuis, met in de kern van de trap de oorspronkelijke, open lift. De appartementen omvatten een doorlopende woon- en eetkamer en één slaapkamer aan de straatzijde, en verder de keuken met terrasje, de badkamer en drie kleinere slaapkamers waarvan vermoedelijk één meidenkamer aan de binnenzijde bij de lichtschacht.

De beschermde lift, waarschijnlijk van constructeur Thyssen en geplaatst in 1927, heeft een eikenhouten liftkooi met ruiten in geslepen glas, en een smeedijzeren vouwdeur en schachtschermen geïntegreerd met de trapleuning. De originele messing knoppendoos en de verlichting in de liftkooi zijn bewaard, evenals de technische installatie.