Aan de voet van de Westpoort te Lo, op de overgang tussen de Weststraat en de Hogebrugstraat, staat een eeuwenoude taxus (Taxus baccata), de zogenaamde Caesarsboom. De taxus is een historische boom die samen met de Westpoort de overgang tussen de omwalde (en vroeger ommuurde) vestingstad en het buitengebied markeert.

De Caesarsboom vormt een belangrijk historisch groenelement bij de Westpoort, net buiten de middeleeuwse stadskern van Lo. De taxusboom aan de Westpoort heeft een leeftijd van circa 250 jaar en is op deze manier één van oudste venijnbomen van Vlaanderen. De 7,5 meter hoge opgaande taxus heeft een stamomtrek van 2,50 meter (gemeten op 1,50 meter hoogte, opname in 2007). De kruindiameter bedraagt 8 meter.

Historiek

De taxus ontleent zijn naam aan de legende die verhaalt dat Julius Caesar tijdens zijn doortocht naar Brittannië zijn paard aan deze taxus vastbond en zich bij de boom te rusten legde. Deze Caesarslegende ontstond in de 17de eeuw. De geschiedschrijvers J. Marchant, O. Vredius en J. Malebranque schrijven eind 16de eeuw dat er op de huidige markt van Lo een Romeinse kampplaats zou geweest zijn. In 1612 schrijft J.B. Gramaye, historiograaf van de aartshertogen Albrecht en Isabella voor het eerst dat Caesar te Lo voorbijkwam. Zo ontstond de legende dat hij er zijn paard aan de taxus vastbond.

Over het Romeinse verleden van Lo is enkel zeker geweten dat het hoger gelegen zandleemgebied rond Lo - dat reeds tijdens het mesolithicum bewoond was - in de Romeinse periode verkaveld. Dit verkavelingsschema zou ook duidelijk aanwezig zijn in het stratennet (hoofdstraten en het vierkante Marktplein) en de basispercelering van de stad Lo. De aanwezigheid van een Romeinse kampplaats ter hoogte van de Markt van Lo  is archeologische niet bewezen.

In 1914 illustreert de plaatselijke historicus H. Vandergucht zijn werk "De Dixmude à Bergues par Loo et Hondschoote" met een schilderij van het einde van de 18de eeuw waarop de Venijnboom in volle wasdom staat afgebeeld naast de Westpoort. Wellicht betreft dit een voorganger van de huidige taxus, die rond de 250 jaar wordt geschat. Vandergucht vermeldt dat de boom in zijn tijd reeds een opgemetste stam had. Jean Chalon bevestigt dit in zijn boek “Merkwaardige bomen” van 1924. Ook op oude prentbriefkaarten ziet men dat de boom met ijzeren staven is ondersteund.

Chalon vermeldt in zijn werk dat op deze locatie al in 1050 een venijnboom stond, bij de toegangsweg tot het kasteel van graaf Willem van Lo. In zijn boek van 1924 bedroeg de omtrek 2,45 meter. Het boek 'Merkwaardige bomen van Vlaanderen' uit 1989 vermeldt een stamomtrek van 2,80 m en een kroonbreedte van circa 7 m.

In 1989 vond een restauratie van de boom plaats in het kader van het programma bouwkundig erfgoed van de Koning Boudewijnstichting. 

 

 

Aan de voet van de Westpoort te Lo, op de overgang tussen de Weststraat en de Hogebrugstraat, staat een eeuwenoude taxus (Taxus baccata), de zogenaamde Caesarsboom. De taxus is een historische boom die samen met de Westpoort de overgang tussen de omwalde (en vroeger ommuurde) vestingstad en het buitengebied markeert.

Historiek

De Westpoort is het enige restant van de vroegere stadsversterkingen van het middeleeuwse Lo, die in 1581-1582 op last van de hertog van Anjou en de Prins van Oranje werden geslecht. Dit type stadspoort gaat terug op de tweede helft van de 14de eeuw en kan in verband worden gebracht met de versterkingsgolf onder de Bourgondische hertogen naar aanleiding van de dreigende Engelse inval in Kust-Vlaanderen na 1385.

De taxus ontleent zijn naam aan de legende waarbij Julius Caesar tijdens zijn doortocht naar Brittannië zijn paard aan deze taxus zou hebben vastgebonden en zich bij de boom te rusten gelegd hebben. De Caesarslegende ontstond in de 17de eeuw. De geschiedschrijvers J. Marchant, O. Vredius en J. Malebranque schrijven eind 16de eeuw dat er op de huidige markt van Lo een Romeinse kampplaats zou zijn geweest (dit is archeologische niet bewezen). J.B. Gramaye, historiograaf van de aartshertogen Albrecht en Isabella, schrijft in 1612 voor het eerst dat Caesar te Lo voorbijkwam. Zo ontstond de legende dat hij er zijn paard aan de taxus vastbond. Over het Romeinse verleden van Lo is het laatste woord nog niet gezegd. Alleszins werd het hoger gelegen zandleemgebied rond Lo - dat reeds tijdens het mesolithicum bewoond was - in de Romeinse periode verkaveld. Dit verkavelingsschema zou ook duidelijk aanwezig zijn in het stratennet en de basispercelering van de stad Lo (in de hoofdstraten en het vierkante Marktplein).

J. Chalon vermeldt in zijn boek "Merkwaardige bomen" van 1924 dat zich hier reeds in 1050 een venijnboom bevond bij de toegangsweg tot het kasteel van graaf Willem van Lo. In 1914 illustreert de plaatselijke historicus H. Vandergucht zijn werk "De Dixmude à Bergues par Loo et Hondschoote" met een schilderij van het einde van de 18de eeuw waarop de Venijnboom reeds in volle wasdom staat afgebeeld naast de Westpoort. Aangezien de huidige leeftijd van de boom rond de 250 jaar kan geschat worden is de boom bij de poort op het 18de-eeuwse schilderij dus wellicht een voorganger van de bestaande taxus.

In 1914 vermeldt Vandergucht dat de boom in zijn tijd reeds een opgemetste stam had. Dit wordt in 1924 bevestigd in het werk van Chalon. Op oude prentbriefkaarten ziet men ook dat de boom reeds met ijzeren staven is ondersteund. In 1924 bedroeg de omtrek 2,45 meter. Omstreeks 1989 had de stam een omtrek van 2,80 meter en een kroonbreedte van circa 7 meter. De boom was van bandijzers voorzien. In 1989 vond een restauratie van de boom plaats in het kader van het programma bouwkundig erfgoed van de Koning Boudewijnstichting.

Beschrijving

De Caesarsboom vormt een belangrijk historisch groenelement bij de Westpoort, net buiten de middeleeuwse stadskern van Lo. De taxusboom aan de Westpoort heeft een leeftijd van circa 250 jaar en is op deze manier één van oudste venijnbomen van Vlaanderen. De 7,5 meter hoge opgaande taxus heeft een stamomtrek van 2,50 meter (gemeten op 1,50 meter hoogte, opname in 2007). De kruindiameter bedraagt 8 meter.

*Weststraat z.nr. Zogenaamde "Caesarsboom", opgenomen in het stadsgezicht, beschermd bij M.B. van 23.11.1994. Bij de "Westpoort" op de overgang tussen de Weststraat en de Hogebrugstraat staat de eeuwenoude Taxus (Taxus baccata). "Caesarsboom" genoemd naar de legende waarbij Julius Caesar tijdens zijn doortocht naar Brittannië zijn paard aan deze Taxus zou hebben vastgebonden en zich bij de boom te rusten gelegd hebben.

De 'Caesarslegende' ontstond in de 17de eeuw. De geschiedschrijvers J. Marchant, O. Vredius en J. Malebranque schrijven eind 16de eeuw dat er op de huidige markt van Lo een Romeinse kampplaats zou zijn geweest (dit is archeologisch niet bewezen). J.B. Gramaye, historiograaf van de aartshertogen Albrecht en Isabella schrijft in 1612 voor het eerst dat Caesar te Lo voorbijkwam. Zo ontstond de legende dat hij er zijn paard aan de Taxus vastbond.

Over het Romeinse verleden van Lo is het laatste woord nog niet gezegd. Alleszins werd het hoger gelegen zandleemgebied rond Lo - dat reeds tijdens het Mesolithicum bewoond was - in de Romeinse periode verkaveld. Dit verkavelingsschema zou ook duidelijk aanwezig zijn in het stratennet en de basisparcelering van de stad Lo (in de hoofdstraten en het vierkante Marktplein).

J. Chalon vermeldt in zijn "Merkwaardige bomen" van 1924 dat zich hier reeds in 1050 een Venijnboom bevond bij de toegangsweg tot het kasteel van graaf Willem van Lo.

In 1914 illustreert de plaatselijke historicus H. Vandergucht zijn werk "De Dixmude à Bergues par Loo et Hondschoote" ( p. 72) met een schilderij van het einde van de 18de eeuw waarop de Venijnboom reeds in volle wasdom staat afgebeeld naast de Westpoort. Daar de huidige leeftijd rond 250 jaar kan geschat worden. De boom bij de poort op het 18de-eeuwse schilderij is dus wellicht een voorganger van de huidige Taxus.

In 1914 vermeldt Vandergucht dat de boom in zijn tijd reeds een opgemetste stam had. Dit wordt in 1924 bevestigd in het werk van Chalon. Op oude prentbriefkaarten ziet men ook dat de boom reeds met ijzeren staven is ondersteund. In 1924 bedroeg de omtrek 2,45 m. Ca. 1989 had de stam een omtrek van 2,80 m en een kroonbreedte van ca. 7 m. De boom was van bandijzers voorzien.

In 1989 vond een restauratie van de boom plaats in het kader van het programma bouwkundig erfgoed van de Koning Boudewijnstichting.

AFDELING ROHM WEST-VLAANDEREN, Cel Monumenten en Landschappen, Archief, nr. 429.

Merkwaardige bomen in Vlaanderen, Brussel, 1989, p. 22.

CHALON J., Merkwaardige bomen, s.l.,1924, p. 22.

TERMOTE J., VANACKER J., Het landschap rond Lo en het ontstaan van de stad, in Lo, Parel van de Westhoek 1089-1989, s.l. , 1990, p. 19.

VANDEPUTTE O. (red.), Gids voor Vlaanderen. Toeristische en culturele gids van de Vlaamse gemeenten, Tielt, 1995.

VANDERGUCHT H., Loo illustre, son origine, notice historique..., Veurne, 1907, p. 20 en 70.