erfgoedobject

Samenstel van stadswoningen

bouwkundig element
ID
70145
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/70145

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Samenstel van stadswoningen
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Samenstel van stadswoningen
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Stadskern Lo
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Historiek

Samenstel van historische panden, teruggaand op de 18de eeuw zie onder meer muurankers "1722" bij nummer 1. De panden zijn als dusdanig reeds aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778). Deze panden vormden oorspronkelijk een samenstel of mogelijk zelfs één pand (circa 1835 zie primitief percelenplan was er alleszins reeds sprake van twee aparte panden). Voor de hypothese dat het oorspronkelijk om één pand ging, pleit het feit dat Zuidstraat nummer 1 over zijn hele lengte één opkamer vormt. De oorspronkelijke eenheid is nog bewaard in het grondplan en in de dakstructuur. De voorgevel van nummer 3 werd echter in 1906 licht verhoogd tot twee bouwlagen confer mutatieschets, waarbij ook het huidige geelbakstenen parement tot stand kwam. Een 18de-eeuwse achterbouw is haaks op de scheidingslijn van beide panden geaxeerd waardoor een verweven eigendomsstructuur ontstaat (circa 1835 behoorde deze achterbouw volledig bij nummer 3). De huidige plattegrond van de panden gaat grosso modo terug op het primitief percelenplan (circa 1835). In 1889 onderging nummer 1 een kleine verbouwing. Tot circa 1894 blijven beide panden eigendom van dezelfde eigenaars. De plattegrond van nummer 3, gaat op een recente achterkeuken na, volledig op 1835 terug.

Beschrijving

Verankerde baksteenbouw onder zadeldaken (Vlaamse pannen). Het rechter pand aan de Zuidstraat nummer 1 heeft quasi volledig zijn 18de-eeuwse structuur bewaard. Lijstgevel van drie traveeën op verhoogde begane grond (opkamerniveau), aflijning door middel van gootlijst op klossen. Witgeschilderde baksteenbouw (grijsgeschilderde plint) met muurankers "1722". Drie rechthoekige muuropeningen onder strek en op afzaat, mogelijk oorspronkelijk drie vensters. Onder de vensters doorgetrokken waterlijst. Bewaard houtwerk: geschilderde kozijnconstructies met schuiframen en horizontale roedeverdeling (duimluiken in de kozijnen). Brede deur met bovenlicht, bereikbaar via trap met drie treden (recentere vleugeldeur). Rechthoekige kelderramen, boven de plint echter spoor van getoogde of korfbogige strek. Rechter zijgevel met aandak en vlechtingen. Vermoedelijk werd - begin 19de eeuw (voor circa 1835, zie primitief percelenplan) - het zadeldak aan de achterzijde uitgebouwd tot een mank zadeldak zie bouwnaad. Schoorsteen met aanpassing uit laatste kwart 20ste eeuw. De achtergevel en vooral het houtwerk is in hoge mate aangepast.

Nummer 3: dubbelhuis van vier traveeën + linker poorttravee en twee bouwlagen onder zadeldak (Vlaamse pannen), aflijning door middel van gootlijst op klossen. Geelbakstenen parement uit het begin van de 20ste eeuw. Brede getoogde muuropeningen, vernieuwd houtwerk met vrij traditionele indeling. Bewaarde dubbele poort met makelaar en deurtje.

Haakse uitbouw van twee bouwlagen, nu deels behorend bij nummer 1 en deels bij nummer 3. De nok van deze achterbouw komt boven die van de hoofdvolumes uit (afwerking met klein dakschild aansluitend op nok van nummer 3). Brede puntgevel met schoorsteen van verankerde rode baksteen, afgewerkt met vlechtingen (oorspronkelijk vermoedelijk aandaken). Op twee luiken in het gevelveld na was deze gevel oorspronkelijk wellicht blind (nu deels begroeid). De linker gevel (behorend bij nummer 1) is vrij gaaf bewaard: muuropening(en) onder strekken, kloosterkozijn in de verdieping, waterlijst (op de begane grond dichtgemaakt venster zie aanbouw onder lessenaarsdak).

Interieurindeling en -aankleding. De interieurindeling en -aankleding van nummer 1 is in hoge mate bewaard. De opkamer van drie traveeën is opgevat als een beste kamer. Erg verzorgde samengestelde balkenlagen, schouw en wandlambriseringen (houtimitatiebeschildering). De moerbalken zijn uitgewerkt met een verzorgde velling. Tussen de lambrisering en de balkenlagen, geprofileerde kooflijst aansluitend bij een kinderbalk, hoekafwerking ter hoogte van de vensters. De erg verzorgde wandlambrisering en de houten bekleding van de schouw en de schouwboezem dateren mogelijk nog uit de 18de eeuw. Wandlambrisering met schouderboogvormige vakken, erboven grote rechthoekige vakken voor wandbespanning. Deze bespanning zou door één van de vorige eigenaars weggenomen zijn en werd vervangen door een modern materiaal (hierachter naar verluidt blote baksteen). Mooi uitgewerkte schouw, schouwboezem met schouderboogvormige uitsparing voor wandbespanning (verwijderd), geflankeerd door pilasters met kapitelen. Bewaarde brede plankenvloer. Bewaarde deur met hang- en sluitwerk. De toegang tot de kelder bevond zich oorspronkelijk aan de buitenzijde. In deze oorspronkelijke buitenmuur (verankerde baksteenbouw), rechthoekige kelderdeur gevat in korfboognis, bereikbaar via een vijftal bakstenen trapjes, rechts hiervan spoor van kelderraam zie korfboognis in een vrij groot baksteenformaat (gele baksteen). Afboording van deze muur door middel van overhoekse baksteenfries (daarboven nog afboording met planken, zie verhoging van de dakconstructie bij aanbouw onder lessenaarsdak).

Kelder van drie traveeën: samengestelde balkenlagen met twee moerbalken met velling, haardgewelf. Vloer van Boomse schorren, overloop, bewaarde binnenluikjes met ijzeren hang- en sluitwerk.

Zolder. Bewaarde 18de-eeuwse gordingenkap, twee samengestelde spanten met schaar- en nokgebinten (getelmerkt en met pen- en gatverbindingen). Wanden in stijl- en regelwerk, deuren met bovenlichten met kleine roedeverdeling. Rechts, kamer met bewaarde eenvoudige schouwboezem met stucwerk, onder meer centrale boog en pilasters.

De bewaarde interieurelementen van nummer 3 beperken zich grosso modo tot de haakse achterbouw: een bewaarde samengestelde balkenlaag en een roodmarmeren schouw in Lodewijk XV-stijl (zie rocaillemotief). Bewaarde gordingenkap (rechter huisgedeelte en de haakse uitbouw) met samengestelde schaar- en nokgebinten (getelmerkt en met pen- en gatverbindingen). De dakconstructie van de achterbouw is uitzonderlijk: dikke brede planken vervullen de functie van kepers.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, fotoarchief (foto 1978).
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, kadastrale legger 212, art. 698, 982. Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, primitief percelenplan.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, mutatieschetsen nr. 207, schetsen nummers 1889/28, 1879/36.

Bron: VANNESTE P. met medewerking van MISSIAEN H. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Lo-Reninge, bestaande uit deelgemeenten Lo, Noordschote, Pollinkhove en Reninge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL14, onuitgegeven wekdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Stadskern Lo

  • Is deel van
    Zuidstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Samenstel van stadswoningen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/70145 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.