Herberg De Drie Grachten bij de brug van Drie Grachten.

Wederopbouwarchitectuur uit de jaren 1920. Aan de straat, eenvoudig huis van anderhalve bouwlaag onder pannen zadeldak. Achtergelegen lage stallen en nutsgebouwen.

Zowel de naam van de herberg als de in 1951 aangebrachte gedenkplaat verwijzen naar de strategische waarde van de brug van de Drie Grachten en naar het heldhaftig gedrag van de 'onbekende Zouaaf'. Inscriptie: “HOMMAGE AU ZOUAVE INCONNU DU 1ER REGIMENT/ TIREZ DONC N. DE D. !!! NOVEMBRE 1914/ HULDE AAN DE ONBEKENDE ZOUAAF VAN HET 1° REGIMENT/ MAAR SCHIET DAN TOCH!!! NOVEMBER 1914/ UNION DES ZOUAVES DU NORD/ 11 NOVEMBRE 1951.

In de omgeving van ‘Drie grachten’, op ongeveer 1700 meter ten noordwesten van de kerk van Merkem, op ongeveer één kilometer ten noordoosten van de kerk van Noordschote, bevinden zich drie relicten in verband met de Eerste Wereldoorlog: de provinciale naamsteen op de hoek van de Drie Grachtensteenweg en de Ieperleedijkstraat ten oosten van het Ieperleekanaal, de gedenkplaat voor de onbekende Zouaaf aan huis Driegrachten 1 en demarcatiepaal nummer 5 iets meer zuidwestwaarts in de berm, ten westen van het kanaal, en dus behorende tot Noordschote.

Historische achtergrond

Deze gedenkplaat die herinnert aan de onbekende Zouaaf was een initiatief van de Union des Zouaves du Nord en werd onthuld op 11 november 1951.

Op 21 oktober 1914 werd het gehucht Luigem ingenomen door de oprukkende Duitsers. Door de onderwaterzetting in november bleef enkel de steenweg Noordschote-Luigem (die over een verhoogde berm liep) nog begaanbaar en werd Luigem een versterkt schiereiland. Vanuit hun voorpost Drie Grachten richtten de Fransen hun mitrailleurs op deze weg.

In de nacht van 9 op 10 november ondernamen de Fransen, waaronder Zouaven, een aanval op de Duitse voorpost Luigem. Het werd een hevig man-aan-mangevecht met hevige verliezen aan beide kanten. De aanval mislukte. Twee dagen later, in de nacht van 11 op 12 november, mislukte een Duitse tegenaanval op Drie Grachten. Het verhaal luidt dat de Duitsers de gevangen genomen Zouaven van het vorige gevecht voor zich uit duwden, waarachter ze zich verstopten. Eén van de Zouaven zou echter geroepen hebben: "Tirez donc au nom de Dieu, ce sont les Boches!". Onmiddellijk na de waarschuwing brak een salvo van de Fransen los dat zowel de Duitsers als de Zouaven neermaaide. De Zouaven uit Noord-Frankrijk (Union des Zouaves du Nord) bleven dit na de oorlog herdenken.

Begin januari 1915 namen Belgen de stelling Drie Grachten over. De Duitsers, op het hoger gelegen gebied, hielden de weg Luigem-Drie Grachten onder schot. Op 29 maart zetten zij een offensief in, op 8 april konden ze Drie Grachten eindelijk veroveren. Drie Grachten, Luigem en Merkem maakten in de periode 1915-1917 deel uit van de Duitse rustsector. De Derde Slag bij Ieper bracht opnieuw verandering in deze situatie: midden augustus konden de Fransen de frontlijn terug tot aan de Drie Grachtenbrug verleggen.

Kenmerken

Eenvoudige, rechthoekige witmarmeren plaat.

'Hommage au Zouave inconnu du 1er Régiment', 'Tirez donc N. dé D. !!!', 'Novembre 1914', 'Hulde Aan de Onbekende Zouaaf', 'Van Het 1° Régiment', 'Maar schiet dan toch !!!', 'November 1914', 'Union des Zouaves du Nord', '11 Novembre 1951'. Uitgehouwen, zwart beschilderde letters.

H. 66 cm x Br. 89,5 cm

• DEBAEKE S. & LERMYTTE J. 1995: Merkem in de kijker. Het dorp anno 1900, tijdens de Grote Oorlog en de heropbouw, Veurne.
• JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.
• JACOBS M. 1988: Naamstenen 1914-1918. 25 gedenkstenen opgericht tussen 1984 en 1988 ter herinnering aan het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog en aan het overlijden van Koning Albert, Brugge, Provincie West-Vlaanderen.