Teksten van Geallieerde militaire post

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/70201

Geallieerde militaire post ()

Vrijstaande bovengrondse betonnen constructie in weide langs de Groenendijkstraat, op ongeveer 1200 meter ten westen van de Labiettehoek (waar de IJzer in westelijke richting afbuigt), op 300 meter ten noorden van de IJzer.

Historische beschrijving

Betonnen militaire post uit de Eerste Wereldoorlog.

Vanaf Diksmuide loopt de IJzer in zuidwestelijke richting. Ter hoogte van Labiettehoek buigt de IJzer westwaarts af richting Elzendamme, Stavele en verder. De constructie is opgetrokken in een weide langsheen de Groenendijkstraat, op zo’n 1200 meter ten westen van Labiettehoek, op zo’n 300 meter ter noorden van de IJzer.

Tijdens de oorlog is het gebied ten oosten en zuiden van de IJzer geïnundeerd. Het overstroomd gebied reikt tot aan de dorpskernen van Reninge, Noordschote en het gehucht Luigem. De scheiding tussen het Duitse en geallieerde front loopt lange tijd doorheen dit geïnundeerde gebied. Drie Grachten vormt tot in de zomer van 1917 een Duitse voorpost. Tijdens het geallieerde offensief in de zomer en herfst van 1917 (de zogenaamde Derde Slag bij Ieper) kunnen onder meer Drie Grachten, Merkem, Luigem en de Blankaart veroverd worden en schuift de frontlijn meer oostwaarts op, tot achter de lijn Blankaert – De Kippe – Ashoop. Hierin komt nauwelijks nog verandering. Tijdens de Slag van Merkem op 17 april 1918 moeten Belgische troepen tijdelijk wijken voor de Duitse overmacht, maar tegen de avond staan de Duitsers terug aan hun beginposities.

De westelijke dijk van de IJzer, tot aan Labiettehoek, vormt tot aan de zomer van 1917 min of meer de Belgische eerste lijn (op enkele voorposten in het geïnundeerde gebied na). Deze eerste lijn steekt vervolgens via de Oude Pereboomstraat de geïnundeerde vlakte over en loopt tot Noordschote. Na het geallieerde zomeroffensief van 1917 vormt de IJzerdijk een tweede verdedigingspositie. Ook ten westen van, parallel (noord-zuid georiënteerd) met de IJzer worden verdedigingslijnen uitgebouwd.

Tijdens de oorlog worden in deze regio bijna voortdurend batterijen opgesteld. Voorbij de bocht van de IJzer aan de Labiettehoek worden eveneens in westelijke richting verdedigingslijnen uitgebouwd. Vanaf eind 1917 verschijnen langsheen de Groenendijkstraat militaire verdedigingswerken, die behoren tot de Bretelle Labiettehoek – Elsendamme, een schuine stelling die tot Stavele en Oostcappel reikt. Deze stelling wordt bij de derde verdedigingspositie van het Lokanaal ingedeeld.

Langsheen deze stelling worden reservetroepen opgesteld. Behalve loopgraven worden er mitrailleurposten, commandoposten en medische posten ingericht. Op een plannetje uit juli 1918 staat aangegeven dat er zich ter hoogte van de bewaarde constructie een commandopost voor de bevelhebber van een compagnie bevindt. Of de bewaarde constructie als commandopost fungeerde, lijkt evenwel eerder onwaarschijnlijk door de afwezigheid van muuropeningen – er is slechts één deuropening. Het lijkt waarschijnlijker dat de constructie fungeerde als opslagplaats. De constructie is wellicht van Belgische of Franse makelij.

Beschrijving

Vrijstaande bovengrondse betonnen constructie in weide langsheen de Groenendijkstraat. De constructie, die bij benadering 850 x 550cm meet, bestaat uit schuin opgaande zijmuren en plat dak. De buitenkant van de constructie is opgetrokken uit betonblokken. De rest van de constructie is vervaardigd uit gegoten beton, met vrij grove kiezel. Op het dak is nog een cementlaagje aangebracht.

Toegang aan westelijke zijde. Een stukje muur is bij de toegang afgebroken. Voor de rest is de constructie volledig gesloten.

Binnenin is de constructie ongeveer 240cm hoog. De bekisting van het gegoten beton lijkt voor het merendeel te bestaan uit boomstammen (waarvan één bewaard), golfplaten met kleine golving (ook nog enkele restanten) en zandzakjes (waarvan afdrukken in het beton bewaard).

  • DOCUMENTATIECENTRUM IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Duitse militaire stafkaart Stellungskarte Diksmuide-Süd Blatt IX, 20/7/1917; Belgische militaire stafkaart Dixmude (Plan Directeur Armée Belge), 9/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie luchtfoto’s Eerste Wereldoorlog, Labiettehoek, 21/2/1918, 26/5/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds Eerste Legerafdeling, nr. 1192/39, Plan de défense de la zone de Nieucappelle, 23/2/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds Vierde Legerafdeling, doos 48, plan Emplacements à occuper par l’Artillerie dans l’hypothèse de la défense de la position Labiettehoek-Stavele et de la position Fintele – Noordhoek, s.d. [mei 1916]; plan Occupation de la Bretelle Elsendamme-Labiettehoek par toute la 3 D.I. suite à min. N° 4958 du 18 juillet 1918 (reserve d’armée), 18/8/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds Vijfde Legerafdeling, doos 30, sous-farde 3 Division d’infanterie en 2e ligne - Nieuport, plan Croquis des emplacements de la D.I. Réserve de la zone Nieuport dans l’occupation de la bretelle Labiettehoek – Oostcappel (5 D.I., EM, 1er B.au), s.d. [1918].
  • DEBAEKE S. & LERMYTTE J. 1995: Merkem in de kijker. Het dorp anno 1900, tijdens de Grote Oorlog en de heropbouw, Veurne.
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National Archives [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press], Duitse militaire kaart Stellungskarte Diksmuide-Süd, Blatt XII, 11/9/1917.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/32030/103.1, Geallieerde militaire post (WO I), Groenendijkstraat zn (DECOODT H., 2012)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geallieerde militaire post [online], https://id.erfgoed.net/teksten/370427 (geraadpleegd op ).


Betonnen bunker van de Eerste Wereldoorlog ()

Betonnen bunker van de Eerste Wereldoorlog, gelegen in weide ten westen van Groenendijkstraat nummer 13.


Bron: VANNESTE P. met medewerking van MISSIAEN H. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Lo-Reninge, bestaande uit deelgemeenten Lo, Noordschote, Pollinkhove en Reninge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL14, onuitgegeven wekdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geallieerde militaire post [online], https://id.erfgoed.net/teksten/70201 (geraadpleegd op ).


Betonnen bunker van de Eerste Wereldoorlog ()

Locatie

Vrijstaande, bovengrondse betonconstructie in weide, tussen Groenendijkstraat 13 en 14, op circa 300 meter ten noorden van de IJzer, op circa 3 kilometer ten zuidoosten van Pollinkhove. Op 300 meter ten oosten ligt een andere betonconstructie. De omgeving is vlak en landelijk.

Historische achtergrond

De mogelijke functie van deze constructie is onbekend. Mogelijks gaat het om een opslagplaats. De IJzer vormde hier tijdens de loopgravenoorlog de 2de linie van de sector Nieuwkapelle.

Kenmerken

Bovengrondse constructie van circa 850 x 550 centimeter, met schuin opgaande muren en afgerond dak. Een deel van de constructie is opgetrokken met betonstenen, een deel met gegoten beton. Voor de bekisting binnen werden onder meer boomstammen gebruikt (in de lengte van het bouwwerk), waarvan er nog 1 bewaard gebleven is.

Aan de zuidwestkant zit een toegang. De muur is hier circa 80 centimeter dik. Behalve deze deuropening is het bouwwerk volledig gesloten.

  • VERBEKE R. s.d.: onuitgegeven nota’s.

Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geallieerde militaire post [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195521 (geraadpleegd op ).