Voormalige kostschool van de zusters ursulinen, heden Virgo Fidelisinstituut, opgetrokken in de periode 1889-1892 met de belangrijkste uitbreidingen van 1910 en 1924-1925.

Historiek

Op 10 februari 1858 kwamen drie ursulinen van het klooster van Tildonk zich vestigen in een huisje aan de toenmalige Pastoorstraat voor de oprichting van een kantschool voor de armen; weldra verhuisden ze naar de toenmalige Meer nummers 53-55, heden de Leuvensestraat, waar ook een afdeling voor kleuters en lagere schoolkinderen werd voorzien. Nadien kende de instelling nog meerdere verblijfplaatsen; de zusters breidden hun zorgen uit tot de opvoeding van weeskinderen en er werd bovendien een internaat opgericht voor kinderen uit de burgerij. Door de sterke uitbreiding moesten er nieuwe lokalen en woongelegenheid voorzien worden.

In 1888 kregen de zusters een terrein van 4 hectare in hun bezit aan de toenmalige Nieuwe Laan, nu de Franklin Rooseveltlaan, waar vanaf 1890 een nieuw complex werd gebouwd, dat oorspronkelijk bestond uit een klooster en een school, volgens een oude tekening ondergebracht in vier neotraditioneel getinte vleugels rondom een binnenkoer en omgeven door een grote tuin. Het nieuwe complex, werd in gebruik genomen in 1891 en werd op het kadaster ingetekend in 1892. Het geheel werd voorafgegaan door een aangeplant voorhof met bomen en een brede toegangsweg. Op het ogenblik van de verhuis waren er 33 internen en meer dan honderd leerlingen in de lagere school. Op 14 februari 1899 werd gestart met een beroepsschool voor "linnennaad", waarmee de basis werd gelegd voor het katholieke secundair meisjesonderwijs in Vilvoorde. In 1910 werd de rechtervleugel bijgebouwd voor de nieuwe huishoudschool, op het kadaster ingetekend in 1911 en in 1925 werd de linkervleugel opgetrokken voor de lagere school, dit naar ontwerp van Julien Langerock (1924).

De school kende een grote bloei na de Tweede Wereldoorlog en groeide uit tot één van de meest degelijke onderwijsinstellingen rond de hoofdstad. In 1959 werd de humaniora-afdeling opgericht, gevolgd door de bouw van een nieuwe turnzaal en een labo in 1963, ten zuidwesten van het complex. De oude slaapzalen van het internaat, afgeschaft in 1971, werden omgevormd tot klaslokalen en de vroegere moestuinen van de zusters werden ingepalmd door sport- en speelterreinen. In 1985 smolten de Katholieke Scholen van Vilvoorde samen tot één geheel; sindsdien biedt Virgo Fidelis onderdak aan de volledige eerste graad. De laatste zusters verlieten Vilvoorde in 1995. In tegenstelling tot andere ursulinenscholen in de omtrek als Tildonk en Sint-Katelijne-Waver is het complex van Vilvoorde een vrij eenvoudige realisatie die door latere uitbreidingen en vooral verhogingen een deel van haar oorspronkelijk karakter moest prijsgeven. De oorspronkelijke plattegrond van vier vleugels rondom een binnenplaats bleef bewaard, hoewel deze laatste heden is dichtgebouwd.

Beschrijving

Heden omvat de instelling het oorspronkelijke, neotraditionele complex, links geflankeerd door de uitbreiding van 1925, rechts door de vleugel van 1910; diverse latere uitbreidingen vervolledigen het geheel dat nog steeds wordt voorafgegaan door een beboomde tuin, hoewel de meeste monumentale kastanjelaars verdwenen in de laatste decennia; aan de straat is de tuin afgesloten door een bakstenen muur met spaarvelden en tandfries, onderbroken voor drie toegangspoorten met ijzeren hekken tussen pijlers met neogotisch getinte bekroning.

Centrale, uitspringende vleugel van zes traveeën en drie bouwlagen onder een leien schilddak met meerdere dakkapellen. Bakstenen lijstgevel op natuurstenen plint, geritmeerd door versneden steunberen en spaarvelden met gecombineerde rondboogmotieven. Tot puntgevel verhoogde middentraveeën, in de top voorzien van gekoppelde rondboogvenstertjes en centrale heiligennis. Voorts eenvoudige rechthoekige vensters, gekoppeld en getralied op de begane grond. Eenvoudige korfboogdeur in de tweede travee, steekboogdeur onder druiplijst met gekrulde uiteinden in de vijfde travee; deze laatste deur geeft toegang tot een vrij monumentaal uitgewerkte hal, waarvan de wanden imitatieblokken vertonen en geritmeerd worden door geblokte pilasters en rondbogige spaarvelden; een marmeren steektrap leidt naar de verdieping met de kapel. De overige gevels sluiten qua uitzicht aan bij de beschreven gevel doch in vereenvoudigde versie. Van de oorspronkelijke kapel, heden ingericht als turnzaal resten enkel de deur met neogotisch getinte opschriften en vensters met eenvoudig glas in lood.

Rechts aangrenzende vleugel van 1910; vijf traveeën en oorspronkelijk twee bouwlagen, later verhoogd met een derde en een vierde onder plat dak. Eenvoudige bakstenen lijstgevel, geritmeerd door rondbogige spaarvelden met respectievelijk steekbogige en gekoppelde rondbogige vensters; de trapkast bevindt zich uiterst rechts. De bovenste, tevens meest recente, bouwlaag vertoont kleine rechthoekige vensters.

Links aangrenzende vleugel van 1925, naar ontwerp van 1924 van Julien Langerock, zoon van P. Langerock. In de vijfde travee gevelsteen met vermelding "A.M.D.G. Constructum AO DI 1925", verwijzend naar het bouwjaar; acht + twee traveeën en oorspronkelijk twee bouwlagen, naderhand verhoogd met een derde bouwlaag. Ook hier een eenvoudige bakstenen lijstgevel gemarkeerd door rondbogige spaarvelden, meestal met gekoppelde rondboogvensters. De kleinere vensters van de bovenste bouwlaag sluiten qua uitzicht hierbij aan.