is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Klooster van Gerkenberg
Deze vaststelling is geldig sinds
Klooster met neogotische kloosterkerk van Onze-Lieve-Vrouw van de Carmel, 1914-19, naar ontwerp van architect Pauwels (Brussel). Oorspronkelijk karmelietenklooster, vanaf 1927 studiehuis en noviciaat, na 1966 bezinningstehuis van de Missionarissen van het Heilig Hart.
Het eigenlijke kloosterpand sluit links aan bij de kerk, die noordwestelijk-zuidoostelijk georiënteerd is. Rechts van dit geheel bevindt zich nog een U-vormige vleugel, mogelijk recenter, aansluitend bij het koor van de kerk.
Sobere, bakstenen gebouwen van drie bouwlagen onder zadeldaken (leien en kunstleien). Breukstenen plint met hardstenen afzaat. De zuidwestelijke vleugel springt uit ten opzichte van de zuidoostelijke vleugel, en vormt een hoekrisaliet in laatstgenoemde vleugel; dit risaliet is voorzien van een Sint-Jozefbeeld met sokkel en baldakijn, waaronder een gevelsteen met initialen S J. Muizentandfries en dropmotief onder de dakranden. Hardstenen waterlijst gevormd door de kordon vormende lekdrempels van de tweede bouwlaag. Getoogde muuropeningen, op de benedenverdieping in geprofileerde, bakstenen omlijsting, op de bovenverdieping in spitsbooglisenen.
De U-vormige vleugel aan de oostzijde verschilt in details van de overige gebouwen: hij is voorzien van dakkapellen, en de getoogde muuropeningen zijn gevat in getoogde lisenen. De noordoostelijke vleugel heeft op de benedenverdieping een kapel van twee traveeën; inspringende, rechte koortravee en driezijdige sluiting van één bouwlaag; getoogde lisenen, waarbinnen per travee een oculus.
Kloosterkerk Onze-Lieve-Vrouw van de Carmel.
Driebeukige zaalkerk van vijf traveeën, de vijfde travee uitgewerkt als transept, en een koor van drie rechte traveeën met vlakke sluiting. Vierkante toren tegen de rechterzijde van de voorgevel; aan de linkerzijde een polygonale traptoren. Bakstenen gebouw op een breukstenen plint met hardstenen afzaat. Zadeldak (leien). Steunberen van twee geledingen, met hardstenen afwerking tussen de travee. Dropmotief onder de dakrand. Spitsboogvormige tweelichten onder een oculus met vijfpasmotief (hardsteen), ingeschreven in spitsboogvormige lisenen met afgeschuinde hardstenen onderdorpel. De transepttravee is afgewerkt met een puntgevel; spitsboogvormige drielichten.
De voorgevel wordt geflankeerd door haaks op elkaar gestelde steunberen. Spitsboogportaal in een uitspringend gedeelte met puntgevel, bekroond door een kruisbloem; geprofileerde, hardstenen omlijsting, de posten halfzuiltjes met bladkapitel. Natuurstenen timpaanvulling, waarbinnen een wapenschild, geflankeerd door twee engelen. Erboven, ingeschreven in een spitsboogliseen met hardstenen druiplijst, een spitsboogvormig drielicht, waarboven een roosvenster. Spitsboogvormig drielicht in de geveltop.
De toren telt drie geledingen, gescheiden door hardstenen waterlijsten; in de eerste geleding op elke zijde een oculus; in de tweede geleding, smalle venstertjes in spitsbooglisenen; in de derde geleding op elke zijde twee spitsboogvormige galmgaten, waarboven een oculus; deze geleding is op elke zijde voorzien van een puntgevel, en wordt geflankeerd door steunberen. Ingesnoerde naaldspits (kunstleien). De polygonale traptoren telt vier geledingen onder naaldspits.
Het interieur is voorzien van bepleisterde wanden met neogotische beschildering. Spitsboogarcade tussen middenschip en zijbeuken op pijlers van rode baksteen met natuurstenen speklagen, flankerende colonnetten voorzien van een gesculpteerd kapiteel, en een sokkel van hardsteen. Overdekking door middel van een bakstenen kruisgewelf en een kruisribgewelf boven de kruising; de ribben en spitsboogvormige gordelbogen zijn van rode baksteen afgewisseld met natuursteen. Doksaal opgevat als een tribune op spitsbooggalerij gedragen door natuurstenen zuilen.
Mobilair: de volledige aankleding is neogotisch, en dateert uit de periode van de bouw. Geschilderde kruisweg van Tony van Os (1886-1945). Hoofdaltaar met beeld van Onze-Lieve-Vrouw van de Carmel; zijaltaren met rechts beeld van het Heilig Hart, links Sint-Jozefsbeeld; in elke wand ingewerkt zijaltaar, rechts van Onze-Lieve-Vrouw, links van Sint-Theresia van Lisieux. Communiebank. Houten biechtstoel, ingewerkt in elke zijwand. Neogotisch orgel.
Bron: SCHLUSMANS F. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kantons Bree - Maaseik, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Is deel van
Meeuwerkiezel
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klooster van Gerkenberg [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/71033 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.