erfgoedobject

Ensemble met imposant hoekhuis

bouwkundig element
ID
7107
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7107

Juridische gevolgen

Beschrijving

Op de hoek van de Dolfijn- met de Lange Altaarstraat staat een imposant hoekhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl, geflankeerd door een gevarieerde rij van tien burgerhuizen met afwisselend neoclassicistische en neorenaissancegevels. Het ensemble werd in 1892 getekend door architect Ernest Dieltiëns in opdracht van de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen.

De huizenrij is representatief voor de modelarchitectuur waarmee deze bouwmaatschappij de wijk Zurenborg vorm wilde geven. Ernest Dieltiëns is daarbij een vaak terugkomende architect, die talrijke huizenrijen in Zurenborg realiseerde, telkens met de typerende combinatie van neoclassicistische lijstgevels waarmee de rode bakstenen topgevels in neo-Vlaamserenaissance-stijl contrasteren.

Het opvallende hoekpand (Lange Altaarstraat 29) heeft lijstgevels van twee + een brede afgeschuinde hoek + twee traveeën en twee en een halve bouwlagen onder complexe bedaking met getrapte dakvensters en -kapellen. Rode baksteenbouw met overdadig gebruik van natuursteen, onder meer voor plastisch neorenaissancedecor. Doorlopende puilijst, lekdrempels, banden, kordons en waterlijsten. Verticale ritmering door bewerkte pilasters. Hoektravee met halfrond balkon en verhoogde halsgevel met overhoeks topstuk. Halve verdieping uitgewerkt als natuurstenen register met kleine vierkante venstertjes onder rondboogvelden en alternerende pilasters, rondboognissen met siervazen. Voorts rechthoekig en boogvormige muuropeningen. Houten winkelpuien op gelijkvloers wijzen op de handelsfunctie, die nog steeds behouden is.

Het hoekpand wordt aan beide zijden geflankeerd door bijna identieke rijen van drie neoclassicistische gevels. De eerste twee smalle gevels, één tot twee traveeën tellend, vormen samen de voor- en achtergevels van twee woningen Dolfijnstraat 1 en 3 en zijn getypeerd door een eenvoudige indeling van de gevels en de fijne stucversiering die we van Dieltiëns kennen. Lange Altaarstraat 27 (kadastraal opgenomen bij Dolfijnstraat 3) en Dolfijnstraat 5 zijn identieke gevels van een type dat in de reeksen van Dieltiëns telkens terugkomt, bijvoorbeeld bij het ensemble in de Wolfstraat. De woningen tellen twee bouwlagen en drie traveeën onder leien mansardedaken. Ze hebben een markant balkon en rijk omlijst dakvenster in het leien mansardedak. Imitatievoegen op de begane grond, gekoppeld drielicht op de verdieping, met tussenzuilen en flankerende pilasters die met verticale panelen met plastische stucwerk zijn versierd, wat een vaak voorkomende decoratie is bij huizen van Dieltiëns. Schrijnwerk deels bewaard.

Dolfijnstraat 7 en 9 zijn eveneens bescheiden woningen van twee tot drie traveeën en twee tot twee en een halve bouwlaag, met een neoclassicistische lijstgevel, die bij nummer 7 vervlakt is. Herkenbaar voor de stijl van Dieltiëns zijn bij nummer 7 het centrale gebogen fronton en bij 9 de fries van draperingen, noppen en modillons onder de kroonlijst.

De woning op nummer 11 trekt de aandacht in de rij door de rode bakstenen puntgevel in neo-Vlaamserenaissance-stijl. Het is een burgerhuis van twee traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (leien, nok haaks op straat) in neo-Vlaamserenaissance-stijl met in- en uitgezwenkte topgevel van bak- en natuursteen, in de bovengevel gemarkeerd door gecanneleerde, geringde zuilen en topvazen. Gekoppelde bel-etagevensters met blind gesculpteerd boogveld en rijke diamantkopversiering op de borstwering.

Dolfijnstraat 13-19, de vier woningen die de huizenrij afsluiten, kregen eveneens neoclassicistische lijstgevels. Afwisselende kroonlijsthoogte en gevelbreedte, variërend van twee tot drie traveeën en twee tot twee en een halve bouwlaag. De gevels waren oorspronkelijk allemaal afgewerkt met fijn pleisterwerk gekenmerkt door frontons, fijn uitgewerkte chutes, noppen, pilasters en zuilen. Nummer 13 is getypeerd door het centrale bovenvenster met driehoekig fronton op pilasters en met versierde borstwering. Nummer 15 heeft imitatievoegen op de begane grond, een gekoppeld drielicht met tussenzuilen op de verdieping, en een bovenverdieping die versierd is met paneelwerk, chutes en een fries met centraal medaillon. Nummer 17 behield de indeling en enkele sierelementen, maar is verder vervlakt. Nummer 19 is totaal verbouwd.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1892 # 734.

Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ensemble met imposant hoekhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7107 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.