Voormalig gemeentehuis en jongensschool, thans woonhuis, gemeentezaal en gemeentelijke bibliotheek. Gebouwd in 1865 en als school in gebruik tot 1957. De onderwijzerswoning annex gemeentehuis is een diephuis van drie + vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (mechanische pannen). Bakstenen gebouw op hardstenen plint. Middenrisaliet, lisenen en baksteendecoratie. Rechthoekige vensters met hardstenen latei en lekdrempel. Rechthoekige deur in hardstenen omlijsting.

De oorspronkelijke klaslokalen zijn aangebouwd in het verlengde tegen de achtergevel en tellen drie traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (mechanische pannen). Baksteenlisenen en vensters als hoger. In het interbellum werden in het verlengde nieuwe klaslokalen aangebouwd, zeven traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (Vlaamse pannen). Bakstenen gebouw, voorzien van rechthoekige vensters met betonnen lateien en hardstenen lekdrempels, en een rondboogdeur met een oculus als bovenlicht.

Het complex heeft een typische tweeledige structuur: aan straatzijde bevindt zich de onderwijzerswoning annex gemeentehuis, een diephuis met in het verlengde het lagere oorspronkelijke schoolgebouw, daarachter in het verlengde de nog lagere uitbreiding uit 1930.

Historiek

De eerste plannen voor een gemeentehuis annex onderwijzerswoning met aangrenzende school in Lanklaar dateren uit 1862. Door geldgebrek was een smeekbrief aan de koning nodig om de nodige subsidies te bekomen voor de aankoop van een bouwperceel en het bekostigen van de constructie. De eerste steen kon al in 1864 worden gelegd en in 1865 was het complex voltooid. In september van dat jaar namen 32 leerlingen in plechtige optocht het nieuwe gebouw in gebruik. Door het groeiende leerlingenaantal werd de school nog uitgebreid in 1930, maar na de Tweede Wereldoorlog verloor het complex geleidelijk zijn oorspronkelijke functies: de school verhuisde in 1956, zodat enkel nog de dorpsbibliotheek overbleef, die er in 1877 was ingericht en door de onderwijzer werd bediend. De bibliotheek werd gemoderniseerd, een gedeelte van de school werd gemeentezaal en het gemeentehuis werd ingericht als woning voor de gemeentesecretaris.

Beschrijving

Het complex heeft een typische tweeledige structuur: aan straatzijde bevindt zich de onderwijzerswoning annex gemeentehuis, een diephuisconstructie met erachter in het verlengde het lagere oorspronkelijke schoolgebouw, daarachter in het verlengde de nog lagere uitbreiding uit 1930. Meer recente uitbreidingen bevinden zich in het verlengde voor de oorspronkelijke school en achter de interbellumschool. Voor het gemeentehuis strekt zich een voorhofje uit, dat aan straatzijde is afgebakend door een bakstenen muurtje met ezelsrug, centraal onderbroken door een poortje, de rechterflank van het perceel afgelijnd met een ijzeren hek op een lage bakstenen plint. De speelplaats van de school bevindt zich rechts van de schoolgebouwen en is langsheen het voortuintje toegankelijk.

Het gemeentehuis is een bakstenen constructie, drie traveeën breed, vier traveeën diep aan de koerzijde, drie aan de achterzijde, het geheel twee bouwlagen hoog boven een licht verhoogde begane grond, de constructie rustend op een hardstenen plint en afgedekt door een zadeldak met mechanische pannen. De gevels zijn afgewerkt met hoeklisenen; de kopgevel omvat een geprononceerde middenrisaliet en zijtraveeën in verdiepte muurvlakken met een in het baksteenmetselwerk gesuggereerde trapgevelbekroning; de zijgevels worden bekroond door een baksteenfries, die op geregelde afstanden wordt onderbroken door bakstenen consoles, telkens twee kortere boven elke travee en een langere tussen elke travee. De muuropeningen zijn rechthoekig en regelmatig gespreid over de gevels; een deur in kalkstenen omlijsting bevindt zich centraal in de kopgevel, een deur met hardstenen bovendorpel, lateraal rechts in de koergevel, werd dichtgemetseld, een gelijkaardige deur bevond zich lateraal links in de achtergevel. Alle overige traveeën omvatten vensters met hardstenen boven- en onderdorpels. Alle schrijnwerk is blijkens oude foto’s vervangen.

Het gebouw vertoont een typische dubbelhuisstructuur met een centrale vestibule-traphal, waarbij links en rechts vertrekken aansluiten. De vertrekken links en rechts achteraan, het rechtse met een secundaire trap, schijnen niet vanuit de gang toegankelijk maar wel vanuit de school; het zijn net deze vertrekken die via de secundaire deuren bereikbaar waren. De secundaire trap is mogelijk voorzien in functie van de onderwijzerswoning (op de verdieping?).

De oorspronkelijke school is een baksteenconstructie van drie traveeën breed en één bouwlaag hoog, in baksteen boven een hardstenen plint en afgedekt door een zadeldak met mechanische pannen. De gevels zijn versierd met baksteenlisenen en een baksteenfries. De koergevel omvat een centrale deur en twee flankerende vensters, de achtergevel drie vensters, alle rechthoekig met hardstenen dorpels. Het oude schrijnwerk verdween ook hier.

De interbellumschool is een gebouw van zeven traveeën en één bouwlaag, opgetrokken in baksteen boven een hardstenen of gecementeerde plint, het geheel onder een zadeldak met Vlaamse pannen. De koergevel omvat een centrale rondboogdeur met oculus als bovenlicht en geflankeerd door zes rechthoekige vensters met betonnen lateien en hardstenen lekdrempels.