is aangeduid als beschermd monument Kasteel van Helkijn
Deze bescherming is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel van Helkijn met tuin
Deze vaststelling is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel van Helkijn
Deze vaststelling was geldig van tot
Kasteel van Helkijn, voorheen Château Herpingin (Erpingem).
Kasteel, opgetrokken circa 1840 (zie mutatieschets kadaster). Het perceel waarop het kasteel wordt gebouwd wordt in de legger omschreven als moestuin, twee kleine gebouwen op het perceel worden afgebroken voor de bouw ervan. Het koetshuis wordt in 1920 voor het eerst afgebeeld op de mutatieschetsen.
Kasteelsite met noordelijke toegang gemarkeerd door bakstenen pijlers met ijzeren hek, bestaande uit een imposant neoclassicistisch kasteel met invloeden uit de empire, zie de rondboogvensters, opgetrokken circa 1840 en een koetshuis uit het begin van de 20ste eeuw. Tweede toegang ten westen, eveneens gemarkeerd door bakstenen pijlers en ijzeren hek. Tuin, begrensd door de Schelde, met deels bewaarde ijskelder ten noordwesten een bakstenen boogbrug over de gracht ten zuidoosten. Ommuurde moestuin ten noordwesten.
Kasteel. Evenwichtig opgebouwde, bepleisterde en beschilderde lijstgevel van zeven traveeën en twee en halve bouwlaag. Leien schilddak met belvedère. Gevel horizontaal gemarkeerd door schijnvoegen en doorlopende onderdorpels op de eerste en tweede bouwlaag. Kelderverdieping met rechthoekige muuropeningen voorzien van dievenstaven. Muuropeningen (rondbogige op de eerste bouwlaag en rechthoekige op de tweede en derde bouwlaag) in een geprofileerde omlijsting, bewaard schrijnwerk en persiennes.
Zuidzijde met centrale deurtravee met bordestrap, gemarkeerd door balkon gedragen door Toscaanse zuilen. Toegang aan de noordzijde, deur geflankeerd door pilasters waarboven balkon. Eenvoudiger uitgewerkte zijgevels.
Interieur. Volledig onderkelderd kasteel met drie verdiepingen. Gelijkvloers en eerste verdieping, telkens met dezelfde indeling, met name centrale hal met houten keizerstrap, links en rechts geflankeerd door drie kamers, tevens één ruimte achter de trap gelegen.
Gaaf bewaard interieur, interieuraankleding in neoclassicistische stijl zie onder meer supra-porta's met guirlandes, de afbeelding van trofeeën en meandermotief. Tevens invloeden van de empire, zie onder meer de vorm van de schouwboezems, waarvan één met de voorstelling van sfinxen.
Koetshuis. Lijstgevel van rode baksteen verfraaid door fries met uitgelengd dropmotief en decoratieve metselverbanden. Zeven traveeën en één bouwlaag onder pannen zadeldak centraal doorbroken door laadluik. Vierkante toren onder leien spits bekroond door windhaan op zuidoosthoek. Segmentbogige muuropeningen met bewaarde houten poorten.
Bewaard interieur. Geheel opgedeeld in verschillende naast elkaar gelegen ruimtes, aan de linkerzijde stal met voorgelegen zadelkamer, naastgelegen koetshuis en tweede zadelkamer. Behouden bakstenen vloeren, bewaarde bakstenen troggewelven en houten binnendeuren met gedeeld bovenlicht. Zadelkamers met behouden ijzeren houders voor zadel en bit, arduinen voederbakken en halfronde ruiven. Stal met fraaie tussenschotten bestaande uit hout en ijzer, ijzeren ruiven.
Bron: DE GUNSCH A. & DE LEEUW S. met medewerking van SCHEIR O. & CALLENS T. 2005 Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Spiere-Helkijn, Deelgemeenten Helkijn en Spiere, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL16, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: De Gunsch, Ann; De Leeuw, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Op de topografische kaarten uit de tweede helft van de 19de eeuw staat het kasteel als "Château de Mazure" aangeduid. In de periode 2019-2020 wordt een aanzienlijk deel van het bomenbestand gekapt. Tevens worden de bakstenen hekpijlers hersteld.