Brouwerij "BRASSERIE D'HELCHIN" (zie opschrift op poortgebouw) is één van de twee brouwerijen die de gemeente rijk was. De oprichtingsdatum van de brouwerij is niet gekend, wel staat vast dat de gebouwen reeds circa 1835 in het bezit zijn van een brouwer. De brouwactiviteiten werden stilgelegd in de loop van de jaren 1940, het bedrijf richtte zich vanaf dan op het verdelen van drank.

Historiek

De brouwactiviteiten werden ondergebracht in verschillende gebouwen, die reeds staan aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778). Herkenbare volumes zijn het poortgebouw, gelegen aan de Stationsstraat en het volume gelegen aan de Kasteeldreef. Op het primitief kadasterplan (circa 1835), de Poppkaart (circa 1840) en de Atlas der Buurtwegen (1845) worden de verschillende gebouwen voorgesteld met vierkante opstelling. Er is geen aanduiding van een poortgebouw, tevens was de noordzijde niet volledig bebouwd.

Onderzoek in het archief van het kadaster toont aan dat de gebouwen, samen met de omliggende grond, circa 1835 in het bezit zijn van brouwer Louis Dewalle. De volumes aan de straat gelegen (perceelnummer 365) worden beschreven als huis, het achtergelegen volume (perceelnummer 367) wordt in de legger omschreven als stoombrouwerij. In 1890 vinden we de vermelding dat er bier en azijn gebrouwen wordt. Kadasteronderzoek toont tevens aan dat de brouwerswoning in 1887 wordt vervangen, in 1889 wordt de nieuwe woning opgetrokken. Deze gegevens worden tegengesproken door de datumsteen op de woning zelf, die het jaartal 1895 vermeld.

Wijzigingen aan de brouwerijgebouwen gebeuren in 1889, wanneer de noordzijde wordt dichtgebouwd en in 1890 wanneer er een volume aan de oostzijde wordt bijgebouwd dat in 1937 op zijn beurt wordt uitgebreid.

Beschrijving

Gebouwencomplex met vierkante opstelling, de verschillende volumes zijn gegroepeerd rond een verharde binnenplaats. Brouwerij bestaande uit brouwerswoning (noordwesten), poortgebouw met aansluitend de burelen (westen), mouterij en eest (zuiden) en magazijnen (ten oosten en ten noorden).

Geheel bestaande uit bakstenen bestanddelen onder pannen of kunstleien bedaking. Veelal gewitte volumes op gepikte plint.

Brouwerswoning naar ontwerp van C. Sonneville (Tournai) van 1895, zie gevelsteen. Dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder pannen schilddak met sierlijke vorstkam. Omlopende houten kroonlijst ondersteund door dito korbelen. Rijk uitgewerkte lijstgevel van roodbeschilderde baksteen met knipvoeg, verfraaid door het gebruik van zwarte sierbaksteen voor muurbanden en gele sierbaksteen voor opvallende fries met ruitmotieven, muurbanden en ontlastingsbogen. Rijkelijk gebruik van arduin voor onder meer plint, onderdorpels, aanzet- en sluitstenen. Rechthoekige en segmentbogige muuropeningen, deels met bewaard schrijnwerk, de op het bouwplan aangeduide luiken zijn niet meer aanwezig.

Voorgevel oplopend in dakvenster, volgens bouwplan met houten windbord, dat niet behouden bleef. Zijgevel met dakvenster met fraai houten windbord.

Poortgebouw, vermoedelijk uit het begin van de 19de eeuw. Straatgevel met opschrift "BRASSERIE D'HELCHIN" (zwarte letters op witte achtergrond), onbeschilderde rode baksteen op gepikte plint, vernieuwd pannen zadeldak. Licht getoogde vensters in bakstenen omlijsting. Rondbogige poort gemarkeerd door vlakke pilasters.

Gewitte erfgevel op gepikte plint. Dak doorbroken door laadluik, segmentbogige muuropeningen.

Voormalige mouterij en mouteest. Gevels van verankerde witte baksteen deels onder zadeldak (pannen of kunstleien), deels onder plat dak. Eest onder kunstleien tentdak bekroond door windroos op kleine balkvormige open structuur voor de afvoer van dampen.

Behouden eeststoof en kiemvloer. De eeststoof is voorzien van een gietijzeren haardfront met dubbele dito haarddeuren. Boven het haardfront bevindt zich een grote opening voor de luchttoevoer. Deze is voorzien van horizontale kleppen waarvan de stand met een centrale stang geregeld wordt.

Op de benedenverdieping, brede bakstenen troggewelven tussen ijzeren H-profielen. Kiemvloer bestaande uit klinkers op kant en tegels. Zolder met bewaarde gordingkap, gebinte samengesteld uit een schaargebint en een bovenliggend nokgebint met houten verbindingen.

Magazijnen. Ten oosten, twee opslagruimten uit het einde van de 19de of het begin van de 20ste eeuw. Gewitte gevels op gepikte plint onder pannen zadeldaken. Rechthoekige en licht getoogde muuropeningen.

Ten noorden, vermoedelijk 18de-eeuws volume van gewitte baksteen onder pannen zadeldak. Oostelijke zijpuntgevel met vlechtingen. Het volume in de noordoosthoek, onder kunstleien zadeldak dateert van 1890.

Erfgevel met voorbouw van drie traveeën. Licht getoogde muuropeningen met 19de-eeuws schrijnwerk. Straatgevel eveneens met licht getoogde muuropeningen, bewaarde luiken.