Keijersmolen ()

De Keijersmolen, gebouwd in 1869, is een korenmolen, van het type stenen bovenkruier, bergmolen (beltmolen).

Joannes Keijers bouwde deze molen in 1869 als tweede molen van Molenbeersel (de eerste, de Zorgvlietmolen, bestond vanaf 1817). In een gedenksteen wordt de oprichting herdacht: "J.K./M.C.v.E/1869” (Joannes Keijers en Maria Catharia van Eygen). De molen is sedert zijn oprichting nog steeds in bezit van de familie Keijers.

Oorspronkelijk had de molen een houten molenas, houten askop en houten roeden. Later kreeg de molen een gietijzeren molenas, gegoten door ijzergieterij Van Aerschot (Herentals), en ijzeren roeden van de firma Verhaeghe (Ruddervoorde). In 1934 werd het wieksysteem verdekkerd. In 1955 werden een nieuwe lange spruit en nieuwe korte en lange schoren van ijzer aangebracht. Op de steenzolder bevonden zich drie koppels maalstenen (bakmeel, boekweit, veevoeder). In de belt werd in 1957 een dieselmotor geplaatst om een hamermolen aan te drijven. In 1969 werd de molen gerestaureerd door Molenbouw Adriaens (Weert, NL): de geklinknagelde Verhaegheroeden werden vervangen door gelaste roeden (vervaardigd door Jozef Keijers), gecombineerd met het Van Bussel wieksysteem. Verder kreeg de molen een nieuwe kap, een nieuwe houten korte spruit en een witgeschilderde cementering op de buitenzijde van de romp. Bij deze restauratie verwijderde men de steenkoppels voor boekweit en veevoeder. In 1987 voerde molenbouwer Roland Wieme (Deinze) onderhoudswerken uit zoals een nieuwe kapbedekking en een vervanging van de korte spruit door een ijzeren exemplaar. In 2010 werd de hamermolen uitgesloopt. In 2011 werden delen van het draaiend werk (kroonwiel en rondsel) vernieuwd door molenbouw Dirk Peusens (Merelbeke). De Keijersmolen is nog draai- en maalvaardig. In 2020 gebeurden er werken aan de molenkap (bedekking, nieuwe baard, nieuwe windpeluw, regengoot) en onderging de molen een houtbehandeling.

De vrije windvangruimte rond de Keyersmolen is nog gedeeltelijk bewaard. Het is een typisch voorbeeld van een molensite met nog overblijvende open ruimte aan de rand van de dorpskern.

De Keijersmolen is een conische, bakstenen bovenkruier, type bergmolen, gelegen op een met gras begroeide en omhaagde belt. De kap (roofing) is voorzien van een houten voorkeuveleinde en dito achterkeuveleinde, beide met baard. De gelast stalen roeden zijn uitgerust met het Van Bussel wieksysteem.  De bakstenen romp is gecementeerd en witgeschilderd en heeft onder de kap een fries van spaarvelden met gekoppelde steigergaten. De molen is toegankelijk via een invaart (doorgang) op de begane grond en twee deuren op de molenbelt. De deuren en vensters zijn rondbogig en op één verticale lijn geplaatst. De invaart, geflankeerd door bakstenen keermuren, is overdekt en afgesloten door een recentere houten poort waarachter zich de originele getoogde poort met sluitsteen bevindt. De molen heeft Engels kruiwerk met stalen staart (spruiten, schoren, staartbalk), kruilier en kruipalen. Tegen de belt bevindt zich een aanbouw onder plat dak, de werkplaats/machinekamer.

De molen is een driezolder (maalzolder-steenzolder en luizolder) met planken vloeren op een houten roostering en houten steektrappen. De binnenmuren zijn bepleisterd of witgeschilderd. Het draaiend werk (maalinrichting) is bewaard. Op de steenzolder bevindt zich één koppel kunststenen molenstenen. De luizolder is voorzien van sleepluiwerk en elektrisch luiwerk. De molenas is volledig van gietijzer. De vang is een blokvang met vangtrommel. In de kap ligt nog een oude keervang (pal). In de aanbouw bevindt zich een dieselmotor (Lister).

  • SCHLUSMANS F. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kantons Bree - Maaseik, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19N1, Brussel - Turnhout.
  • S.N. 1981: Ken je gemeente... Kinrooi, (Kinrooi), 18-19.
  • VAN DOORSLAER B. 1996: Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg, Borgloon, 19-20.
  • VERMEULEN A. 1985: Industrieel erfgoed van Molenbeersel, Hasselt, 9-20.

Auteurs:  Schlusmans, Frieda; De Sadeleer, Sibylle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Schlusmans F. & De Sadeleer S. 2020: Keijersmolen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/360797 (geraadpleegd op ).


Keijersmolen ()

Stenen, conische windmolen; een beltmolen van het bovenkruiertype. In 1869 gebouwd door Jan Keyers; de molen bleef steeds eigendom van de familie Keyers. De molen maalde tot de Tweede Wereldoorlog uitsluitend op wind. Circa 1900 wordt hij voor de eerste maal gerestaureerd: de oorspronkelijke houten roeden en de houten askop worden vervangen door ijzeren. Gerestaureerd in 1968-69. Bepleisterd en witgekalkt bakstenen gebouw van drie bouwlagen onder een houten kap.

Rondboogvensters en deur. In de belt een getoogde poort met natuurstenen sluitsteen met opschrift: J K/ MCVE/ 1869 (Jan Keyers en Maria Catharina Van Eygen). Het molenwerk bleef volledig behouden, en de molen is nog in bedrijf.

  • S.N. 1981: Ken je gemeente... Kinrooi, (Kinrooi), 18-19.
  • VAN DOORSLAER B. 1996: Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg, Borgloon, 19-20.
  • VERMEULEN A 1985: Industrieel erfgoed van Molenbeersel, Hasselt, 9-20.

Bron: SCHLUSMANS F. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kantons Bree - Maaseik, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Schlusmans F. 2005: Keijersmolen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/72251 (geraadpleegd op ).