Historiek en context

Burgerhuis in eclectische stijl voor eigen rekening gebouwd door de Bouwmaatschappij “Welvaart”, naar een ontwerp door de ingenieur-architect Walter Van Kuyck uit 1911. Van “Welvaart” zijn in Antwerpen slechts enkele vastgoedprojecten teruggevonden uit de periode 1909-1911, waaronder een bescheiden geheel van gekoppelde burgerhuizen in de Van Trierstraat, en een eveneens door Van Kuyck ontworpen, vandaag gesloopt burgerhuis in de Jan Van Rijswijcklaan.

Het huis is bekend omdat schrijver Willem Elsschot, pseudoniem van Alfons De Ridder (Antwerpen, 1882-Antwerpen, 1960), er met zijn gezin heeft gewoond, van 30 januari 1920 tot aan zijn dood op 31 mei 1960. De bronzen gedenkplaat door Frans Claessens, onthuld op 4 juni 1961, herinnert aan deze bekende bewoner. Het is een bas-reliëf met in profiel het portret van de schrijver en opschrift: "1882 1960/ Hier woonde en overleed/ Alfons De Ridder/ in de letterkunde/ Willem Elsschot".

De woning behoort tot de vroege realisaties van Walter Van Kuyck, die in 1901 debuteerde met het neotraditionele “In Het Huwelijksbootje" aan de Grote Markt. Het oeuvre van de ingenieur-architect bestond vóór de Eerste Wereldoorlog hoofdzakelijk uit burgerhuizen, stadsvilla's en landhuizen in stijl variërend van cottage en gematigde art nouveau, tot de klassiek geïnspireerde beaux-arts van de eigen woning of het monumentale woon- en handelspand Coetermans uit 1906 op de hoek van Leysstraat en Jezusstraat, zijn belangrijkste realisatie tot dan. Zijn sleutelwerk uit het interbellum is de imposante Koloniale Hogeschool in art-decostijl aan de de Middelheimlaan.

Architectuur

De woning telt drie traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak, en heeft een eenvoudige lijstgevel. Standaard gevelopbouw met klassiek hoofdgestel en houten kroonlijst op klossen, tandlijst en hoekconsoles, parement van witte Silezische brikken in kruisverband, met hardstenen plint, puilijst, speklagen, architraaf, lateien, lekdrempels en balkon. Geleed door de puilijst legt de compositie de klemtoon op de middenas, die op de eerste verdieping wordt gemarkeerd door een balkon met consoles, postamenten en smeedijzeren borstwering. Per bouwlaag andere aanpak muuropeningen. Op de begane grond een brede deur en twee vensters, rechthoekig en onder een doorlopende hardstenen band gevat. Op de eerste verdieping rechthoekige muuropeningen met een art-nouveautoets. Boven segmentbogige vensters. De vensteropeningen op de verdieping zijn per travee in een verdiept muurveld gevat, wat de gevel een verticaal accent geeft.

De klassieke, regelmatige opbouw van de gevel, wordt gecombineerd met elementen uit de art nouveau. Het materiaalgebruik is typerend voor de burgerhuizen die voor de Eerste Wereldoorlog werden gebouwd. De uitwerking van het balkon (ijzeren leuning tussen hardstenen pijlers) en van de vensteropeningen op de eerste verdieping, is ook in art-nouveaustijl.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis dat uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Volgens de bouwplannen beslaat de gebruikelijke enfilade van salon, eetkamer en veranda met bovenlicht de begane grond, geflankeerd door de keuken annex pomphuis en wc in de achterbouw. De bovenverdiepingen omvatten elk twee slaapkamers en een 'kabinet'; kantoor in de achterbouw.